زمستان رفته‌ای ... نوروزه حالا!


سه روزه رفته‌ای
سی روزه حالا
زمستان رفته‌ای
نوروزه حالا ...
خودت گفتی سر وعده می‌آیم
شماره کن ببین چند روزه حالا ...

    خطابم با توست ... با تو که همه‌ی موجودیت و همه‌ی هویت و همه‌ی هستی‌ام را شکل داده‌ای ... با تو که اگر نبودی، امروز نبودم یا نمی‌توانستم اینگونه با تو سخن بگویم ...

    ایران من!
   دوستت دارم و می‌دانم که نتوانسته‌ام برای مصون ماندن تو از تخریب و ناپایداری کار چندانی انجام دهم ... آیا شرمساری من می‌تواند اندکی از آلام تو کم کند؟!
   می‌دانم که رودخانه‌هایت یکی پس از دیگری در حال خشکیدن است و آنها که هنوز خشک نشده‌اند، از فرط آلودگی و تعفن دیگر نمی‌توانند پذیرای هیچ جانداری باشند ...
   می‌دانم که آیه‌های وقارت – درختان کهنسالت - را به جرم مقدس بودن و به بهانه‌ی خرافه زدایی ایستاده اعدام می‌کنند ...
    می‌دانم که تالاب‌های زیبا و روح‌نوازت به تلی از نمک و شن بدل گشته و می‌شوند ...
   می‌دانم که شهر افسانه‌ای لوتت را با میدان کارزار اشتباه گرفته و به خمپاره و آرپی جی هفت بسته‌اند ...
   می‌دانم که روزانه شمار بیشتری از گونه‌های گیاهی و جانوری‌ات در سیاهه‌ی سرخ موجودات در خطر انقراض جای می‌گیرند ...
   می‌دانم که خلیج فارست دیگر نیلگون نیست و کشند قرمز، نفسش را بند آورده است ...
   می‌دانم که مرجان‌های پری‌پیکرت در سواحل کیش از همیشه پژمان‌ترند ...
   می‌دانم که رویشگاه‌های جنگلی‌ات را در بلوچستان به بهانه‌ی اشتغال‌زایی برای زنان معدوم می‌سازند ...
   می‌دانم که درختان شناورت (مانگرو) را در نایبند مسموم ساخته‌اند ...
   می‌دانم که هیچگاه تصور نمی‌کردی روزی دریاچه ارومیه به چنین حالی بیافتد ...
   می‌دانم که زنده رودت – در سکوت و خموشی و بی‌تفاوتی ما - به مرده رود بدل شده است ...
   می‌دانم که ساحل پرآب‌ترین رودت را با بیابان اشتباه گرفتند ...
   می‌دانم که بسیاری از لاک‌پشت‌های قشم راه خود را گم کرده‌اند و بسیاری از لاک‌پشت‌های پریشان در پریشان‌حالی از جهنمی که برایشان ساخته‌ایم رها شدند و به آسمان‌ها پرکشیدند ...
   می‌دانم که چندسالی است نتوانستی میزبان خوبی برای میلیون‌ها پرنده‌ی مهاجری باشی که هزاران سال است به میزبانی تو افتخار می‌کردند و از سیبری به سوی تو بال می‌گشودند ...
   و می‌دانم که از این همه غفلت، از این همه بی‌مهری و از این همه نابخردی دلت به درد آمده است ...

    حق داری ایران من!
   اما به همین ساعات مقدس و به همین لحظه‌های ناب قسمت می‌دهم که از گناهان ما درگذری ... به همین ارزشمندترین و دیرینه‌ترین روز ایرانیان، نوروز باستانی از تو می‌خواهم تا یکبار دیگر نوشخند مهرآمیزت را به ما نشان دهی ... زنده‌رودت را به خروشانی ... کاکل سپید دماوند را به درخشانی ... نیلی آب‌های خلیج فارس را به او بازگردانی و پرندگان مهاجر را در خود بپذیری ...

باور کن نوروزه حالا ...
خودت گفتی سر وعده می‌آیی
شماره کن ببین
چند روزه حالا ...

نوروز - دیرینه ترین شادمانه ایرانی - مبارک ...

    در واپسین لحظه‌های سال کهنه، برای ایران و ایرانی و برای زمین و زمینیان ... بهترین‌ها را آرزو دارم و امیدوارم که سال آینده شاهد جلوس آن کاندیدایی بر کرسی ریاست جمهوری ایران عزیز باشیم که در عمل و با برنامه‌هایش نشان دهد که می‌خواهد سرسبزی و شکوفایی و نشاط از دست رفته‌ی طبیعت این کهن بوم و بر مقدس را به او بازگرداند.

نوروز 1388 گوارای وجود ...

درج نظر

منابع مورد استفاده در تهیه برنامه راهبردی بیابان - آخرین قسمت

     ضمن انتشار گرفتگاهان برنامه راهبردی بیابان - چشم انداز ۱۴۰۴ - به آگاهی می رساند که فایل پی دی اف این برنامه را می توانید در تارنمای موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور بیابید.

    گرفتگاهان
1- آشتياني، منوچهر. 1381: گفتارهايي پيرامون شناخت مناسبات اجتماعي (مجموعه‌ي سپهر اجتماعي- 1). تهران. نشر قطره، 287 صفحه.
2- ابوالعلايی، بهزاد. 1382: توسعه‌ي منابع انسانی، گزينه ای بی جايگزين. تهران. ماهنامه‌ي تدبير، ش 134 (تير 1382)، ص ص 23-14. 
3- ابويي، اردكان، محمّد. 1379: بازآفريني دولت در عصر اطلاعات. تهران. فصلنامه‌ي نمايه‌ي پژوهش، ش 15 (پاييز 1379).
4- ادواردز، شرلي و مايكل مك‌كري. 1991: سنجش عملكرد پژوهشگران (برگردان طاهره‌ي ژيان‌احمدي، 1376). تهران. فصلنامه‌ي رهيافت، ش 15، ص‌ص 59-50.
5- اسلامي ندوشن، محمّد علي. 1372: گفتيم و نگفتيم؛ گزيده‌ي نوشته ها. تهران. انتشارات يزدان، ص 113.
6- امانويل، آرگيری. 1992: تکنولوژی مناسب يا تکنولوژی عقب افتاده – گفتگويي تکاندهنده درباره‌ي مسايل توسعه (برگردان ناصر موفقيان، 1374). تهران. انتشارات علمی و فرهنگی، 291 صفحه.
7- اميراحمديان، بهرام. 1382: كريدور شمال- جنوب و اهميت آن در همگرايي منطقه اي. نهران. فصلنامه‌ي مطالعات آسياي مركزي و قفقاز، شماره‌ي تابستان 1382.
8- ايزاك، استفن و ويليام مايكل. 1991: راهنماي جامع تحقيق و ارزيابي (برگردان مرضيه‌ي كريم‌نيا، 1374). مشهد. انتشارات آستان قدس رضوي، 362 صفحه.
9- باي‌بوردي، محمد. 1373: زهكشي و احياء اراضي؛ در مجموعه مقالات هفتمين همايش كميته‌ي ملّي آبياري و زهكشي- مقاله‌ي 27. تهران. وزارت نيرو.
10- بخشنده، عبدالمهدي. 1380: استراتژي توسعه‌ي پايدار در بخش كشاورزي در مجموعه مقالات همايش استراتژي توسعه‌ي پايدار در بخش‌هاي اجرايي كشور- 5 و 6 دي‌ماه. تهران. سازمان حفاظت محيط‌زيست.
11- برونتلند، گروهارلم. 1996: چشم‌انداز جهاني فقر، كتاب راهنماي پژوهش‌هاي بين‌المللي فقر - ديباچه (برگردان گروه مترجمان، 1381). تهران. انتشارات مركز تحقيقات و بررسي مسايل روستايي وزارت جهاد كشاورزي، ص‌ص 3-1. 
12- بلاند، كارول. 1992: خصوصيات يك محيط پژوهشي بارور (برگردان فروهر معيري، 1376). تهران. فصلنامه‌ي رهيافت، ش 15، ص‌ص 77-72.
13- بهادری نژاد، مهدی. 1382: تکامل اخلاقی، شرط لازم برای رشد و شکوفايی علمی و توسعه‌ي اجتماعی- اقتصادی کشور. تهران. فصلنامه‌ي علم و آينده (وابسته به ستاد پيشبرد علوم - ايران 1400)، سال دوم، ش 1 (بهار 82)، ص ص 33-24. 
14- بيكمن، ويليام و جان ديك وان منسفلت. 2000: درآمدي بر پديدار‌شناسي در علوم زيستي (برگردان عليرضا كوچكي، عبدالمجميد مهدوي دامغاني و مسعود دهقان، 1381). مشهد. انتشارات جهاد دانشگاهي مشهد، 144 صفحه.
15- پانايوتو، تيودور. 2002: جهاني شدن و محيط‌زيست (برگردان از سيد محمد رضا سيد نوراني و فردين اسكافي: 1381). تهران. ماهنامه‌ي اطلاعات سياسي اقتصادي، ش 184-183، ص ص 231-220.
16- پرانك، ژان و محبوب الحق. 1991: گزارش لاهه - پيش‌زمينه‌ي توسعه‌ي پايدار (از فكر تا عمل). برگردان مصطفي مهاجري: 1380. تهران. فصلنامه‌ي محيط‌شناسي، ش 28، زمستان 1380، ص‌ص 99-85.
17- پرتي، جولز ان. 1996: بازآفريني كشاورزي، سياست‌ها و عملّيات مناسب براي پايداري و خود‌اتكايي (برگردان عليرضا كاشاني، 1381). تهران. انتشارات روستا و توسعه، ش 46، مركز تحقيقات و بررسي مسايل روستايي، 555 صفحه.
18- پرزدكوييار، خاوير. 1996: تنوع خلاق ما- گزارش كميسيون جهاني فرهنگ و توسعه(برگردان هادي غبرايي، 1377). تهران. مركز انتشارات كميسيون ملّي يونسكو در ايران، 328 صفحه.
پناهنده، محمد، فريبرز جمالزاد فلاح و آريامن قويدل. 1381: اكوتوريسم و نقش آن در حفاظت محيط‌زيست و توسعه‌ي پايدار؛ در مجموعه مقالات همايش چالش‌ها و چشم‌اندازهاي توسعه‌ي ايران. تهران. مؤسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه‌ريزي، 20 صفحه .
20-  پيرس، ديويد ويليام و جرمي جي وارفورد. 1993: دنياي بيكران؛ اقتصاد، محيط‌زيست و توسعه‌ي پايدار (برگردان عوض كوچكي، سياوش دهقانيان و علي كلاهي اهري، 1377). مشهد. انتشارات دانشگاه فردوسي مشهد، 595 صفحه.
21- پناهی، مصطفی. 1381: تنوّع زيستی و دانش بومی؛ مروری بر راه های عملی حمايت از دانش بومی و سنّتی به منظور حفاظت از تنوّع زيستی. تهران. انتشارات روناس با حمايت سازمان حفاظت محيط زيست و دفتر عمران سازمان ملل متحد (UNDP)، 247 صفحه.
22- تات. 1380 – الف: برنامه‌ي كار سال 1380. تهران. دفتر بررسي و هماهنگي طرح‌هاي تحقيقات كشاورزي. سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، 435 صفحه + 332 صفحه در دو جلد.
23- تات. 1380 - ب: گزارش نهايي طرح‌هاي تحقيقاتي- جلد نخست: بخش منابع طبيعي؛ چكيده‌ي 1200 طرح تحقيقاتي خاتمه يافته‌ي وزارت جهاد سازندگي (سابق). تهران. سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، نشريه‌ي شماره‌ي 241/80، 611 صفحه.
24- ترك‌نژاد، احمد. 1376: مبحثي در باب تعادل اكولوژيك و پايداري در توسعه. تهران. مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع، شماره‌ي 169-1376، 64 صفحه.
25- توكلي، حميد. 1381: انسانهاي متعادل، جامعه‌ي متعادل، قدرت متعادل و روابط بين‌الملل متعادل؛ در مجموعه مقالات همايش چالش‌ها و چشم‌اندازهاي توسعه‌ي ايران. تهران. مؤسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه‌ريزي، 24 صفحه.
26- جانسن، ويلم و علي كيسي. 1998: راهنماي مديريت پژوهش؛ برنامه‌ريزي و اولويت‌بندي تحقيقات منطقه‌اي (برگردان محمد‌حسن عصاره، 1379). تهران. انتشارات شركت جهاد تحقيقات و آموزش مربوط به برنامه‌ي بهينه‌سازي تحقيقات (1)، 152 صفحه.
27- جلالي، علي‌اكبر. 1381: استفاده از فناوري اطلاعات در تهيه برنامه‌ي توسعه. به نقل از تارنمای (وب‌سايت) ديپلماسي ديجيتال، مورخ 16 آذرماه 1381.
28- جوانشير، كريم. 1359: منابع مختلف انرژي و جهان فردا. تهران. انتشارات دانشگاه تهران، 69 صفحه.
29- جهاني، عباسقلي. 1380: تجربيات، موفقيتها و موانع مديريت خشكسالي در طول سه سال گذشته. تهران. سمينار تخصصي اثرات خشكسالي بر منابع آب، مركز پژوهش‌هاي منابع آب با همكاري دفتر مطالعات پايه‌ي منابع آب، 28 آذرماه 1380 – تالار همايشهاي تماب.
30- چيني‌چيان، مرتضي. 1381: سيماي تجارت بين‌الملل. تهران. انتشارات دانشگاه علامه طباطبايي، 125 صفحه.
31-  حبيبي، حسن. 1375: سخنراني در كارگاه پژوهشي تدوين روش تعيين اولويت‌هاي تحقيقاتي. تهران. فصلنامه‌ي رهيافت، ش 12، ص‌ص 5-2.
32- حسيني، ميرعبدالّله. 1375: شاخص توسعه‌ي انساني مناطق روستايي استان‌هاي كشور در مقياس ملّي و جهاني. تهران. ماهنامه‌ي جهاد، ش 193-192، ص‌ص 17-10.
33- خالدي، شهريار. 1380: بلاياي طبيعي. تهران. انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي، شماره‌ي 300، 291 صفحه.
34- خانيكي، هادي. 1379: جامعه‌ي پرشتاب و دانش مديريت. تهران. ماهنامه‌ي تدبير، ش 108، سال يازدهم.
35- خسروشاهي، محمد. 1380: تعيين نقش زيرحوضه‌هاي آبخيز در شدت سيل‌خيزي حوضه‌ي دماوند. تهران. دانشنامه‌ي دكتراي جغرافياي طبيعي، گرايش اقليم و آب‌شناسي، دانشگاه تربيت مدرس(بهمن‌ماه 1380)، 206 صفحه.
36- خليلي، علی. 1371: اقاليم خشک و فراخشک، ص 32-14؛ در مجموعه مقالات سمينار بررسی مسايل مناطق بيابانی و کويری ايران - يزد (جلد اول). تهران. مرکز تحقيقات کويری و بيابانی ايران وابسته به دانشگاه تهران.
37- خليليان، صادق. 1378: اقتصاد منابع طبيعي. تهران، انتشارات مؤسسه‌ي تحقيقات جنگل‌ها و مراتع، شماره‌ي 222، 127 صفحه.
38-  خليليان، صادق و اسماعيل شمس‌الديني. 1380: بررسي وضعيت پايداري منابع طبيعي تجديد‌شونده (جنگل و مرتع) در برنامه‌ي اول و دوم توسعه. تهران. فصلنامه‌ي پژوهش و سازندگي، ش 52، ص‌ص 21-19.
39- خوارزمي، شهيندخت. 1382: كيفيت زندگي و انقلاب ديجيتال. تهران. 34 صفحه، برگرفته از تارنماي آينده نگر .

