مهار بيابان‌زايي

    گمان برم همه‌ی آنهایی که امروز خود را با اتوبوس، مینی‌بوس یا وسیله‌ی نقلیه‌ی شخصی به بالای سد کرج رسانده تا به فراخوان سبز مصطفی خوشنویس لبیک گویند، گمان نمی‌کردند که با چنین استقبال و جمعیت کم‌نظیری روبرو شوند. در حقیقت به جای یک دستگاه اتوبوسی که پیش‌بینی شده بود، 3 دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس هم کفایت نکرد و بقیه‌ی عاشقان اُرس با بیش از 50 دستگاه اتومبیل سواری خود را به سیراچال رساندند تا به کوروش یزرگ ثابت کنند: هنوز فرزندانش در این آب و خاک حضور دارند و برای پاسداری از آرزوها و استمرار بخشیدن به فرامین سبزش می‌کوشند ...

 گفتم هر او که درختی بکارد
به دانایی پروردگار خواهد رسید
به درگاه دریا و آرامش آسمان خواهد رسید.

         «روی زمين، اين سفينه‌ي فضايي، مسافری وجود ندارد؛ همه‌ي ما خدمه‌ي آن هستيم.»
مارشال مک‌ لوبان

     39 سال از زماني كه براي نخستين‌بار جهانيان به صرافت برگزاري جشني به بهانه‌ي پاسداری از یگانه بستر حیات – کره زمين - افتادند، مي‌گذرد. در 22 آوريل سال 1970، یک سناتور آمریکایی به نام گيلرد نيلسون پيشنهاد برپایی اولين اعتراض سراسري در كشور عليه آلودگي‌ها و تخريب محيط زيست را ارایه داد. وی هدف از این اقدام را « قرار دادن مسأله حفاظت از محيط زيست در اولویت كار سياستگذاران كشور» اعلام کرد. به دنبال اين پيشنهاد، در اجتماعی غافل‌گیر‌کننده، افزون بر 20 ميليون نفر از شهروندان ايالات متحده در سراسر كشور در طيفي گسترده به این فراخوان سبز لبیک گفته و خواهان توجه دولتمردان خود به مسأله حفاظت از محیط زیست شدند. آن اجتماع نه‌تنها توانست اعتباری یک‌شبه و سزاوارانه به دادخواست‌های زیست‌محیطی طرفداران طبیعت در آمریکا دهد، بلکه خود منجر به تغییر تاریخ و آفرینش مقام و منزلتی کم‌سابقه برای طرفداران محیط زیست در بسیاری از کشورهای جهان شد ...

    نمي‌دانم تاكنون گذرتان به كتابخانه ديجيتال جهان افتاده است يا خير؟ كتابخانه‌اي كه مي‌تواند با يك كليك و به صورتي مجاني كتاب مورد نظرتان را در هفت زبان زنده دنيا (انگليسي، روسي، چيني، فرانسه، عربي، اسپانيايي و پرتقالي) در اختيارتان قرار دهد. نكته متمايز اين كتابخانه ارزشمند – كه اخيراً شروع به كار كرده -  آن است كه اغلب كتاب‌ها و اسناد موجود در آن در شمار اسناد تاريخي و معتبر جهان طبقه‌بندي مي‌شوند و اينك به همت 32 مؤسسه بين‌المللي متعلق به 19 كشور جهان، ميليون‌ها برگ از اين اسناد تحت هدايت يونسكو اسكن شده و دردسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است ...

پيش‌بيني‌اي كه روزي بدبينانه بود، حالا رؤيايي است!

     وقتي كه در سال 2007 مجمع جهاني كارشناسان آب و هوا - IPCC - اعلام كرد كه خطر جهان گرمايي تا بدان حد جدي شده كه ممكن است سطح آب درياهاي آزاد تا پايان قرن 21 بين 20 تا 60 سانتي‌متر در اثر ادامه روند آب‌شدن يخ‌هاي قطب افزايش يابد، هنوز بودند دانشمندان و سياستمداراني كه اين پيش‌بيني را بسيار بدبينانه تلقي كنند و معترض شوند كه چرا خطر جهان‌گرمايي را بيش از آنچه كه هست، بزرگ مي‌كنيد؟!

     امّا امروز آشكار شده كه آن پيش‌بيني بدبينانه، در حقيقت يك برآورد بسيار خوشبينانه و رؤيايي بوده، چرا كه تازه‌ترين مطالعات معتبر انجام شده ثابت مي‌كند كه تا سال 2100، آب اقيانوس‌ها و درياهاي آزاد – در خوشبينانه‌ترين حالت، دست كم يك متر افزايش خواهد يافت و در آن صورت، اين مي‌تواند تصويري واقعي از آخرين لحظه‌هاي حيات مشهورترين و ديرينه‌ترين شهر امپراطوري غرب، يعني لندن باشد!
    افسوس كه بن لادن در آن زمان ديگر زنده نخواهد بود! وگرنه بعيد نبود غرق شدن پايتخت استعمار پير را هم به حساب خود بنويسد!
    نگران‌كننده‌تر اين كه در نشست اخير برگزار شده در كپنهاگ، دانشمندان هشدار دادند كه ميزان افزايش سطح آب درياها ممكن است تا 190 سانتي‌متر هم در سال 2100 برسد!
بياييم دعا كنيم كه اين پيش‌بيني بدبينانه، هرگز مانند پيش‌بيني قبلي خوشبينانه و رؤيايي نشود! چه در آن صورت بايد فكري به حال بوشهر و بندعباس و چابهار و ماه‌شهر و ... خودمان هم بكنيم! همان گونه كه امروز رهبران مالديو دربه در به دنبال خريد زمين براي انتقال كشور و مردم خود هستند!