40- دانپورت، تامس و اچ. پروساك لارنس. 1998:‌ مديريت دانش (برگردان حسين رحمان‌سرشت، 1379). تهران. انتشارات ساپكو.
41- دبير‌خانه‌ي تسهيلات جهاني محيط‌زيست(GEF). 1998: ارزش جهاني تنوّع زيستي (برگردان اصغر محمدي فاضل و محمد صفايي، 1379). تهران. انتشارات سازمان حفاظت محيط‌زيست، 187 صفحه.
42- دبيرسپهري، مهران. 1382: چگونگي تهيه‌ي شاخص ESI توسط مجمع جهاني اقتصاد و نقدي بر آن. زاهدان. فصلنامه‌ي سبزينه‌ي شرق، ش هفتم (تابستان 82)، ص¬ص 32-29.
43- دراكر، پيتر اف. 1999: چالش‌هاي مديريت در سده‌ي 21 (برگردان محمود طلوع، 1378). تهران. مؤسسه خدمات فرهنگي رسا (چاپ سوم: 1382)، 237 صفحه.
44- دري، بهروز. 1381: ملزومات توسعه‌ي منابع انساني در ايجاد سازمان‌هاي با كلاس جهاني؛ ضرورتي راهبردي در چشم‌انداز توسعه‌ي كشور؛ در مجموعه مقالات همايش چالش‌ها و چشم‌اندازهاي توسعه‌ي ايران. تهران. مؤسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه‌ريزي، 19 صفحه.          
45-  دفتر امور زيربنايي مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي. 1380- الف: بررسي عملكرد وزارت نيرو(بخش آب)- 1374 تا 1379. تهران. فصلنامه‌ي مجلس و پژوهش، ش 30(تابستان 1380)، ص‌ص 88-67.
46-  دفتر امور زيربنايي مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي. 1380- ب: بررسي عملكرد وزارت جهاد كشاورزي 1374 تا 1378.  تهران. فصلنامه‌ي مجلس و پژوهش، ش 30(تابستان 1380)، ص‌ص 103-89.
47-  دفتر مطالعات و ارزيابي آبخيزها. 1378: آمار سيل در شش ساله‌ي نخست دهه‌ي هفتاد. مراجعه‌ي حضوري و اخذ اطلاعات از طريق نامه‌ي شماره‌ي 47/204/م-آ مورخ 18/1/1378.
48- دهقان، علي. 1382: فقر دانش، كمبود دانشمند - بر اساس گزارشي از نماگرهاي توسعه‌ي جهاني درباره‌ي وضعيت فعاليت‌‌هاي پژوهشي در ايران. تهران. همشهري، ش 3016 (19/1/1382).
49- رضواني، علي‌اصغر. 1380: اكوتوريسم و نقش آن در حفاظت محيط‌زيست. تهران. اطلاعات سياسي- اقتصادي، ش 174-173، ص‌ص 239-234.
50- رفيع¬پور، فرامرز. 1381: موانع رشد علمی ايران و راه‌حل‌های آن. تهران. شرکت سهامی انتشار، 286 صفحه.
51- رناني، محسن. 1381: بازسازي سرمايه‌ي اجتماعي؛ تناسب در اقتدار. تهران. مؤسسه‌ي عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه‌ريزي، 17 صفحه.
52- رهنمايي، محمدتقي. 1380: سرمايه‌هاي فراموش شده. تهران. همشهري، ويژه‌ي زمين، ش 2677 (24/12/1380)، ص‌ص‌ 9-8.
53- زاهدي، مهتا. 1380: نقش اقتصاد بيوتكنولوژي در جهان؛ در مجموعه مقالات دوّمين همايش ملّي بيوتكنولوژي، ص ص 1341-1325. جلد دوّم، تهران، وزارت جهاد كشاورزي.
54-  زند كريمي، بهزاد و ليدا رسولي. 1379: فرهنگ پژوهش‌محوري و ارتقاء جايگاه پژوهش در مجموعه مقالات سمينار ساماندهي تحقيقات در برنامه‌ي سوم توسعه - 23 و 24 آذر ماه 1379. تهران، دانشگاه علم و صنعت ايران.
55- سازمان برنامه و بودجه. 1378: خلاصه‌ي اولين گزارش ملّي توسعه‌ي انساني در جمهوري اسلامي ايران. تهران. سازمان برنامه و بودجه و برنامه‌ي توسعه‌ي ملل متحد، 35 صفحه.
56- سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي. 1380: گزارش نهايي طرح‌هاي تحقيقاتي؛ چكيده‌ي 1200 طرح تحقيقاتي خاتمه¬يافته‌ي وزارت جهاد سازندگي (سابق) – جلد اوّل: بخش منابع طبيعي. تهران. نشريه‌ي شماره‌ي 241/80، 611 صفحه.
57- سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور. 1382: سياست‌هاي اجرايي بخش منابع طبيعي در چارچوب سياست‌هاي استراتژيك برنامه‌ي چهارم توسعه. تهران. نامه‌ي شماره‌ي 25/2987 مورخ 27/5/1382، 6 صفحه.
58- سلامي، حبيب‌الّله و فرشيد اشراقي. 1380: تأثير سياست‌هاي حمايت قيمتي بر روند رشد توليدات كشاورزي در ايران. تهران. فصلنامه‌ي اقتصاد كشاورزي و توسعه، سال نهم، ش 36 (زمستان 1380)، ص‌ص‌ 22-7.
59- سن. آمارتيا. 1999: توسعه به مثابه آزادي (برگردان حسين راغفر،‌1381). تهران. انتشارات كوير، 508 صفحه.
60- سيادت، حميد. 1377: نكاتي در باره‌ي گزينه‌هاي زراعي براي مسايل آبياري و زهكشي كشور؛ در مجموعه مقالات نهمين همايش كميته‌ي ملّي آبياري و زهكشي- ص 394-381. تهران. وزارت نيرو، ش 21-1377.
61- شريف، مصطفي. 1381: ميزان دستيابي به اهداف كمي بخش كشاورزي در برنامه‌هاي اول و دوم توسعه؛ در مجموعه مقالات همايش چالش‌ها و چشم‌اندازهاي توسعه‌ي ايران. تهران. مؤسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه‌ريزي، 18 صفحه.
62- شريفي، فرود. 1379: پيش‌گفتار در مجموعه‌ي مقالات دوّمين همايش ملّي فرسايش و رسوب، خرم‌آباد. تهران. مركز انتشارات كميسيون ملّي يونسكو در ايران.
63- شوراي پژوهش‌هاي علمي كشور. 1375: نگاهي به برنامه‌ي ملّي تحقيقات كشور. تهران. فصلنامه‌ي رهيافت، ش 14، ص‌ص 68-64.
64- شيخ‌الاسلام، ربابه. 1375: چرخه‌ي شوم سوءِ تغذيه؛ در مجموعه مقالات گردهمايي بررسي مسأله‌ي فقر و فقرزدايي (جلد اول)، 29 تا 31 ارديبهشت 1375، ص‌ص 458-446. تهران. انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
65- طلايي، م. 1375: گزارش ويژه‌ي «كارگاه پژوهشي تدوين روش تعيين اولويت‌هاي تحقيقاتي»، سياستگذاري براي تعيين اولويت‌هاي تحقيقاتي. تهران. فصلنامه‌ي رهيافت، شماره‌ي 12، ص‌ص 23-6.
66- عبادي، تقي و زهرا جباري. 1380: مديريت و حفظ منابع آب - قسمت دوم. تهران. ماهنامه‌ي پيام سبز، ش 4(آبان و آذر 80)، ص‌ص 15-10.
67- عظيمي، حسين. 1381: توسعه، اقتصاد و كشاورزي در ايران. سخنراني در تالار اجتماعات سازمان حفظ نباتات در مورخ 29/4/1381، تهران.
68- عليدوستي، سيروس. 1376: مسايل‌ اصلي‌ نظام‌ پژوهش‌ در وزارت‌ فرهنگ‌ و آموزش‌ عالي (ارايه شده به نشست رؤساي دانشگاه‌ها - دانشگاه خواجه نصير).   
69- غريب‌رضا، عبدالمجيد. 1381: بررسي چالش‌ها و جهت‌گيري‌هاي اهداف بخش كشاورزي و منابع‌طبيعي در قوانين برنامه‌هاي اول، دوم و سوم توسعه‌ي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور؛ در مجموعه مقالات همايش چالش‌ها و چشم‌اندازهاي توسعه‌ي ايران. تهران. مؤسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت و برنامه‌ريزي.

70- غريبي، حسين. 1375 – ب: گزارش ويژه‌ي «كارگاه پژوهشي تدوين روش تعيين اولويت‌هاي تحقيقاتي»، سياستگذاري براي تعيين اولويت‌هاي تحقيقاتي. تهران. فصلنامه‌ي رهيافت، شماره‌ي 12، ص‌ص 23-6.
71- غفاري شيروان، جعفر. 1377: مروري بر وضعيت بهره‌برداري منابع آب ايران؛ در مجموعه مقالات نهمين همايش كميته‌ي ملّي آبياري و زهكشي- ص 405-395. تهران. وزارت نيرو، ش 21-1377.
72- غفاريان، د. 1375: گزارش ويژه‌ي «كارگاه پژوهشي تدوين روش تعيين اولويت‌هاي تحقيقاتي»، سياستگذاري براي تعيين اولويت‌هاي تحقيقاتي. تهران. فصلنامه‌ي رهيافت، شماره‌ي 12، ص‌ص 23-6.
73- فياض، محمّد. 1380: تحقيقات مرتع، سوابق، برنامه‌ها و ديد‌گاه‌ها. تهران. بخش تحقيقات مرتع مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع، 30 صفحه (انتشار محدود).
74- فيندلي، كارتر و جان م. راثني. 2000: جهان در قرن بيستم(برگردان بهرام معلمي: 1379). تهران. انتشارات ققنوس، 861 صفحه.
75- قورچيان، نادرقلی. 1375: شاخص‌ها و معيارها در انتخاب موضوعات و پروژه¬های تحقيق و توسعه. تهران. فصلنامه‌ي رهيافت، شماره‌ي 12، ص‌ص33-31.
76- كشاورز، عباس و كوروش صادق‌زاده. 1379: مديريت مصرف آب در بخش كشاورزي. كرج. انتشارات مؤسسه‌ي تحقيقات فني و مهندسي كشاورزي، 29 صفحه.
77- كلانتري، حميد. 1380: سخنراني در گردهمايي نمايندگان فراكسيون مناطق بياباني مجلس شوراي اسلامي. تهران. فصلنامه‌ي جنگل و مرتع، ش 51(بهار 80)، ص 11.
78- كلانتري، عيسي و ناصر خادم. 1374: سياست اصلاح الگوي تغذيه و جلوگيري از ضايعات. تهران. فصلنامه‌ي اقتصاد كشاورزي و توسعه، ش 9، ص‌ص 57-7.
79- كميته‌ي ملّي آبياري و زهكشي ايران. 1377: مقدمه‌ي مجموعه مقالات نهمين همايش كميته‌ي ملّي آبياري و زهكشي، زمستان 1377. وزارت نيرو، ش 21-1377.
80- كميسيون اطلاع رساني شوراي پژوهش‌هاي علمي كشور. 1381: برنامه ملّي اطلاع رساني كشور. تهران. وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، 37 صفحه.
81- كميسيون تدوين استراتژي امنيت ملّي آمريكا. 2001: استراتژي امنيت ملّي آمريكا در قرن 21(برگردان جلال دهمشگي، بابك فرهنگي و ابواقاسم راه‌چمني: 1380). تهران. انتشارات مؤسسه‌ي فرهنگي مطالعات و تحقيقات بين‌المللي ابرار معاصر تهران(چاپ دوم: 1381)، 477 صفحه.
82- كوثر، آهنگ. 1374: مهار سيلآب‌ها و بهره‌وري بهينه از آنها. تهران. انتشارات مؤسسه‌ي تحقيقات جنگل‌ها و مراتع، شماره‌ي انتشار: 150-1374، 522 صفحه + 16 صفحه ضميمه.
83- كولا، ارهان. 1996: اقتصاد منابع‌طبيعي، محيط‌زيست و سياستگذاري‌ها(برگردان سياوش دهقانيان و فرخ‌دين خزايي: 1380). مشهد. انتشارات دانشگاه فردوسي، ش 314، 463 صفحه.
84- لاريجاني، فاضل. 1376: پژوهش و سنجش. تهران. فصلنامه‌ي رهيافت، ش 15، ص‌ص 7-3.
85- ليست، فردريك. 1927: اقتصاد ملّي و اقتصاد جهاني – تجانس‌ها و تعارض‌ها (برگردان عزيز كياوند، 1378). تهران. انتشارات ديدار، 179 صفحه.
86- ماتلاك، 1989: آشنايي با طراحي محيط و منظر – جلد اوّل (برگردان معاونت آموزش و پژوهش سازمان پاركها و فضاي سبز شهر تهران، 1379). تهران. سازمان پارك‌ها و فضاي سبز شهرداري تهران، 340 صفحه.
87- متين، نعمت¬الله. 1380: اشاعه و کاربست يافته¬های پژوهشی. تهران. پژوهش¬نامه‌ي آموزشی (نشريه‌ي پژوهشکده‌ي تعليم و تربيت)،  شماره‌ي 10 (آذرماه 1380).
88- مجنونيان، هنريك. 1377: تالآب‌ها، طبقه‌بندي و حفاظت، ارزش‌ها و كاركردها. تهران. سازمان حفاظت محيط‌زيست، انتشارات دايره‌ي سبز، 171 صفحه.
89- مخدوم. مجيد. 1372: شالوده‌ي آمايش سرزمين. تهران. انتشارات دانشگاه تهران، ش 2203(چاپ چهارم: 1380)، 289 صفحه.
90- مخدوم، مجيد. 1380- الف: به ياد از دست‌رفته، درختي مي‌كاريم. تهران. همشهري (ويژه‌ي زمين)، ش 2664، ص‌ص 9-8.
91- مخدوم، مجيد. 1380- ب: ذخيره‌گاه كم‌نظير حرا را از دست ندهيم؛ نگاهي به پيامدهاي زيانبار اجراي يك پروژه‌ي ناپايدار در جزيره‌ي قشم. تهران. همشهري، ش 2644، ص 7.
92- مدنی، سيد حسام¬الدين. 1381: دشواري‌هاي‌ اجراي ‌پژوهش‌هاي‌ بنيادي ‌در ايران (سخنرانی در همايش بيوتکنولوژی و صنعت). تهران. ماهنامه‌ي تدبير.  
93- مركز مطالعات مديريت و بهره‌وري ايران. 1380: پيش‌نويس برنامه‌ي اقدام ملّي مقابله با بيابان‌زايي و تعديل اثرهاي خشكسالي. تهران. دانشگاه تربيت مدرس و سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور، 361 صفحه.
94- مشكوه‌ي، محمد‌علي. 1377: ارزيابي روند تخريب اراضي فارياب، شمال حوضه‌ي دشت يزد – اردكان در اثر شوري (ثانويه). تهران. دانشنامه‌ي دكتراي خاكشناسي، واحد علوم وتحقيقات دانشگاه آزاد اسلامي، 150 صفحه.
95- مطيعي، همايون. 1380: بحران آب در جهان از ديدگاه مجمع جهاني آب. تهران. فصلنامه‌ي مهاب‌قدس، ش 16(پاييز 1380)، ص‌ص 26-20.
96- مضطرزاده، فتح‌الله. 1380: بررسي شاخص نيروي انساني و تأثير آن در روند توسعه‌ي علم و فناوري؛ در مجموعه مقالات كنگره‌ي راهبردهاي توسعه‌ي علمي ايران- ص 22-11. تهران. وزارت علوم، تحقيقات و فناوري.
97- مضطرزاده، فتح¬الّله. 1382- الف: پيشگفتارِ علم و آينده. تهران. فصلنامه‌ي علم و آينده، ش 5 (سال دوّم)، تابستان 82، ص¬ص 5-4.
98- مضطرزاده، فتح¬الّله. 1382- ب: حديث مكرر علم و فناوري در ايران. تهران. فصلنامه‌ي علم و آينده، ش 5 (سال دوّم)، تابستان 82، ص¬ص 67-74.
99- معاونت آموزش و تحقيقات. 1373: تدوين گرايش تحقيقاتي در سطح كلان و ملّي. تهران. وزارت جهاد سازندگي، نامه‌ي شماره‌ي 7210 مورخ 6/6/1373، 3 صفحه.
100- معماري، غلامعلي. 1379: ضرورت تحول در مديريت منابع آب و توسعه. تهران. فصلنامه‌ي پيام آب، ش 1 (زمستان 79)، ص 4-3.
101- مكنون، رضا. 1375: بررسي روش‌هاي تعيين اولويت‌هاي تحقيقاتي توسط كميسيون‌هاي شوراي پژوهش‌هاي علمي كشور. تهران. فصلنامه‌ي رهيافت، شماره‌ي 12، ص‌ص30-24.
102- مكنون، رضا. 1381: جايگاه پژوهش در نظام علمي – آموزشي كشور. تهران. ميزگرد دانشكده مديريت دانشگاه تهران - تالار الغدير در مورخ 24 آذر 1381.
103- ملكوتي، مهدي. 1381: بي‌توجهي به گزينه‌ي سيل و خشكسالي در ايران. تهران. همشهري. ش 2813، مورخ 27/5/1381، ص 9.
104- منصوري، رضا. 1375: تحقيقات در ايران: اولويت‌ها و راهكارها (گفتگو). تهران. فصلنامه‌ي رهيافت (وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري)، شماره‌ي 14، ص‌ص‌ 15-10.
105-  منصوري، رضا. 1380: مديريت حرفه‌اي در علم و اقتدار علمي در منطقه؛ در مجموعه مقالات كنگره‌ي راهبردهاي توسعه‌ي علمي ايران- ص 74-65. تهران. وزارت علوم، تحقيقات و فناوري.
106- مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع. 1382- الف: معرفي بخش‌ها و دستاوردهاي مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع. تهران. انتشارات نيك‌پندار، 39 صفحه.
107- مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع. 1382- ب: بررسي عملكرد علمي ايران در جهان در سال 2002. تهران. خبرنامه‌ي داخلي مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع، ش 102 (سال سوّم)، هفته‌ي‌سوّم مهرماه 82، ص 1.
108-  مؤمني، فرشاد. 1381: بررسي روند بهره‌وري كشور؛ در مجموعه مقالات همايش چالش‌ها و چشم‌اندازهاي توسعه‌ي ايران. تهران. مؤسسه عالي پژوهش در برنامه‌ريزي و مديريت توسعه.

109- مؤمنی، فرشاد. 1382: وضعيت جذب و پذيرش اجتماعي فناوري اطلاعات؛ در نشست فرهنگ و فناوری اطلاعات. تهران. خانه‌ي کناب ايران، 24 شهریورماه 1382، به نقل از تارنمای خبرگزاری مهر .

110- ميرزاده، حميد و شمس‌الدين حسيني. 1378: آمار سخن مي‌گويد. تهران، انتشارات كاوش، 131 صفحه.
111- مير‌محمّدي ميبدي، سيّد‌علي. 1378: روش تحقيق در علوم زيستي با تأكيد بر كشاورزي. اصفهان. مركز انتشارات جهاد دانشگاهي واحد صنعتي اصفهان، 254 صفحه.
112- ناصحی¬فر، م. 1381: مروری بر جنبه¬های مختلف هسته¬های فکری. تهران. مجله‌ي توسعه‌ي مديريت، سال دهم، شماره‌ي 42 .
113- نجفي، انوشيروان. 1380: سخنراني در همايش بررسي سيل استان گلستان. تهران. ماهنامه‌ي فرياد زمين، ش 37-36، ص 13.
114- نجفي، بهاء‌الدين. 1377: تنگناهاي توسعه‌ي كشاورزي در ايران. تهران. فصلنامه‌ي اقتصاد كشاورزي و توسعه، ش 24، ص‌ص 266-245.
115- نخجواني، سيد‌احمد. 1380: چالش‌هاي پيش روي سرمايه‌گذاري داخلي. تهران. بنيان. ش 14(9/12/1380)، ص 4. نديمي، هادي. 1379: پژوهش در خدمت توسعه مديريت (سخنراني در گردهمايي استادان مديريت و حسابداري دانشگاه‌ها – آبان ماه 1379). تهران. ماهنامه‌ي تدبير، ش 108، سال يازدهم.
116- واين، الس. 1996: بازنگری پژوهش‌های فقر، كتاب راهنماي پژوهش‌هاي بين‌المللي فقر (برگردان گروه مترجمان، 1381). تهران. انتشارات مركز تحقيقات و بررسي مسايل روستايي وزارت جهاد كشاورزي، ص‌ص 29-9. 
117- وحيدي، پريدخت. 1381: اقتصاد دانايي‌محور و نقش تحقيق و توسعه در آن؛ در مجموعه مقالات همايش چالش‌ها و چشم‌اندازهاي توسعه‌ي ايران. تهران. مؤسسه عالي پژوهش در برنامه‌ريزي و مديريت توسعه. 14 صفحه،

118- وزارت علوم، تحقيقات و فناوري. 1379: گزارش ملّي جمهوري اسلامي ايران در زمينه‌ي اطلاعات، فناوري ارتباطات و مديريت دانش در ايران (ارايه شده در دوازدهمين اجلاس استينفو – مغولستان، بيست و هشت لغايت يكم مهرماه 1379). اولان باتور. 7 صفحه. 
119- هاشميان اصفهانی، مسعود؛ يوسف حسن پور کارسالاری؛ غلامرضا آزاد ارمکی؛ فرهاد خدادادکاشی، مصطفی عمادزاده؛ مرجان دامن¬کشيده و رضا پاکدامن حقيقی. 1378: تعيين اولويت‌های سرمايه گذاری صنعتی، جهت تقويت مزيت‌های نسبی صادرات صنعتی. تهران. انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، 285 صفحه.
120- هال، واريان. 1999: رويکردی جديد به اقتصاد خرد ميانه (برگردان سيد جواد پورمقيم، 1380). تهران. نشر نی، 711 صفحه.
121- هوشيار، ياسمن. 1370: ترجمه‌ي پنج فصل اوّل كتاب كانت، تأليف واكر. تهران. دانشنامه‌ي كارشناسي ارشد گروه فلسفه‌ي دانشگاه تهران.
122- هيز، والتر. 1997: خطرهاي طبيعي (برگردان كيان شهپر، 1377). تهران. ماهنامه‌ي پيام يونسكو، ش 329، ص‌ص 15-10.
123- يوهانس رايو، جو. 2000: سخنراني افتتاحيه در اجلاس بن(COP4). تهران. فصلنامه‌ي جنگل و مرتع، ش 51(بهار 1380)، ص‌ص 43-42.


124- ABS (Australian Bureau of Statistics). 2002: Discussion Paper; Measuring a knowledge-based economy and society – An Australian Frame work. www. Abs.gov.au/.
125- Annan, Kofi. 2002: World’s Water Problems Can Be "Catalyst For Cooperation" says secretary-general in message on world water day; New York, 26 February. www.unesco.org/water/water/-celebrations/water-day-2002.shtml
126- Bureo. 2004: IDB Summary Demographic Data for Iran (Data updated 9-30-2004). U.S. Bureau of the Census, International Data Base, http://www.census.gov/cgi-bin/ipc/idbsum?cty=IR.
127- Camp, William G. & Thomas B. Daugherty. 2002: Managing Our Natural Resources. USA. Delmar & Thomson learning, Inc, 422p.
128- UNEP. 2001: Human Rights Watch World Report 2001; Iran: Human Rights Developments. www.hrw.org/wr2k1/mideast/iran.htmi.
129- U.S. Census Bureau. 2005: World Population Information [The total population of the World, projected to 9/17/03 at 4:39:24 GMT (1/07/05 at 12:39:24 AM EDT) is 6,318,167,239].
 www.census.gov/cgi-bin/ipc/popclockw.
130- Wolfson, Adam. 2002: Biodemocracy in America. http://www.thepublicinterest.com/archives/2002winter/article2.html
World Bank. 2001: The World Bank Annual Report 2001. Washington D.C. p 75. www.worldbank.org/annualreport(2001)/Bank-splash12.htm1

درج نظر

آنچه که برنامه راهبردی بیابان عرضه خواهد داشت - 26

     يقيناً نگاه به تصوير تمام نماي عملكردي در سه مقطع گذشته‌، حال و آينده مي تواند ابزار مناسبي جهت حك و اصلاح بموقع روند تغييرات سياست‌ها، برنامه‌ها‌، راهبردها‌، اقدامات جهت حصول سريعتر‌، دقيقتر و كم هزينه تر اهداف سازماني محسوب گردد كه در همين راستا در برنامه ملي مديريت مناطق بياباني بصورت فشرده و به تفكيك مقاطع زماني سه گانه فوق در جدول شماره (1-5) «تصوير روند تغيير و تكامل سياست‌ها‌، برنامه‌ها‌، راهبردها و اقدامات بيابان‌زدايي و كنترل فرسايش بادي در مناطق بياباني ايران» در قالب 35 شاخص اساسي تدوين و ارايه شده است‌.

ادامه نوشته

تحليل اثربخشي و افق نهايي مناطق بياباني پس از اجراي برنامه راهبردي – قسمت 25

 

    1 -5- چشم‌انداز آينده
    با اجراي اين برنامه چشم‌انداز مناطق بياباني كشور به شرح زير ترسيم مي‌شود:

   1-1-5-  ايجاد كمربند سبز حفاظتي (درختي و درختچه‌اي)

    در نوار ساحلي و چاله‌هاي كويري با اجراي برنامه مذكور كمربند سبز اطراف چاله هاي كويري و نوار ساحلي مناطق بياباني كشور تكميل خواهد شد كه علاوه بر اثرات  مثبت اقتصادي و اجتماعي از جمله كاهش فرسايش بادي‌، افزايش توليد‌، ظرفيت سازي چراي دام‌، ترسيب كربن(Co2) مازاد در هوا‌، كاهش آلودگي هاي جوي‌، بهبود شرايط زيست محيطي را نيز به همراه خواهد داشت‌. برآورد كارشناسي براين است كه ارزش ترسيب كربن و تلطيف هوا در 5/3 ميليون هكتار جنگلكاري و توسعه پوشش گياهي و مديريت مناطق مرطوب كويري‌، معادل 2/1 ميليون هكتار جنگل‌هاي شمال خواهد بود‌.

     2-1-5-  افزايش توليدات بخش كشاورزي (زراعت‌، باغباني‌، دامداري و … )
    در حال حاضر بسياري از مزارع و باغات كشور به دليل عوامل مختلف بيابان‌زايي از جمله فرسايش بادي و كاهش حاصلخيزي خاك‌، شوري زايي‌، تبخير و تعريق بيش از حد و… از كاهش توليد نسبتاً بالايي برخوردار مي باشند‌. پاره اي از مزارع و باغات نيز در معرض 100 درصدي تهديد ماسه‌هاي روان و يا شور شدن خاك مي باشند‌. اميد است طي اين برنامه بتوان بر توليد خالص بخش كشاورزي افزود كه در اين صورت ارزش افزوده و بازگشت سرمايه قابل توجهي در امر بيابان‌زدايي خواهيم داشت‌.

     3-1-5- افزايش درآمد سرانه و بهبود وضع معيشتي ساكنين مناطق بياباني    
 در حال حاضر متوسط خسارت‌هاي سرانه ناشي از عوامل مختلف بيابان‌زايي به جوامع محلي مستقر در مناطق بياباني بيش از پانصد هزار ريال در سال معادل 5 درصد درآمد سالانه
است‌. تنها در محدوده دشت يزد – اردكان صرفاً خسارات سرانه ناشي از فرسايش بادي و طوفانهاي گرد و خاك در حدود 184000 ريال در سال برآورد شده است‌. بنابراين در نظر است تا پايان اين برنامه بتوان با كاهش اثرات و عوامل تخريبي موثر در بيابان‌زايي‌، خسارات ناشي از بيابان‌زايي را تا سقف 1 درصد درآمد سرانه عمومي كاهش داد‌. بدين ترتيب وضع اقتصادي و معيشتي ساكنين جوامع محلي مناطق تحت پوشش برنامه ارتقاء خواهد يافت‌.

      4-1-5-  كاهش گرد و غبار هوا و افزايش سالم سازي محيط زيست
     آلودگي‌هاي زيست محيطي خاصه غبار آلودگي هوا ناشي از فرسايش بادي و تعليق ذرات ريز خاك توسط باد در هوا يكي ديگر از عوامل مهم و موثر در تخليه سكونتگاه‌ها و تشديد مهاجرت به شمار مي‌آيد‌. در حال حاضر در بسياري از مناطق بياباني ايران از جمله شهرهاي قم‌، سمنان‌، يزد، كرمان‌، زاهدان و… تشديد پديده غبارناكي هوا يكي از معضلات اصلي و از عوامل مهم مهاجرت به شمار مي رود‌. تعداد روزهاي غبارناكي واضح و نامناسب براي فعاليت‌هاي زيستي در تمام شهرهاي فوق الذكر از 60 روز در سال (16 درصد ايام سال) فراتر مي رود‌. بعد از اجراي اين برنامه اين شاخص به ويژه در كانون‌هاي جمعيتي مهم به 20 روز در سال (كمتر از 5درصد ايام سال) كاهش مي‌يابد‌.