نكته‌ي بامزه: بعضي موقع‌ها اشتغالات بيش از حد مردم و مسئولين و عدم آگاهي ايشان، سبب مي‌شود تا خواب خوش به ارمغان آيد. نمونه‌اش همين بحران جهان‌گرمايي است كه همچنان در حالي كه دنيا را دارد آب مي‌برد، اغلب ماها رو دارد خواب مي‌برد! بي دليل نيست كه دكتر علي شريعتي مي‌گويد: ميوه‌ي درخت دانايي تلخ است!

    در همين باره:

    - آب دریاها تا سال 2100 یک متر افزایش خواهد یافت.

    - Sea Level Rise Of One Meter Within 100 Years

    - Rising sea levels subject of run-up to international climate talks

    - Sea level could rise more than a metre by 2100, say experts

     از همين نويسنده:

    - آیا جهان‌‌گرمایی، زمین را ۵۵ میلیون سال به عقب خواهد راند؟!

    - جهان‌گرمایی ؛ فرصتی برای جهان‌گرایی!

    - پرسش‌های بدون جواب رییس سازمان هواشناسی کشور!

    - تصور جهان بدون ابر (یا همان جهنمی که می‌شناسیم)!

    - این دیگر چه زمستانی بود یا شاید هم هست؟!

    - مسافری از سوئد و جهان گرمایی!

    - آیا آمریکا عقب نشست؟!

    - جهان‌گرمایی و انتخابات مجلس شورای اسلامی!

    - آیا دماوند راه کلیمانجارو را می‌رود؟!

    - عقب‌نشینی فاجعه‌بار یخچال‌ها در هیمالیا و پرو!

    - چرا در هلند، جوجه‌ها می‌میرند؟!

    - خسارت سه و نیم‌میلیارد دلاری جهان‌گرمایی در نیویورک!

    - رابطه‌ی تغییر اقلیم و بیس‌بال!

    - می‌توانند ۱۰۶۰۰ دانشمند اشتباه ‌کنند؟!

درج نظر

     من نمي‌دانم چرا روز زمين را در ايران – و فقط در ايران – روز «زمين پاك» مي‌نامند؟ مگر ما روز جهاني «زن» نداريم؟ مگر روز جهاني «كودك» نداريم؟ هيچ تا به حال انديشيده‌ايد كه چرا نمي‌گوييم: روز «زن خوب» يا «زن پاك» يا مثلاً روز «درخت خوب»؟! درخت، كودك، زن، معلم و ... حرمتي دارند كه بايد گرامي داشته شوند و نبايد با دادن پسوند‌هايي اينچنين، آن حرمت‌ها را نيز شرطي كنيم و از اعتبار بياندازيم. زمين، به ذات خود داراي حرمت و اعتبار است؛ اگر نمي‌توانيم يا نتوانسته‌ايم تا اين زمين را پاك نگه داريم، مشكل از ماست، وگرنه مادر طبيعت بدون هيچ منتي دست و دلبازي خود را به ما و تمامي زيستمندان عالم بارها نشان داده و ثابت كرده است.

    در باره اين روز بيشتر خواهم نوشت ... منتها تا آن موقع، از لوگوي امروز موتور جستجوگر گوگل لذت بريد.

    در همين باره:
   - من با این اسم تغییر یافته «زمین پاک» مشکل دارم!

درج نظر

     سرانجام همایش بی‌سابقه‌ای که وعده داده شده بود، در شامگاه نخستین روز اردیبهشت ماه 1388 در تالار شهریاران جوان برگزار شد؛ همایشی که در آن افزون بر آقای تابش نماینده مجلس شورای اسلامی و رییس فراکسیون محیط زیست مجلس، نمایندگانی از شورای اسلامی شهر تهران، دانشگاه‌ها، مجمع تشخیص مصلحت نظام، نهادهای تحقیقاتی، تشکل‌های مردم‌نهاد و خبرنگاران رسانه‌های نوشتاری هم شرکت داشتند. اما به نظر من، شاید مورد احترامترین فردی که خود را به همایش رسانده بود، سرکار خانم دکتر مه‌لقا ملاح – بنیانگذار جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست - بود که به رغم کهولت سن (ایشان متولد 1296 هجری شمسی هستند)، نه‌تنها در تمام مدت سه ساعت برگزاری همایش در سالن حضور داشت، بلکه ترجیح داد سخنرانی کوتاه خود را نیز ایستاده بیان دارد. خانم ملاح گفت: متأسفانه کمتر می‌توانی دو مدیر را در این کشور بیابی که یکدیگر را قبول داشته و تن به مشورت بدهند. او گفت: تک‌روی و خودخواهی و نبود سامانه قوی مشارکت از جمله مهم‌ترین دلایل مصیبت امروز محیط زیست کشور است. از دیگر نکات جالب همایش باید به سخنرانی استاد اسماعیل کهرم و به ویژه شیوه سرودن اشعار فردوسی توسط ایشان اشاره کنم که حقیقتاً جذاب بود.
     به هر حال از آنجا که سید محمد مجابی عزیز قرار است گزارش مفصل این رویداد تاریخی را به همراه بیانیه‌ی پایانی‌اش در وبلاگش منتشر کند، صرفاً به انتشار سخنرانی خودم در این همایش اکتفا می کنم ...