     5-1-5- كاهش دست‌كم يك رتبه از پتانسيل بالفعل بيابان‌زايي و برقراري گرايش مثبت در عرصه‌هاي بياباني
 در حال حاضر غالب عرصه هاي مناطق خشك و بياباني از پتانسيل بالفعل بيابان‌زايي بالا و در حدود كلاس‌هاي 3 و4 برخوردار است‌. ضمن اينكه گرايش منفي بيابان‌زايي در غالب نقاط به جز مناطقي كه قبلاً طرح اجرايي و مديريتي بيابان‌زدايي اجرا شده است ديده ميشود‌. تصور بر اين است در پايان برنامه حاضر بتوان حداقل يك رتبه (كلاس) از توان بياباني شدن اراضي را كم نمود و گرايش مثبت را بر آنها حاكم كرد‌. در صورتي كه اين امر تحقق يابد ميتوان ايران را به عنوان يكي از اعضاء شاخص كنوانسيون مقابله با بيابان‌زايي جهان تلقي كرد كه وظيفه خود را در قبال كنوانسيون و تعهدات مربوطه به انجام رسانده و قابليت مديريت قابل تعميم بر ساير مناطق مشابه جهان را دارا است‌.

    6-1-5- ايجاد بستر مناسب به عنوان دانشگاه جهاني علمي –كاربردي و برگزاري كارگاه‌هاي بين‌المللي مقابله با بيابان‌زايي و مديريت بيابان
     ايران از تنوع كم‌نظيري در حوزه‌ي زيستمندان گياهي و جانوري و نيز زيستگاه‌هاي كويري و بياباني و ديگر زيست‌اقليم‌هاي خشك و نيمه‌خشك در دامنه‌هاي ارتفاعي متنوع برخوردار است و در حال حاضر نيز يك كلكسيون بياباني جهاني قلمداد مي‌شود‌. قطعاً با اجراي برنامه مذكور و كنترل و مستندسازي فرايندهاي بياباني و بيابان‌زدايي زمينه براي نمايش و آموزش علوم مربتط با بيابان‌زدايي فراهم مي‌شود كه ميتوان از آن در تبليغات عمومي جهاني و ارتقاء جنبش نرم افزاري و توليد علم نيز استفاده نمود‌. لازم به يادآوري است كه در حال حاضر پاره اي از كشورها از جمله چين‌، هند‌، پاكستان و غيره به رغم تنوع محدودتر در عرصه هاي بياباني‌، هر ساله با برگزاري دوره هاي آموزشي و كارگاه‌هاي بيابان‌زدايي اعتبارات خوبي را از سوي سازمان‌هاي جهاني به خود اختصاص مي‌دهند‌. در اين راستا اميد بر اين است كه كشور ايران نيز در طي دوره برنامه حاضر بتواند سهم خود را از محل اعتبارات جهاني بيابان‌زدايي اعم از اجرايي و آموزشي و صدور دانش فني تا سقف مناسبي ارتقاء بخشد.

        7-1-5- تبديل وظايف دولتي و يا موردي مقابله با بيابان‌زايي به فرهنگ عمومي
      به رغم اقدامات گسترده ترويجي‌، آموزشي در دهه‌هاي گذشته هنوز هم مفاهيم و واژه‌هاي بيابان‌زايي و بيابان‌زدايي براي بسياري از مردم‌، حتي تحصيل كرده ها روشن و گويا نمي‌باشد‌. انتظار بر اين‌است تا در پايان برنامه بتوان در اين زمينه سطح آگاهيهاي عمومي را به حد قابل قبولي افزايش داد.

       8-1-5- وفاق و تعامل ملي دستگاه‌هاي دولتي و مردمي در امر مشاركت در مديريت و كنترل پديده بيابان‌زايي
     با توجه به نگرش چند جانبه به طرح‌ها و پروژه‌هاي پيش بيني شده در اين برنامه و تطابق زمان اجراي آن با سند نهايي چشم‌انداز 20 ساله كشور و برنامه اقدام ملي مقابله با بيابان‌زايي و كاهش اثرات خشكسالي در نظر است تا ميزان همكاري و تعامل سازمان‌ها و مراكز مرتبط با مقوله بيابان از سطح محدود موجود‌، به سطح قابل قبولي ارتقاء يابد‌.

       9-1-5-  قانونمند شدن مديريت بيابان و مقابله با بيابان‌زايي
      هر چند كه در سال‌هاي گذشته گامهاي مهمي در امر تدوين قوانين و ضوابط جلوگيري از تخريب منابع آب‌، خاك و گياه برداشته شده است‌، ولي مقوله بيابان‌زايي جنبه هاي بسيار متعدد و پنهاني دارد كه بايد در قانونگذاري به آن توجه بيشتر شده و زواياي مختلف آن مورد توجه قرار گيرد تا تخلفات منجر به بيابان‌زايي از سوي مردم و حتي بخش هاي دولتي به حداقل ممكن كاهش يابد‌. در حال حاضر توانمندي قوانين موجود در امر مقابله با بيابان‌زايي وضع مطلوب نداشته‌، اميد مي رود با آشكار شدن جنبه هاي مختلف آن در طي برنامه‌، اين مهم به حد مورد انتظار ارتقاء يابد‌.

درج نظر

پايش و ارزيابي طرح‌ها و پروژه‌های موجود در برنامه راهبردی بیابان – قسمت 24


    پايش و ارزيابي از ملزومات مهم و اساسي در سلامت و اصلاح بموقع طرح‌ها و پروژه‌ها مي‌باشد‌. يكي از ويژگي هاي برنامه حاضر توجه خاص به مسيله پايش و ارزيابي آن است كه به صورت مستمر و مرحله اي انجام خواهد گرفت‌. زيرا كه در نظر است برنامه مبتني بر واقعيات استوار گردد‌، خطاهاي آن به كمينه‌ي ممكن برسد و راه را براي برنامه‌هاي آينده هموارتر و روشن تر نمايد‌. در اين برنامه مقاطع زماني پايش و ارزيابي و نيز روش‌هاي ارزيابي به شرح زير مدنظر قرار گرفته است:

1-4-4- مقاطع زماني پايش و ارزيابي
به دليل اينكه طرح‌ها و پروژه‌هاي منابع طبيعي خاصه در مناطق بياباني‌، عموماً دير بازده بوده و حداقل زمان لازم براي امكان اظهارنظر و نتيجه گيري درخصوص آنها حداقل در حدود پنج سال ميباشد‌؛ ضمن نظارت و ارزيابي سالانه در عملكرد برنامه توسط دفتر امور بيابان عملكرد كل برنامه نيز از هر دوره پنج ساله مورد پايش و ارزيابي قرار مي گيرد‌.
 
2-4-4- انواع ارزيابي
   با توجه به اثرات مختلف طرح‌ها و پروژه‌هاي تعريف شده در برنامه‌، ارزيابي از
جنبه هاي مختلف به شرح زير ضروري است كه براي هر كدام روش كار و شرح خدمات مشخصي تدوين خواهد شد :
الف ) ارزيابي فني : براساس‌، دستورالعمل ها و معيارهاي فني هر طرح يا پروژه و براساس قابليت‌ها و محدوديت‌هاي عرصه هايي كه در آن طرح يا پروژه اجرا مي‌شود‌.
ب ) ارزيابي اثر اقتصادي : براساس‌، هزينه ها‌، برگشت سرمايه و نهايتاً ارزش افزوده مستقيم و يا غيرمستقيم اثر اقتصادي طرح‌ها و پروژه‌ها صورت مي گيرد‌.
پ ) ارزيابي اثر اجتماعي و فرهنگي : براساس‌، شاخص هاي كيفي مورد اندازه گيري وتبديل آن به ارزش هاي كمي انجام مي‌شود‌.
ت ) ارزيابي اثرات زيست محيطي و توسعه اي : براساس‌، اثرات زيست محيطي و توسعه اي هر طرح يا پروژه بر مناطق پيرامون خود

3-4- روش ارزيابي
جهت ارزيابي از روش گام به گام و خوشه اي به شرح زير استفاده خواهد شد :
الف ) ارايه تصويري روشن از منطقه قبل از اجراي طرح‌ها و پروژه‌ها بر حسب نوع و اهدافي كه بدين منظور از مطالعات پايه ( شناسنامه طرح يا پروژه ) كه قبلاً تهيه شده استفاده خواهد شد‌. لذا تهيه طرح توجيهي و اجرايي براي هر طرح و يا پروژه ضروري است‌.
ب ) بررسي گزارش هاي ناظر طرح و يا پروژه از جنبه هاي مختلف‌، خاصه محدوديت‌ها و قابليت هاي مكاني‌، زماني‌، نيروي انساني‌، مشاركت مردمي و غيره كه در شرح وظايف ناظر تدوين خواهد شد‌.
پ ) ارزيابي طرح يا پروژه از جنبه هاي مختلف اعم از فني‌، اقتصادي‌، اجتماعي و يا زيست محيطي بر دستورالعمل هاي تعيين شده‌، در تدوين دستورالعمل ها موارد زير مدنظر قرار خواهد گرفت‌. 
پ-1- ميزان دستيابي طرح يا پروژه به اهداف از قبل تعيين شده
پ-2- ميزان سلامت و پايداري طرح يا پروژه در حال و آينده
پ-3- ميزان مشاركت و استقبال مردمي در اجرا‌، نگهداري و مديريت طرح يا پروژه
پ-4- ميزان برگشت پذيري سرمايه به صور مختلف‌، اعم از مستقيم يا غيرمستقيم

     لازم به ذكر است كه يكي از ملزومات ارزيابي دقيق طرح‌ها و پروژه‌ها‌، وجود نظارت قوي و مستمر است لذا بايد از ابتدا اعتبار لازم پيش بيني گردد‌. بدين منظور اعتبارات لازم جهت بخش ارزيابي و پايش در 2 بخش جداگانه تحت عنوان اعتبارات نظارت و ارزيابي مدنظر قرار مي گيرد‌.
    ميزان اعتبارات كل موارد مربوط به نظارت و ارزيابي حدوداً معادل 1 درصد كل اعتبارات برنامه خواهد بود‌.

درج نظر

الزامات برنامه راهبردی بیابان – قسمت 23

   الزامات برنامه در پنج بخش شامل الزامات قانوني، الزامات اجرايي، الزامات ترويجي، الزامات آموزشي و الزامات تحقيقاتي به شرح زير طبقه‌بندي شده است:

1-2-3-4-  الزامات قانوني
الف ) اجراي سياست‌ها و برنامه‌هاي اقدام ملي مقابله با بيابان‌زايي و تعديل اثرات خشكسالي توسط دستگاه‌هاي مؤثر و متأثر از پديده بيابان‌زايي
ب ) تأمين اعتبارات و تسهيلات بانكي مورد نياز در قالب موافقتنامه هاي سالانه
پ ) استفاده از اهرم واگذاري زمين‌، بهره‌برداري از معادن و ساير پتانسيل‌هاي بالقوه و بالفعل مناطق بياباني و نيز تمركز حمايت‌ها و … به منظور كاهش فشار ناشي از فقر بهره‌برداران و جوامع محلي بر پايداري مناطق بياباني
ت ) ايجاد الزام در اخذ تاييديه ادارات كل منابع طبيعي استان‌ها درخصوص صدور مجوز نحوه بهره‌برداري از معادن سطحي در مناطق بياباني
ث ) الزام به جبران خسارت و يا احياء حداقل برابر مساحت سطوح تخريب شده ناشي از بهره‌برداري معادن سطحي توسط بهره‌برداران معادن در مناطق بياباني
ج ) عدم صدور و ابطال تدريجي پروانه‌هاي چرا در مراتع بياباني فاقد شايستگي چرا

2-2-3-4-  الزامات اجرايي
الف) انجام مطالعات بررسي اثرات ناپايداري بوم‌شناختي و زيست محيطي بر اراضي پايين دست ناشي از احداث سدها‌، بندها و ساير سازه هاي مكانيكي حفاظت آب، خاك و آبخيزداري در بالادست حوضه‌هاي آبخيز
ب) انجام مطالعات فرسايش بادي و تثبيت ماسه‌هاي روان قبل از طراحي و تعيين مسير راه‌ها‌، راه آهن و … در مناطق بياباني تحت تأثير فرسايش بادي
پ) نظارت‌، كنترل و مديريت شاخص‌ها و معيارهاي بيابان‌زايي
ت) مشاركت مردم و دستگاه‌ها در اجراي طرح‌هاي بيابان‌زدايي و كنترل فرسايش بادي
ث) تأمين‌سوخت فسيلي يا … مورد نياز ساكنين مناطق بياباني براي جلوگيري از بوته‌كني
ج) احداث بادشكن اطراف مزارع و نيز تغيير الگوي كشت به كشت گياهان زراعي دايمي يا باغ در اراضي زراعي حساس به فرسايش بادي

3-2-3-4-  الزامات ترويجي
الف) كمك به هماهنگي، حضور و مشاركت هدفمند و همه جانبه مردم (به ويژه جوامع محلي) و دستگاه‌هاي مؤثر و متأثر در كنترل روند پديده بيابان‌زايي و تخريب سرزمين
ب) كمك ‌به تسريع درايجاد و تعميم الگوهاي موفق و قابل تعميم ‌مديريت مناطق‌ بياباني
پ) ايجاد، توسعه و تقويت تشكل‌هاي غيردولتي (NGOها) براي اجراي فعاليت‌هاي مرتبط با مهار بيابان‌زايي.

4-2-3-4-  الزامات آموزشي
تمركز توان آموزشي به ارتقاء سطح دانش فني و مهارتي بهره‌برداران و جوامع محلي در مناطق بياباني، كارشناسان و مسئولان ذيربط در تمام سطوح درخصوص شناخت، كنترل و مديريت پديده بيابان‌زايي.

درج نظر

نيازها و الزامات تحقق اهداف برنامه راهبردی بیابان – قسمت 22


     اجراي برنامه ملي مديريت مناطق بياباني يكي از گام‌هاي اساسي در راستاي تحقق اهداف برنامه چهارم توسعه و نيز سند چشم‌انداز 20 ساله كشور است‌. شرط اساسي در دستيابي به موقع همه اهداف برنامه تعيين واقع بينانه و تأمين بموقع نيازها و الزامات آن است كه در همين راستا الزمات و نيازهاي تحقق اهداف اين برنامه بشرح ذيل تعيين مي‌شود:

1-3-4-  نيازهاي برنامه
نيازهاي برنامه در دو بخش شامل نيازهاي فرابخشي و نيازهاي بخشي به شرح ذيل طبقه‌بندي شده است.

1-1-3-4- نيازهاي فرابخشي
برخي از نيازهاي اساسي فرابخشي برنامه كه مي‌بايست از طريق كميته‌ي ملّي مقابله با بيابان‌زايي پيگيري شود، به تفكيك دستگاه عبارت است از :

الف ) معاونت برنامه‌ريزي راهبردي رياست جمهور (سازمان مديريت و برنامه‌ريزي سابق)
تأمين به موقع منابع مالي‌، اعتباري و تسهيلاتي مورد نياز برنامه

ب ) وزارت نفت
- تأمين مالچ رايگان ( به طورمتوسط به ميزان 100 ميليون ليتر در سال )
- تأمين سوخت فسيلي مورد نياز در مناطق بياباني
- حمايت و مشاركت بموقع در اجراي طرح‌هاي تثبيت شن و بيابان‌زدايي جهت حفاظت ز تأسيسات نفت و گاز

پ ) وزارت نيرو
- صدور مجوزهاي لازم براي تأمين‌آب ‌مورد نياز اجراي پروژه‌هاي نهال‌كاري در طرح‌هاي مقابله با بيابان‌زايي و كنترل فرسايش بادي
- تقويت كنترل و نظارت بر بهره‌برداري از آب‌هاي زيرزميني به ويژه در دشت‌هاي ممنوعه آبي مناطق بياباني، به منظور كاهش روند فرونشست زمين
- فراهم کردن تسهیلات لازم و حمایت‌های مالی از توسعه سهل و ارزان انرژی‌های نو, به ویژه انرژی خورشیدی و بادی

ت ) وزارت صنايع و معادن
- تقويت نظارت بر بهره‌برداري از معادن سطحي به ويژه از حيث اثر بر كاهش تنوع گونه اي‌، توليد زيست‌شناختي و تشديد ناپايداري بوم‌شناختي در مناطق بياباني
- الزام بهره‌برداران معادن سطحي به پرداخت هزينه احياء و يا احياء مناطق بياباني حداقل معادل سطوح تخريب شده ناشي از برداشت معادن سطحي در مناطق بياباني در چارچوب قوانين و مقررات مربوطه
- الزام بهره‌برداران معادن سطحي به استفاده از روش‌هاي با حداقل يا فاقد خسارت در ناپايداري بوم‌شناختي مناطق بياباني جهت استخراج معادن


     ث) دستگاه قضايي و نيروي انتظامي
- برخورد بموقع با متخلفين و متجاوزين به عرصه هاي منابع طبيعي در مناطق بياباني به ويژه از حيث چراي دام غيرمجاز‌، بوته‌كني‌، تخريب و…

     ج) صدا و سيما و ساير رسانه‌هاي جمعي
- كمك به تبديل فرهنگ منابع طبيعي به معارف عمومي به ويژه در مناطق حساس و شكننده بياباني
- ساخت آثار هنري جذاب به منظور افزايش آگاهي مردم از مزيت‌هاي مناطق كويري و تقويت استفاده از انرژي‌هاي نو
- همكاري در شناساندن قابليت‌هاي مناطق بياباني و حساسيت هاي آن در مقابل تخريب
- كمك به مديريت هماهنگ مناطق بياباني به ويژه از حيث نظارت‌، كنترل و مديريت شاخص‌ها و معيارهاي بيابان‌زايي با همكاري جوامع محلي
- كمك به ايجاد زمينه مشاركت آگاهانه و همه جانبه مردم‌، بهره‌برداران و دستگاه‌ها در اعمال مديريت پايدار بر مناطق بياباني

     چ) سازمان بسيج سازندگي
         - الزام  مشارکت سازمان بسیج سازندگی در کمک به اجرای برنامه در تمام سطوح

     ح) ساير دستگاه‌ها ( وزارت راه و ترابري‌، وزارت كشور - ستاد حوادث غير مترقبه، وزارت مسكن و شهرسازي، وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و …)
- حمايت ومشاركت در اجراي طرح‌هاي تثبيت شن و بيابان‌زدايي جهت حفاظت از راه‌ها‌، فرودگاه‌ها‌، واحدهاي مسكوني و …
- رعايت سياست‌ها و اجراي اصول برنامه اقدام ملي مقابله با بيابان‌زايي و كاهش اثرات خشكسالي


  2-1-3-4-  نيازهاي بخشي

  الف) وزارت جهاد كشاورزي
-  علاوه بر اولويت دادن به تأمين اعتبارات و تسهيلات مورد نياز برنامه در فصل كشاورزي و منابع طبيعي‌، به طور مشخص مهمترين نيازهاي بخشي برنامه عبارت است از :
- تأمين تسهيلات بانكي مجريان طرح‌هاي احداث بادشكن اطراف مزارع
- هدايت و حمايت كشاورزان داراي اراضي زراعي حساس به فرسايش بادي به تغيير الگوي كشت به سمت كشت گونه هاي زراعي دايمي و يا باغ
- در اولويت قراردادن حمايت از تغيير روش‌هاي آبياري سنتي به تحت فشار‌، لايروبي قنوات و اجراي طرح‌هاي شبكه هاي آبياري و انتقال آب در مناطق بياباني
- ترويج و حمايت از شخم عمود بر جهت شيب
- تغيير سامانه شترداري سنتي به سامانه‌هاي بسته‌، نيمه صنعتي و صنعتي در مناطق بياباني
- كاهش دام مازاد متكي به مراتع و تمركز حمايتها جهت تبديل دام سبك متكي به مراتع بياباني به دام سنگين و با سامانه دامپروري نيمه صنعتي و صنعتي
- كنترل‌، نظارت و مديريت شاخص‌ها و معيارهاي بيابان‌زايي متأثر از سياست‌ها، برنامه‌ها و اقدامات زير بخش‌هاي مختلف بخش كشاورزي
-  در اولويت قرار دادن توان تحقيقاتي وزارت به معرفي روش‌هاي نوين :
- چگونگي كنترل و مديريت عوامل انساني بيابان‌زا در كشور
- معرفي روش‌هاي سريعتر و كم هزينه تر تثبيت ماسه‌هاي روان و كنترل كانون‌هاي بحراني فرسايش بادي
- بررسي و معرفي گونه هاي گياهي مناسب عمليات زيست‌شناختي احياء مناطق بياباني
- كمك به ايجاد شبكه سنجش و ارزيابي فرسايش بادي كشور
- در اولويت قراردادن توان آموزش و ترويج وزارت به منظور :
- جلب مشاركت مردم و بهره‌برداران در حفاظت‌، مديريت و اجراي طرح‌ها و پروژه‌هاي بيابان‌زدايي و كنترل فرسايش بادي
- جلوگيري از تغيير بي رويه كاربري مراتع به مزارع و … در مناطق بياباني
- جلوگيري از بوته‌كني‌، چراي دام غيرمجاز و… در مناطق بياباني

ب ) سازمان جنگل‌ها‌، مراتع و آبخيزداري كشور
- اولويت دادن به حفاظت و حمايت از بوم‌سازگان هاي شكننده بياباني به ويژه از حيث كنترل :
- چراي دام
- بوته‌كني
- آتش سوزي
- آفات و امراض
- تخريب و تغيير كاربري
- بهره‌برداري از معادن سطحي
- توقف صدور پروانه و ابطال تدريجي پروانه‌هاي چراي صادره در مراتع بياباني فاقد شايستگي چرا
- اولويت دادن به ايجاد تعادل بين تعداد دام و ظرفيت مراتع در مراتع مناطق بياباني
- ساماندهي واگذاري زمين در راستاي تحقق هدف فقرزدايي و كاهش جمعيت انساني
متكي به منابع طبيعي در مناطق بياباني
- تأمين اعتبارات نيازها و الزامات مورد نياز برنامه
- ايجاد ادارات بيابان‌زدايي و اصلاح ساختار سازماني اين ادارات در اداره كل منابع طبيعي استان‌ها به منظور ايجاد امكان پيگيري انجام بموقع فعاليت‌هاي پيش بيني شده در برنامه ملي مديريت مناطق بياباني كشور
- تبيين سازوكارهاي موثر و كارا جهت اجراي برنامه اقدام ملي مقابله با بيابان‌زايي و كاهش اثرات خشكسالي
- افزايش ظرفيت هاي پيمانكاري و بخش خصوصي در جهت تحقق اهداف كمي برنامه
- تأمين و تجهيز نيروي انساني متناسب با اجراي برنامه
- تكميل پستهاي مصوب دفتر و ادارات بيابان‌زدايي استان‌هاي بياباني به منظور نظارت بر فعاليت‌هاي پيمانكاري جهت تحقق‌اهداف كمي وكيفي برنامه ملي‌مديريت مناطق بياباني كشور
- مديريت و ممانعت از هدر رفت آب‌هاي سطحي در مناطق بياباني

درج نظر

ماجرای کش‌دار طرح بهره‌وری کشاورزی و گاف مسئولان!

     شنبه‌ی گذشته – 24 اسفند  - در دومین بخش از ویژه‌برنامه‌ای که به بحث در مورد چالش‌های مدیریت و حفاظت از عرصه‌های منابع طبیعی کشور در شبکه 4 سیما اختصاص داشت، یک نکته بیش از هر چیز نمود یافت! زمانی که آقای دکتر عباس رجایی، نماینده مردم اراک و رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی – به عنوان طراح و مدافع «طرح افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی» در مورد جزییات و ویژگی‌های مثبت طرح سخن می‌گفت و با مخالفت صریح دکتر محمّد باقر صدوق به عنوان نماینده سازمان حفاظت محیط زیست کشور و دکتر علی اوسط منتظری (معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری) به عنوان نماینده دستگاه متولی منابع طبیعی کشور روبرو شد؛ مجری برنامه نظر رییس کمیسیون را مجدداً جویا شد. آقای رجایی هم به سادگی و خونسردی فرمودند: به هر حال طبیعی است که هر طرحی دارای موافق و مخالف باشد! اما مجری سخن ایشان را قطع کرد و با تعجب پرسید: اما این دو نفر نمایندگان رسمی این حوزه در دولت هستند و نه دو کارشناس معمولی! وضعیت هنگامی وخیم‌تر شد که کاظم نصرتی نصرآبادی به عنوان رییس جامعه جنگلداری کشور هم وارد گود شده و آشکارا به مخالفت با این طرح اعلام موضع کرد. حتی دکتر صدوق از این هم فراتر رفت و بار دیگر تأکید کرد که به این طرح باید «طرح غارت ملی» گفت نه افزایش بهره‌وری!



ادامه نوشته

ماجراي «ارتباط نزديك» به روز دوم كشيد!


     گويا بحث‌هاي چهارشنبه‌ي گذشته پيرامون چالش‌هاي موجود در مديريت منابع طبيعي كشور، به ويژه وضعيت بحراني جنگل‌هاي شمال ايران، آنقدر مورد توجه مخاطبين سيما و تهيه‌كنندگان برنامه «ارتباط نزديك» قرار گرفته كه آنها را واداشته تا با همان تركيب، قسمت دوم اين مناظره‌ي محيط زيستي را با حضور آقايان دكتر فرود شريفي، دكتر محمدباقر صدوق و نگارنده پي بگيرند.
    ساعت شروع اين برنامه، امروز – 24 اسفند 1387 -  بعد از اذان مغرب (حدود 18:40) از شبكه 4 سيما خواهد بود.

درج نظر

 

سد اکباتان به روایت تصویر از آغاز تا پایان تابستان 1387

    هموطن عزیزم، جناب رسول کریمی بر نگارنده منت نهاده و چندین عکس از مناظر طبیعی و برخی سازه‌های موجود در استان همدان را برایم ارسال کرده‌اند. از جمله ماجرای خشکیدگی دریاچه سد اکباتان؛ سدی که در سال جاری بیش از 45 میلیارد تومان برای مرمت و افزایش ارتفاع آن هزینه شد، امّا عملاً نتوانست برای مردم همدان مؤثر واقع شود ...


ادامه نوشته

امروز ارتباط نزديك را از دست ندهيد!

ارتباط نزديك


    «ارتباط نزديك» نام يك برنامه زنده تلويزيوني است كه در روزهاي زوج هفته از شبكه 4 سيماي جمهوري اسلامي ايران پخش مي‌شود. برنامه امروز ارتباط نزديك – 21 اسفند 1387 - به مناسبت تقارن با آخرين روز هفته منابع طبيعي به بحث در مورد مهم‌ترين چالش‌هاي اين حوزه خواهد پرداخت. آقايان دكتر فرود شريفي – معاون وزير جهاد كشاورزي و رييس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور - و محمدباقر صدوق – مديركل محيط زيست استان تهران - نيز مهمانان اين برنامه هستند كه قرار است از مهم‌ترين دغدغه‌هاي حوزه متبوع خود سخن گفته و به پرسش‌هاي موجود در عرصه منابع طبيعي و محيط زيست وطن پاسخ دهند.
    اميدوارم، همان طور كه مسئولين اين برنامه به نگارنده گفتند، حقيقتاً شاهد يك بحث چالشي جدي در طول 50 دقيقه زمان برنامه باشيم و بينندگان برنامه به عينه ببينند كه برخي ملاحظات مرسوم و محافظه‌كاري‌هاي رايج  به كناري نهاده شده است.
    ساعت شروع پخش اين برنامه 18:30 خواهد بود.

درج نظر



محيط زيست ايران در دهه‌اي كه گذشت ؛ يك گام به پيش يا دو گام به عقب؟!

سخنراني محمد درويش در دانشگاه تهران - دانشكده محيط زيست


      در ششمين روز از هفته منابع طبيعي و به دعوت انجمن علمي گروه مديريت، برنامه‌ريزي و آموزش دانشكده محيط زيست دانشگاه تهران، رأس ساعت 10 صبح فردا – 20 اسفندماه 1387 - در تالار اجتماعات دانشكده محيط زيست به ايراد سخنراني خواهم پرداخت. موضوع اين سخنراني: «بررسي وضعيت محيط زيست ايران در دهه‌ي گذشته» است.
    اين كه آيا روند پايداري در محيط زيست ايران از شيبي كاهنده پيروي مي‌كند يا افزاينده؟ اين كه سهم دولت و نهادهاي مردم‌نهاد در بروز وضعيت كنوني محيط زيست چيست؟ اين كه تنگناهاي مديريتي، فرهنگي، اقليمي و اقتصادي چه سهمي از فشار بر محيط زيست امروز ايران را برعهده دارند؟ اين كه دورنماي محيط زيست ايران را چگونه بايد ديد و يا چگونه مي‌توان ديد و يا چگونه مي‌شد ديد؟! و اين كه ...
    دريافت‌هاي مورد اشاره در شمار مهم‌ترين جستارهايي است كه در نشست فردا و به كمك دانشجويان و ديگر مخاطبان فرزانه‌ي خويش، خواهيم كوشيد تا به تحليل و مداقه در آن بپردازيم.

درج نظر

 

كاكتوس: گزينه‌اي مناسب براي جبران كمبود علوفه در كشور

     به دنبال سفر آقاي صالح چوكي، كارشناس تونسي ايكاردا در سال 1383 به ايران و معرفي دستاوردهاي كشور تونس در زمينه‌ي كاشت گونه‌اي علوفه‌اي از گياه كاكتوس با نام علمي Opuntia ficus-indica، خوشبختانه تحركات خوبي در وزارت جهاد كشاورزي صورت گرفته و مقدمات بهره‌برداري از اين تجربيات و كاشت كاكتوس در مناطق مستعد كشور فراهم شد.
    آنچه در پي مي‌آيد، گزارش مصوري است كه دوست و همكار خوبم، آقاي مهندس احسان زندي اصفهان، از اعضاي هيأت علمي بخش تحقيقات مرتع مؤسسه متبوع از مأموريت اخيرشان تهيه كرده و اينك براي آگاهي خوانندگان عزيز مهار بيابان‌ايي در اختيار نگارنده قرار داده‌اند. ضمن سپاس از ايشان و آرزوي موفقيت بيشتر براي اين جوان سختكوش و دانشمند، اميدوارم حاصل اين تلاش‌ها به آباداني و پايداري بيشتر اين بوم و بر مقدس منجر شود. گفتني آن كه در اين مأموريت، علاوه بر آقاي زندي، آقاي صالح چوكي و آقاي مهندس فياض (رييس بخش تحقيقات مرتع) نيز حضور داشتند و استان‌هاي ايلام، خوزستان و بوشهر مورد بازديد قرار گرفت ...

 

ادامه نوشته

منظری برای درک بهتر اهمیت منابع طبیعی

 

هفته منابع طبیعی دیگری آمد و خواهد رفت ...

    پیتر جی جارویس (Peter J. Jarvis) مؤلف کتاب مبانی بوم‌شناسی و مسایل محیط زیست، در تشریح معنی زندگی می‌نویسد: «نخستین نشانه‌ی حیات بر روی کره‌ی زمین حدود 3.5 میلیارد سال پیش ظاهر شد. در این زمان، سلول‌هایی به وجود آمدند که قادر به استفاده و تثبیت انرژی بودند و از آن برای رشد و تولید مثل استفاده کردند.»
    بر این بنیاد می‌توان دریافت که دست‌کم یک میلیارد سال زمان لازم بوده تا زمین پس از پدید‌آمدنش در 4.5 میلیارد سال قبل، بتواند اوّلین نشانه‌های جدی حیات را بر روی خود درک کند. از آن زمان، 3 میلیارد 498 میلیون سال دیگر زمان لازم بود تا نخستین نسل از آنچه که امروز به انسان مشهور است، پا به عرصه ی حیات بگذارد. امّا همین انسان دو میلیون ساله، نیاز به یک میلیون و هشت صد هزار سال زمان داشت تا بتواند آنچه که از او با عنوان «انسان فرزانه» یاد می‌شود را در 200 هزار سال پیش پدید آورد.
    و به گفته‌ی جارویس، از این زمان بوده که نوعی ادراک بوم‌شناختی (اکولوژیک) لازمه‌ی بقای آدمی شده است. ادراکی که تا امروز همپا و همراه او رشد کرده و تکامل یافته است؛ امّا بی‌تردید هنوز حتا به مرزهای بلوغ هم نرسیده، چه رسد به دانشی تکامل‌یافته و کامل.
    کافی است به یاد آوریم که از بین حدود یکصد میلیون جانداری که حدس زده می‌شود در این جهان زندگی می‌کنند، فقط 1.4 میلیون آنها تاکنون شناسایی شده‌اند. بدتر از آن این که بسیاری از این شناسایی‌ها، هنوز در مراحل ابتدایی و جنینی آن باقی مانده است؛ چرا که بشر نه پولش را داشته و نه وقتش را که به این موضوعات بی‌اهمیت بپردازد!
    و دقیقاً از همین روست که امروز و در سومین روز از هفته منابع طبیعی، تمامیت اندوخته‌های طبیعی جهان در یک نگاه کلان و وضعیت منابع طبیعی سرزمین مادری‌مان، در یک نگاه خرد، اینگونه مورد هجمه‌ی توسعه‌سالاران طبیعت‌ستیز قرار گرفته است. در صورتی که اگر همان گونه که اشاره خواهم کرد، تنها اندکی از تعجیل تماشاکردن دست برداشته و با تأمّل به طبیعت پیرامون خود بنگریم، آنگاه درخواهیم یافت که در این جهان لایتناهی، شاید هیچ گوهری ارزشمندتر از خاک و آب کره‌ی زمین وجود نداشته باشد!

به قول ملای روم:

از درون خویش این آوازها ؛ منع کن تا کشف گردد رازها
رنگ‌ها بینی به جز این رنگ‌ها ؛ گوهران بینی به جای سنگ‌ها

    نفوذ يك ليتر آب در زمين جنگلي 7 دقيقه، در زمين كشاورزي 46 دقيقه و در زمين بدون پوشش 4 ساعت و 6 دقيقه است  .چه سخنی از این ساده‌تر و در عین حال گویاتر می‌تواند اهمیت حفظ سبزینه و منابع طبیعی را در زیست محیط ایران نشان دهد؟ وقتی بدانیم نفوذپذيري آب در جنگل، 40 برابر خاك بدون پوشش است؛ چگونه می‌توانیم بی مهابای فرداها در برابر تغییر کاربری غیر علمی و افزایش برهنگی سرزمین‌مان سکوت کنیم و دم برنیاوریم؟ رخدادی که آشکارا موجودیت منابع طبیعی ما را به چالش گرفته است. از همین روست که وقتی به مرور سخنان عالی‌ترین رهبران ایران در مناسبت هفته‌های منابع طبیعی سال‌های گذشته می‌پردازیم، نمی‌توانیم همراهی خویش را با این سخن رییس‌جمهور وقت - سید محمد خاتمی - اعلام نداریم: «اهتمام به منابع طبيعي، مهم‌ترين رکن توسعه پايدار است. »
    چنین است که باید بپذیریم، تصور زیستن در جهانی عاری از مواهب طبیعی، چیزی نیست جز همان کابوس مرگبار و فضای دوزخ‌واری که اغلب ما آن را در زنهار کتاب‌های آسمانی و یا بر پرده‌ی نقره‌ای هنر هفتم درک کرده‌ایم. از همین روست که کیفیت و کمیت منابع و اندوخته‌های طبیعی در هر سرزمینی، نخستین و بنیادی‌ترین شرط استمرار حیاتی پویا و با نشاط به شمار می‌رود. دریافت مهمی که هم‌زمان با بلوغ فکری جوامع و پوست‌اندازی تمدن، نوع بشر بيشتر درمی‌يابد که چه رابطه‌ی تنگاتنگ و تودرتويي با چه ابعاد عظيم و غيرقابل پيش‌بينی‌ای بين مسايل زيست‌محيطی و منابع طبیعی با کيفيت زندگی وجود دارد.


    آنچه که امروز از هماوردی انسان با طبيعت برجای مانده، چيزی نيست جز انفجارِ جمعيت، کاهش تنوّع زيستی، آلودگی محيط زيست و نبود امنيت غذايي؛ در صورتی که اين انتظارِ زيادی نبود که نسلِ دانای امروز بتواند به گونه‌ای رفتار کند تا دست‌کم فرزندانش بتوانند از طعم شيرين هماغوشی با طبيعت سخن گفته و لذّت برند؛ نه از مصائبِ تلخ هماوردی با آن رنج و دردی فزاينده را تحمّل کنند.
   بر اين بنياد، گزاف نخواهد بود که بگوييم: تمدّن معاصر در شرايطی نخستين دهه از هزاره‌ی سوّمِ عمر خويش را به پایان می‌برد که فرسنگ‌ها از مسيری متعادل و خردمندانه از منظر ملاحظات بوم‌شناختی فاصله گرفته و بسياری از روند‌های زيست‌محيطی‌اش با شتابی پس‌رونده مواجه شده است؛ به نحوی که  شايد بيش از هر زمان ديگری بتوان ادعا کرد: جامعه‌ی انسانی از بنياد ناپايدار می‌نمايد؛ ادعايي که بسياری از انديشمندانِ حوزه‌ی محيط زيست بر آن مهر تأييد زده‌اند.
   البته بايد اذعان داشت که انديشگانِ «پايداری منابع طبیعی و محیط زیست»، در شمارِ موضوعاتی است که درجه‌ی اهميت آن در جستارهای زيست‌محيطی، نشان از آگاهی و رفاه نسبی منطقه يا جامعه‌ای دارد که موضوعات ياد شده در آن به چالش کشيده شده است. به سخنی ديگر، کشف و اندازه‌گيری و ارزيابی شاخص‌های پايداری زيست (نظير کيفيت تنوّع زيستی) مسأله‌ی بسيار مهمی است؛ امّا برای آنانی که مجال آن را دارند يا اين مجال به آنها داده شده است تا به مسايل بزرگ و مهم خويش بيانديشند! از همين روست که متأسفانه در اغلب کشورهای جنوب مشاهده می‌شود که مثلاً تنوّع زيستی به موضوعی فانتزی بدل شده و امکانی برای پرداختن به ابعاد آن، به نحوی که سزاوار باشد، کمتر به وجود آمده و می‌آيد.
    در حالی که تا دو يا سه دهه‌ی پيش، شمارِ کسانی که می‌پنداشتند: طبيعت اين توان را دارد تا از خود محافظت کرده (ذاتاً خود را بازسازی کند) و می‌توان فعاليت اقتصادی و توسعه‌ی منتج از آن را جدای محيط زيست طبيعی مورد بررسی قرار داد، در اکثريت قرار داشتند؛ امروزه شرايط به گونه‌ای ديگر رقم خورده و شاهد رشد شتابناکِ باورهايي هستيم که پندارهای نسل گذشته را به درستی به چالش کشانده‌اند؛ باورهایی که می-گويند: «اگر می‌خواهيم عملکرد اقتصادی جامعه به پايداری برسد، بايد ملاحظات زيست محيطی در فعاليت‌های تجاری بيشتر رعايت شود. اينک بهره‌برداری از مواد اوّليه و به دنبال آن تجمع و رهاشدنِ اين مواد در محيط زيست به حجمی رسيده که از حد ظرفيت تحمّل بوم‌شناختی فراتر رفته است. بنابراين برای کاستن از شتاب مصرف مواد اوّليه، بايد مصرفِ جهانی آن به بهانه‌ی توسعه‌ی اقتصادی، قانونمند شده و مهار گردد. چه، اگر می‌خواهيم مواد اوّليه‌ی ما دچار تخريب نشوند، بايد به آنها فرصت بازفرآوری و زيست‌پالايي مجدد دهيم.»

    فرجام:
   جمعيت، آلودگی و منابع سه حوزه‌ی عمده‌ای هستند که ريشه‌ی اغلب بحران‌ها يا دشواري‌های زيست‌محيطی جهانِ ما، پيرامون يا متأثر از آنهاست. با اين وجود و به رغم حضور طيف ظاهراً پرشمار و متنوّعی از مسايل زيست‌محيطی، به قول دانيل چيراس - Daniel D. Chiras - صاحب کتاب ارزشمند «علوم زيست‌محيطی؛ اقدام برای آينده‌ای پايدار » (Environmental science; action for a sustainable future) به نظر می‌رسد ريشه‌های اصلی اغلب اين مسايل در حوزه‌ی محيط‌زيست به درخت واحدی می‌رسند؛ به سخنی ديگر، از آنجا که عموماً درکی ناقص و مبتنی برعلايق يا مصلحت‌سنجي‌های بخشی، متوجه اقدامات بازدارنده‌ی بحران‌های زيست‌محيطی است، مشاهده می‌کنيم که راه‌کارهای ارايه شده يا سياست‌های به کار رفته، بعضاً به تغييرات و جرح و تعديل‌های حاشيه‌ای پرداخته يا تنها بخشی از يک مسأله را حل کرده‌اند و درنتيجه عملاً و با ناديده انگاشتن ابعاد واقعی بحران، مسايل را وخيم‌تر کرده و هزينه‌ی درمان را در طول زمان بالاتر برده‌اند. چيراس حتا پا را از اين هم فراتر نهاده و صراحتاً می‌گويد: «با گذشت سال‌ها به اين دريافت رسيده‌ام که بسياری از تلاش‌های ظاهراً اساسی صورت گرفته به انگيزه‌ی حفاظت از محيط‌زيست، اصلاً ربطی به موضوع نداشته‌اند! در حقيقت، بيشتر تلاش‌ها را دقيقاً می‌توان به مثابه جانشين و وسيله‌ای موقت تلقی و ترسيم کرد، زيرا اغلب آنها فقط به نشانگانِ بيماری می-پردازند و از فهم دلايل اصلی نهفته در آن عاجزند.»
    به هرحال آنچه که انکارناپذير می‌نمايد، آن است که نگرانی از آينده‌ی زيست‌محيطی جهان و عواقب درازدستی‌های نابخردانه‌ی آدمی در اندوخته‌های طبيعی آن، اينک نه صرفاً دغدغه‌ی روشنفکران و انديشمندان حوزه‌ی محيط زيست که در شمارِ پنج گرايه‌ی نخست مردان سياسی زمين است.
    امید که در آیین‌های گرامی داشت هفته‌ی منابع طبیعی در ایران، مردان و زنان سیاست‌سالار ایرانی هم عملاً ثابت کنند که رعایت ملاحظات مبتنی بر حفظ محیط زیست، در شمار اولویت‌های محوری برنامه‌های ایشان جای دارد. عزم دولت ایران برای انتشار گزارش ملّی کشور در خصوص تغییرات آب و هوا و پیامدهای جهان‌گرمایی، می‌تواند شناسه‌ای امیدبخش در این حوزه به شمار آید؛ شناسه‌ای که انتشار نخستین پیش‌نویس این گزارش – همزمان با آغاز هفته منابع طبیعی – نویدبخش سزاوارانه‌ی آن است.

درج نظر

 

دست نگه داريد؛ لطفاً جنگل‌ها را حراج نكنيد!


در پي اعلام اين خبر كه گروهي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي درصدد تنظيم و ارايه‌ي طرحي به صحن بهارستان هستند تا به موجب آن، دولت مجاز باشد تا اراضي ملّي موجود تا ارتفاع 2 هزارمتر را به بهانه‌ي رونق كشاورزي و اشتغال‌زايي به افراد حقيقي واگذار كند (در قطعات 2 هكتاري) و حتا امكان ساخت ويلا در اين قطعات هم ديده شده است! نگارنده گفتگويي را با بخش فارسي صداي آلمان (دويچه وله) انجام داده‌ام كه متن آن را مي‌توانيد در اين نشاني مطالعه فرماييد و يا در اين نشاني آن را گوش كنيد.

فايل شنيداري اين گفتگو


گفتني آن كه خوشبختانه اغلب متوليان اين حوزه - چه در بخش دولتي و چه در بخش مردم‌نهاد و دانشگاهي – با اين طرح آشكارا مخالفت كرده‌اند كه از آن جمله مي‌توان به پژواك شايسته‌ي جامعه جنگلباني ايران، انجمن علمي جنگلباني ايران و انجمن علمي اعضاي هيأت علمي مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع اشاره كرد.

درج نظر

برگزاري مراسم روزجهاني مقابله با سدسازي در تنكابن

روز جهاني مقابله با سدسازي


به همت گروهي از ايرانيان علاقه‌مند و سبزانديش در انجمن كوهنوردان ايران و جمعيت زنان مبارزه با آلودگي محيط زيست شاخه‌ي تنكابن، همزمان با روز جهاني مقابله با سدسازي و حفاظت از رودخانه‌ها (14 مارس)، در بيست و چهارمين روز از اسفندماه سال جاري، همايشي در سالن اجتماعات فرهنگسراي ارشاد شهرستان تنكابن برگزار خواهد شد.
علاقه‌مندان مي‌توانند براي آگاهي بيشتر به تارنماي «دوستداران ميراث فرهنگي و محيط زيست ايران» مراجعه فرمايند.

البته عنوان فارسي پوستر در برگردان فارسي وفادار نمانده است!


گفتني آن كه سابقه‌ي برگزاري اين آيين جهاني به 12 سال مي‌رسد و هم‌اكنون بر شمار حاميان اين مراسم در اغلب كشورهاي جهان به طرز چشمگيري اضافه شده است.

Taking Action for Rivers on March 14


براي آگاهي بيشتر مي‌توانيد از تارنماي رسمي اين آيين بهره ببريد.

تظاهرات مخالفان سدسازي در چين


به اميد روزي كه عملاً سدسازي به عنوان آخرين گزينه در مديريت آب كشور مطرح شده و تا ارزيابي دقيق بازخوردهاي سدهاي احداث شده‌ي كنوني، ديگر شاهد افتتاح سد مخزني بزرگ جديدي نباشيم.

درج نظر

 

ميانگين تابش خورشيد بر خاك ايران چقدر است؟

     به دنبال مجموعه يادداشت‌ها و گزارش‌هايي كه در باره‌ي اهميت تغيير رويكرد ايران به سوي استحصال كارمايه‌هاي نو (به ويژه انرژي خورشيدي و بادي) در اين تارنما انتشار دادم، هموطن عزيزي به نام امين، ضمن مكاتبه با نگارنده، پيگيري‌هاي دقيق‌تري را در اين خصوص به انجام رساندند كه حاصل آن دو نقشه‌ي زير است كه به وضوح و به صورتي كمي و دقيق، استعداد ايران در برخورداري از مواهب انرژي خورشيدي مشخص شده است ...

ادامه نوشته

برادرم درخت ...


گفتم هر او که درختی بکارد
به دانایی پروردگار خواهد رسید
به درگاه دریا و آرامش آسمان خواهد رسید

کوروش بزرگ (برگردان از منشور پارسوماش)


    کمال‌الدین ناصری عزیز به بهانه‌ی آغاز هفته منابع طبیعی و روز درختکاری، دل‌نوشته‌ای ارزشمند و آهنگین را برایم ارسال کرده که با اجازه‌ی ایشان، آن را در مهار بیابان‌زایی منتشر می کنم.
    به امید روزی که تمامی مدرسان دانشگاهی ما، به ویژه در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی، اینگونه عاشقانه طبیعت را دوست داشته باشند و بذر عشق و امید را در بین شاگردان خود بپرورانند ... اساتیدی که «درخت» را با عنوان «برادر» خطاب می‌کنند و  از رنج و درد و زخم او، عمیقاً غمگین و پژمان می‌شوند.

     کمال‌الدین عزیز:
     روز درخت‌کاری بر تو نیز مبارک و اندیشه‌ی سبزت بر فضای ایران عزیز همواره باقی و جاری باد.

درختان را حرمت نهیم ...

     و اینک دست‌نوشته‌ی منظوم دکتر کمال‌الدین ناصری خطاب به نگارنده:


     ... در فضای اندوهی که پس از شنیدن خبر قطع درختان کهنسال گیلان بر من و ما عارض شده بود، چند کلمه‌ای را بر کاغذی نوشتم که اکنون آنها را بر دیوار اتاق کارم آویخته‌ام و به آنها علاقه و اعتقاد دارم. برای بزرگداشت روز ملّی درختکاری آن را با شما به شراکت می‌گذارم:
 
برادرم درخت
شکوه رستن و حیات
سترگ و سربلند و سبز
 
فکنده پنجه در زمین
بر آسمان گشاده دست
به جستجوی نور و رنگ
رها میان بادها
 
نهفته راز زیستن
میان شاخسار و برگ
 
به پیکرش چه زخم هاست
ز رنج جهل و خشم و آز
ز رنج روزگار سخت
برادرم درخت
برادرم درخت

 

روز درختکاری گرامی باد

ارادتمند - ناصری

درج نظر

5 پله سقوط دیگر در 5 سال!

دکتر مجید عباسپور


     رییس انجمن متخصصان محیط زیست ایران، دکتر عباسپور – که اتفاقاً فردی محافظه‌کار و کاملاً خودی محسوب می‌شود – در جریان برگزاری همايش ملي متخصصان محيط زيست گفت: در طول سال‌های اجرای برنامه پنج ساله چهارم – که اینک در روزهای انتهایی آن به سر می‌بریم – رتبه ایران از نظر شاخص پایداری محیط زیست، 5 پله‌ی دیگر سقوط کرده و اینک به یکصد و سی و پنجمین کشور جهان از نظر پایداری محیط زیست تنزل یافته است.
    سخنان عباسپور به رغم رعایت برخی ملاحظات، همچنان گویای عمق بحران پیش آمده در محیط زیست وطن و ناکارآمدی مدیریت حاکم بر آن است. به خوانندگان گرامی مهار بیابان‌زایی پیشنهاد می‌کنم تا متن کامل صحبت‌های عباسپور را در سایت الف بخوانند.

درج نظر



دیروز ناصر کرمی همه را شوکه کرد!

ناصر کرمی در حال سخنرانی - 14 اسفند 87


     روز گذشته در نشستی که قرار بود با محوریت نقش تشکل‌های مردم‌نهاد در احیای دوباره‌ی منابع طبیعی کشور برگزار شود؛ دکتر ناصر کرمی - به عنوان یکی از سخنرانان مراسم - به روال معمول و انحصاری خود! ادامه داد و گفت: امروز می‌خواهم اندکی از بار گناه غیبت‌هایی که تاکنون در پشت سر تشکل‌های فمینیستی کشور کرده‌ام، بکاهم و در حضور برخی از نمایندگان نسوان در این تالار، همان انتقادها را دوباره طرح کنم تا بلکه از بارگناهانم کاسته شود! او گفت: حقیقت داستان این است که تشکل‌های زیست‌محیطی در این کشور، بسیار بیشتر از آن چیزی که استحقاق و ظرفیتش را داشتند از طرف رسانه‌ها – و به ویژه  همشهری – مورد توجه قرار گرفته‌اند، در حالی که خودشان بهتر از هر کسی می‌دانند که کمتر از آن چه که نشان داده‌اند، توانسته‌اند به حال محیط زیست و منابع طبیعی ما مفید واقع شوند. کرمی افزود: به راستی چند نفر از اعضای این تشکل‌ها را سراغ دارید که حاضر باشد یک شب را در کویر یا دیگر مناطق طبیعی که قرار است مورد تهاجم طبیعت‌ستیزان قرار گیرند، سرکند و از موجودیت محیط زیست عملاً دفاع کند؟ او گفت: من بارها از دوستانی که قصد برگزاری میتینگ‌های سبز به نشانه‌ی مخالفت با فلان اقدام یا توسعه‌ی ضد محیط زیستی را داشته‌اند، خواسته‌ام تا از این کار منصرف شوند! چرا که آنگاه مخالفان بحث‌های محیط زیستی درخواهند یافت که ما تا چه اندازه تنها و کم‌جمعیت و بی‌طرفدار هستیم.
    امّا ناصر کرمی به این هم اکتفا نکرد و ضمن انتقاد بی‌پرده از تشکل‌های مرتبط با زنان، نه‌تنها نقش آنها را در مباحث محیط زیستی بسیار کم‌اهمیت و کم‌رنگ برشمرد، بلکه حتا تأثیر آنها را در استیفای حقوق واقعی زنان هم با علامت سؤال جدی مواجه کرد! او گفت: این تشکل‌ها فکر می‌کنند همه مشکلات زنان ما، در خشونت همسرانشان بر علیه آنان و یا اعتراض به حکم اعدام چند زن خلاصه می‌شود. کرمی گفت: اتفاقاً من پرونده‌های برخی از این زنان در انتظار اعدام را مطالعه کردم و در کمال حیرت دیدم آنها با چه سنگدلی و قساوت کم‌نظیری نه‌تنها شوهران خود را کشته‌اند، بلکه اجسادشان را نیز مثله کرده بودند! - در این هنگام، الهه موسوی (سردبیر سبز پرس) به نشانه‌ی مخالفت با این سخن گفت: باید دید شوهران آنها چه بلایی بر سر ایشان آورده‌اند که آنها چنین تاوانی را بر شوهران‌شان حلال دانسته‌اند! - به هر حال، سخنان کرمی در انتقاد از عملکرد زنان - به قول او شبه روشنفکر – جامعه چنان بود که حتا آقای دکتر تقی‌فرور (همسر خانم دکتر خدیجه رضوی) را هم به پاسخگویی و دفاع از موضع زنان واداشت.

سردبیر دو خبرگزاری محیط زیستی ایران در کنار هم - الهه موسوی و ناصر کرمی


    در مجموع اگر بخواهم بین محتوای سخنان سخنران اول – آقای دکتر فرود شریفی، رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور – و ناصر کرمی مقایسه‌ای بکنم. باید اعتراف کنم که هر چقدر حرف‌های فرود شریفی تکراری، ملا‌ل‌آور و خواب‌کننده‌ی حضار بود؛ کرمی توانست نه‌تنها چرت حاضران را بپراند، بلکه شورآفرین باشد! به قول تقی‌فرور، حرف‌های کرمی آدم را تحریک می‌کند تا به رغم میل باطنی خود از لاکش به درآمده و پاسخ بدهد!
    و این خصلت کرمی است ... او یکه و تنها پرچم مخالفت با نظریه‌ی جهان‌گرمایی را به اهتزاز درآورده  و سال گذشته حاضر شد، در تالار انجمن جامعه‌ی مهندسین کشور در برابر همه‌ی موافقان این نظریه بایستد و از موضع‌اش کوتاه نیاید. یادم هست برای آن همایش به اتفاق گرگ خاکستری عزیز چقدر به دنبال یک مخالف گشتیم تا تنور مباحث را گرم کند و عاقبت هیچکس جز ناصر کرمی را نیافتیم. امروز هم به نظرم کرمی تنها روشنفکر انتلکتوال جامعه‌ی معاصر باشد که حاضر است به صراحت به انتقاد از نقش همتایان مؤنس خود در جامعه بپردازد!
    بیاییم همه برای بقای عمر و سلامت ناصر کرمی عزیز دعا کنیم!

تقی فرور - رزاقی و ...

    در حاشیه:
   - ادعای جناب فرود شریفی در این نشست با بی‌تفاوتی و سکوت کامل حاضران مواجه شد و هیچکس نپرسید که جناب معاون وزیر بر اساس کدام ارزیابی‌های دقیق علمی و پایش چه شاخص‌ها و پیراسنجه‌هایی به این نتیجه رسیدند که: پس از 40 سال، امسال برای نخستین بار توانستیم میزان تخریب منابع طبیعی کشور را با میزان احیاء آن به تعادل رسانده و در حقیقت تخریب را به صفر برسانیم!» اگر اینگونه است، چرا از نظر نرخ فرسایش آبی و بادی همچنان در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن، فشاری بیش از شش برابر میانگین جهانی را تحمل می‌کنیم؟ چرا دو سوم از گونه‌های اندمیک ما در سیاهه‌ی گونه‌های در خطر انقراض قرار گرفته‌اند؟ چرا آلودگی هوا به یکی از مهم‌ترین قاتلان خاموش زیستمندان ایران بدل شده است؟ و چرا روند نابودی بوم‌سازگان‌های آبی کشور، هیچگاه تا به این حد نگران‌کننده و شتابناک نبوده است؟!
   - حضور جناب احمد‌پور عزیز که از گیلان خود را به مراسم رسانده بود، برایم بسیار دلگرم‌کننده بود. او به راستی نشان داد که حفظ محیط زیست برایش بیش از رفاه شخصی اهمیت دارد. در ضمن انتقاد گزنده‌ی وی از مدیریت برگزاری مراسم و نیز نوع نگاه حاکم بر دو سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و سازمان حفاظت محیط زیست نیز با عکس‌العمل شدید برخی از مدافعان سازمان روبرو شد. ایشان این را هم اضافه کردند که چرا همچنان باید نام خانم دکتر توسلی به عنوان نماینده‌ی تشکل‌های زیست‌محیطی کشور مطرح باشد، در صورتی که ایشان دو سال است از این مقام برکنار شده‌اند!
    - اغلب خبرنگاران حاضر در نشست، پس از پایان سخنان دکتر شریفی جلسه را ترک کردند! چرا که خود دکتر شریفی هم چنین کرد و مطابق معمول آمد و حرف زد و بدون آن که بشنود، رفت ... اما به باور من، عملکرد اغلب نمایندگان رسانه‌های گروهی حاضر در نشست که به هر حال ادعای سبز بودن دارند، بسیار غم‌انگیز‌تر و ناامید‌کننده‌تر بود و آدم را به یاد گفته‌های ناصر کرمی عزیز می‌انداخت!
   - متأسفانه از این نشست که قرار بود همه‌ی تشکل‌های مردم‌نهاد در آن حضور داشته باشند، استقبال درخور توجهی به عمل نیامد و در حقیقت بر خلاف تیتری که انتخاب کرده بودم، چهارشنبه بسیاری نیامدند! به خصوص از دکتر پرویز کردوانی هم خبری نشد.
   - و در نهایت، یک اعتراف تلخ! باید با شهامت اعلام کنم آنها که نتوانستند یا نخواستند خود را در چهاردهمین روز اسفند به تالار اجتماعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور برسانند، چیز زیادی را از دست ندادند!
    امید که نشست‌هاای آینده با برنامه‌تر و منسجم‌تر برگزار شوند.

درج نظر



يك سخنراني ناب در دانشگاه صنعتي شريف

سروش سروشيان در تهران ...


    پروفسور سروش سروشيان، استاد ممتاز گروه مهندسي عمران و محيط زيست دانشگاه كاليفرنيا در ايران است و از آن بهتر آن كه روز يكشنبه آينده در تالار جابربن حيان دانشگاه صنعتي شريف به ايراد سخنراني براي مشتاقانش خواهد پرداخت. سروشيان كه مدير مركز آب و هواشناسي و سنجش از دور ارواين در دانشگاه كاليفرنيا نيز هست، قصد دارد تا آخرين يافته‌هاي علمي خود و همكارانش را در باره‌ي توان بشر در پيش‌بيني سامانه‌هاي اقليمي، نظير سيل، خشكسالي و ديگر پديده‌هاي حدي به دانشجويان و ديگر علاقه‌مندان به اين حوزه عرضه دارد.
    اين استاد برجسته‌ي ايراني، يكي از مشهورترين و صاحب‌نام‌ترين دانشمندان اين حوزه به شمار مي‌آيد و بنابراين، توصيه من به خوانندگان عزيز مهار بيابان‌زايي آن است كه اگر مي‌توانند، اين فرصت را كه در ساعت 13:30 روز يكشنبه آينده (18 اسفند 1387) برايشان فراهم شده است، از دست ندهند.

پروفسور سروش سروشيان

    برخي از مهم‌ترين آثار نگارشي استاد سروشيان به شرح زير معرفي مي‌شود:

Publications Author of over 150 refereed journal and conference proceedings papers

CHRS is actively engaged in research and the publication of its findings. Over 80 manuscripts and articles have been published, or are in press, since the research group relocated to the University of California at Irvine in July 2003.

PUBLISHED PAPERS (Refereed Journals)

Jin, J., X. Gao, and S. Sorooshian, “Impacts of Model Calibration on High-Latitude Land-Surface Processes: PILPS 2(e) calibration/validation experiments,” Global and Planetary Change, 38 (1-2): 73-80, July 2003.

Yucel, I., W.J. Shuttleworth, X. Gao, and S. Sorooshian, “Short-Term Performance of the MM5 Model with Cloud Assimilation from Satellite Observations,” Monthly Weather Review 131(8) 1797-1810, August 2003

Vrugt, J.A., H.V. Gupta, W. Bouten, and S. Sorooshian, “A Shuffled Complex Evolution Metropolis Algorithm for Optimization and Uncertainty Assessment of Hydrologic Model Parameters”, Water Resources Research 39 (8): Art. No. 1201, Aug. 2003

Li, J., X. Gao, R.A. Maddox, S. Sorooshian, and K. Hsu, “A Numerical Investigation of Storm Structure and Evolution During the July 1999 Las Vegas Flash Flood,” Monthly Weather Review, 131(9): 2038-2059, September 2003

Liu, Y., L.A. Bastidas, H.V. Gupta, and S. Sorooshian, “Impacts of a Parameterization Deficiency on Off-line and Coupled Land-Surface Model Simulations,” Journal of Hydrometeorology, 4 (5): 901-914, October 2003

Morin, E., Krjewski, WF, Goodrich, DC, Sorooshian, S., et al; “Estimating rainfall Intensities from Weather Radar Data: The Scale-Dependence Problem, “Journal of Hydrometeorology, 4 (5): 782-797, October 2003

Gao X., S. Sorooshian, J. Li and J. Xu, “SST Data Improve Modeling of North American Monsoon Rainfall,” EOS-AGU, 84(43): October 2003

Franz, K.J., H.C. Hartmann, S. Sorooshian, and R. Bales, “Verification of National Weather Service Ensemble Streamflow Predictions for Water Supply Forecasting in the Colorado River Basin,” Journal of Hydrometeorology, 4 (6): 1005-1118, December 2003

Moradkhani, H., S. Sorooshian, H.V. Gupta, and P.R. Houser, “Dual State-Parameter Estimation of Hydrological Models Using Ensemble Kalman Filter, ” Journal of Advances in Water Resources, 28(2):135-147, February 2004

Wagener T., H.V. Gupta, K. Carpenter, et al., “A Hydroarchive for the Free Exchange of Hydrological Software,” Hydrological Processes, 18(2): 3839-391, February 2004

Hsu, K-L., Y. Hong, and S. Sorooshian, “Rainfall Estimation Using a Cloud Patch Classification Map,” Measuring Precipitation from Space EURAINSAT and the future, 8 June 2004.

Moradkhani, H., K. Hsu, H.V. Gupta, and S. Sorooshian, “Improved Streamflow Forecasting Using Self-Organizing Radial Basis Function Artificial Neural Networks,” Journal of Hydrology, 295(1-4): 246-262, August 2004

Xu, J., X. Gao, Q. Xiao and S. Sorooshian, “Investigate the Impacts of Assimilating Satellite Rainfall Estimates on Rainstorm Forecast over Southwest United States.,” Geophy. Res. Letters , 31(16: Art No. L16104 , August 2004

Xu, J. X. Gao, J. Shuttleworth, S. Sorooshian, and E. Small, “Model Climatology of the North American Monsoon Onset Period During 1980-2001,” Journal of Climate Research, 17(20): 3892-3906, October 2004

Ajami N.K., H.V. Gupta, T. Wagner, S. Sorooshian “Calibration of a Semi-Distributed Hydrologic Model for Stramflow Estimation along a River System”, Journal of Hydrology, 298(1-4):112-135, October 2004

Xu, J., X. Gao, S. Sorooshian, J. Shuttleworth, and E. Small, “Soil moisture-precipitation feedback on the North American monsoon system in the MM5-OSU model”, Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 130(603): 2873-2890 Part B October 2004

Xu, J., X. Gao, S. Sorooshian, “Model Study of Soil-Moisture influence on precipitation seesaw in the southern United States ,” Tellus A-Dynamci Meteorology and Oceanography, 56(5): 514-519, October 2004

Pagano, T. C., D. C. Garen, and S. Sorooshian, “Evaluation of official Western US seasonal water supply outlooks, 1922-2002”. J. Hydrometeorol., 5(5): 896-909 October 2004

Liu, U., H.V. Gupta, S. Sorooshian, L.A. Bastidas, and W.J.Shuttleworth, “Exploring Parameter Sensitivities of the Land Surface Using a Locally Coupled Land-Atmosphere Model” Journal of Geophysical Research – Atmospheres 109 (D21): Art. No. D21101 November 2004

Li, J., X. Gao, R.A. Maddox, and S. Sorooshian,, “Model Study of Evolution and Diurnal Variations of Rainfall in North American Monsoon during June and July 2002,” Monthly Weather Review, 132(12): 2895-2915, December 2004

Hong, Y., K-L Hsu, S. Sorooshian, X. Gao, "Precipitation Estimation from Remotely Sensed Imagery Using an Artificial Neural Network Cloud Classificaton System ," Journal of Applied Meteorology, 43(12): 1834-1852, December 2004

Yuan, H., S. L. Mullen, X. Gao, S. Sorooshian, J. Du, and H. H Juang, “Verification of probabilistic quantitative precipitation forecasts over the southwest United States during winter 2002-2003 by the RSM ensemble system, “ Monthly Weather Review, 133(1): 279-294, January 2005

Hogue, T., L. Bastidas, H.V.Gupta, et al, “Evaluation and transferability of the Noah land surface model in semiarid environments,” Journal of Hydrometeorology 6 (1) ): 68-84, February 2005

Moradkhani, H., S. Sorooshian, H.V. Gupta, and P.R. Houser, “Dual State-Parameter Estimation of Hydrological Models Using Ensemble Kalman Filter, ” Journal of Advances in Water Resources, 28(2):135-147, February 2005

Hong, Y. K.-L. Hsu, S. Sorooshian, and X. Gao, “Improved Representation of Diurnal Variability of Rainfall Retrieved from the Tropical Rainfall Measurement Mission Microwave Image adjusted Precipitation Estimation from Remotely Sensed Information Using Artificial Neural Networks (PERSIANN) system, Journal of Geophysical Research-Atmospheres, 110(D6) Art. No. D06102, Mar 17 2005

Hong, Yang, K. Hsu, S. Sorooshian, and X. Gao, “Self-organizing nonlinear output (SONO): a neural network suitable for cloud patch-based distributed rainfall estimation from remotely sensed information,” Water Resource Research, 41(3) Art. No. W03008, Mar 8 2005

Sorooshian, S., R. Lawford, P. Try, W. Rossow, J. Roads, J. Polcher, G. Sommeria, R. Schiffer, “Water and energy cycles: investigating the links,” World Meteorological Organization Bulletin, Vol. 54(2): 58-64, April 2005

Liu, Y.Q., H.V. Gupta, S. Sorooshian, L.A. Bastidas, and W.J.Shuttleworth, "Constraining land surface and atmospheric parameters of a locally coupled model using observational data," Journal of Hydrometorology, 6(2):156-172, Apr 2005

Moradkhani, H., K.-L. Hsu, H.V. Gupta, and S. Sorooshian, “Uncertainty assessment of hydrologic model states and parameters: Sequential data assimilation using the particle filter,” Water Resources Research, 41(5) Art. No. W05012, May 17 2005

Shamir, E., B. Imam, H.V. Gupta, and S. Sorooshian, "Application of temporal streamflow descriptors in hydrologic model parameter estimation", Water Resources Research, 4(6), Art. No. W06021, June 29, 2005

Shamir, E., B. Imam, E. Morin, H.V. Gupta, S. Sorooshian, “The role of hydrograph indices in parameter estimation of rainfall-runoff models,” Hydrological Processes, DOI: 10.1002/hyp.5676, 19(1): 2187-2207, July 2005

Yilmaz, K., T. S. Hogue, K. Hsu, S. Sorooshian, H. V. Gupta, and T. Wagener, “Intercomparison of Rain Gauge, Radar and Satellite-based Precipitation Estimates with Emphasis on Hydrologic Forecasting, ” Journal of Hydrometeorology, 6(4):497–517, Aug 2005

Morin, E., R. A. Maddox, D. Goodrich, S. Sorooshian, "Radar Z-R Relationship for Summer Monsoon Storms in Arizona," Weather and Forecasting 20 (4) 672-679 Aug 2005

Li, J., X., Gao, R.A. Maddox, and S. Sorooshian, “ Sensitivity of North American Monsoon Rainfall to Multisource SSTs in MM5,” Monthly Weather Review, 133 (10): 2922-2939, October 2005

Jin J.M., N.L. Miller, S. Sorooshian, et al., "Relationship between atmospheric circulation and snowpack in the western USA," Hydrological Processes 20 (4): 753-767 March 15 2006

Hogue, T.S., H.V. Gupta, S.Sorooshian, "A 'User-Friendly' approach to parameter estimation in hydrologic models," Journal of Hydrology 320 (1-2): 202-217 Sp. Iss. SI March 30 2006

Duan Q, J. Schaake, V. Andreassian, S. Franks, G. Goteti, H.V. Gupta, Y.M. Gusev, F. Habets, A. Hall, L. Hay, T. S. Hogue, M. Huang, G. Leavesley, X. Liang, O.N. Nasonova , J. Noilhan, L. Oudin, S. Sorooshian, T. Wagener, E.F. Wood, "Model Parameter Estimation Experiment (MOPEX): An overview of science strategy and major results from the second and third workshops," Journal of Hydrology 320 (1-2): 3-17 Sp. Iss. SI March 30 2006

Morin, E., D. Goodrich, R.A. Maddox, X. Gao, H. Gupta, S. Sorooshian, "Spatial patterns in thunderstorm rainfall events and their coupling with watershed hydrological response", Advances in Water Resources, 29(6): 843-860, June 2006

Vrugt J.A., H.V.Gupta, S.C. Dekker, S. Sorooshian, T. Wagener, W. Bouten, "Application of stochastic parameter optimization to the Sacramento Soil Moisture Accounting Model," Journal of Hydrology, 325 (1-4): 288-307 JUN 30 2006

Farid, A., D. Rautenkranz, D.C. Goodrich, S.E. Marsh, and S. Sorooshian, “Riparian vegetation classification from airborne laser scanning data with an emphasis on cottonwood trees, Can. J. Remote Sensing, 32 (1) 15-18, 2006

Farid, A., D.C. Goodrich, and S. Sorooshian, “Using Airborne Lidar to Discern Age Classes of Cottonwood Trees in a Riparian Area,” WJAF 21(3): 149-158, 2006

Xu, J.J., Q. Xiao, X. Gao, and S. Sorooshian (2006), “Influence of assimilating rainfall derived from WSR-88D radar on the rainstorm forecasts over the southwestern United States,” J. Geophys. Res., 111, D13105, doi:10.1029/2005JD006650, 2006

Ajami, N., Q. Duan, S. Sorooshian, "Multimodel Combination Techniques for Analysis of Hydrological Simulations: Application to Distributed Model Intercomparison Project Results", Journal of Hydrometeorology, Vol. 7, No. 4, pages 755–768, Aug 2006

Lawford R, M. Bosilovich, S. Eden, S. Benedict, C. Brown, S. Gruber, P. Houser, K. Hsu, J. Huang, W. Lau, T. Meyers, K. Mitchell, C. Peters-Lidard, J. Roads, M. Rodell, S. Sorooshian, D. Tarpley, S. Williams, “US contributions to the CEOP,” Bulletin of the American Meteorological Society 87 (7): 927+ JUL 2006

Hong, Y., K-L Hsu, H. Moradkhani, and S. Sorooshian, “Uncertainty Quantification of Satellite Precipitation Estimation and Monte Carlo Assessment of the Error Propagation into Hydrologic Response,” Water Resources Research , 4242 (8): Art. No. W08430 AUG 26 2006

Hogue, T. S., L. A. Bastidas, H. V. Gupta, and S. Sorooshian, “Evaluating model performance and parameter behavior for varying levels of land surface model complexity,” Water Resour. Res., 42, W08430, doi:10.1029/2005WR004440, 2006

Ajami, N. K., Q. Duan, and S. Sorooshian (2007), “An integrated hydrologic Bayesian multimodel combination framework: Confronting input, parameter, and model structural uncertainty in hydrologic prediction,” Water Resour. Res., 43 (1) Art. No. W01403, doi:10.1029/2005WR004745, January 9, 2007

Yuan HL, Mullen SL, Gao XG, Sorooshian S., Du, J., and Juang, H-M H., “Short-range probabilistic quantitative precipitation forecasts over the southwest United States by the RSM ensemble system”, Monthly Weather Review 135 (5): 1685-1698 May 2007

Duan QY, Ajami NK, Gao XG, and Sorooshian, S., “Multi-model ensemble hydrologic prediction using Bayesian model averaging ”, Advances in Water Resources 30 (5): 1371-1386 May 2007

Welles E, Sorooshian S, Carter G, and Olsen, B, “Hydrologic verification - A call for action and collaboration”, Bulletin of the American Meteorological Society (BAMS) 88 (4): 503+ April 2007

Gao X, Li J, and Sorooshian S, “Modeling intraseasonal features of 2004 North American monsoon precipitation”, Journal of Climate 20 (9): 1882-1896 May 2007

Hong, Y., D. Gochis, J-T Chieng, K-L Hsu, and S. Sorooshian, “Evaluation of PERSIANN-CCS Rainfall Measurement Using the NAME Event Rain Gauge Network, J. of Hydrometeor., 2007, DOI:10.1175/JHM574.1

Chiang, YM, KL Hsu, FJ Chang, Y Hong, S Sorooshian, "Merging multiple precipitation sources for flash flood forecasting", J. Hydrology, 340(3-4) 183-196 July 15 2007

Li, J., X., Gao, and S. Sorooshian, “Modeling and Analysis of the Variability of the Water Cycle in the Upper Rio Grande Basin at High Resolution”, J. Hydrometeor., 18(4) 805-824, August 2007

Huiling, Y., X. Gao, S. L. Mullen, S. Sorooshian, J. Du, and H-M H. Juang, "Calibration of Probabilistic Quantitative Precipitation Forecasts with an Artificial Neural Network", Weather and Forecasting Vol. 22, No. 6. 1287–1303 December 2007

Farid A, D.C. Goodrich, R. Bryant, and S. Sorooshian, "Using airborne lidar to predict Leaf Area Index in cottonwood trees and refine riparian water-use estimates, Journal of Arid Environments,72(1: 1-15, 2008       BOOKS
Sorooshian, S., B. Imam, S. E. Mahani, T. Pagano, and M. Whittaker, “Hydrologic Sciences and Water Resources Management In a Changing World,” In Water Resources Perspectives: Evaluation, Management, and Policy. (Alsharhan A.S., and W.W. Wood Eds.), Elsevier Science, Amsterdam, The Netherlands, 2003.

Duan, Q., H. V. Gupta, S. Sorooshian, A. N. Rousseau, R. Turcotte, Editors, Calibration of Watershed Models, AGU Water Science and Application, Vol. 6 , American Geophysical Union, Washington, D.C., 2003

Wheater, H., S. Sorooshian, G. Sharma, Hydrological Modelling in Arid and Semi-Arid Areas, UNESCO IHP International Hydrology Series, Cambridge University Press, 2006

CONTRIBUTIONS IN BOOKS
Sorooshian, S. and P.L. Whitaker, “Hydrology Overview,” in Handbook of Weather, Climate, and Water: Chemistry, Impacts, and Applications, T. Potter and B. Colman (Editors), pp. 417-430, John Wiley and Sons, Inc., New York, 2003.

Gupta, H.V., S. Sorooshian, T.S. Hogue, and D. Boyle, “Advances in Automatic Calibration of Watershed Models”, in: Calibration of Watershed Models, AGU Water Science and Application, Volume 6, pp. 9-28, American Geophysical Union, Washington, D.C., 2003.

Vrugt, J.A., H.V. Gupta, W. Bouten, and S. Sorooshian, “A Shuffled Complex Evolution Metropolis Algorithm for Estimating the Posterior Distribution of Watershed Model Parameters,” in Calibration of Watershed Models, AGU Water Science and Application, Vol. 6, pp. 105-112, American Geophysical Union, Washington, D.C., 2003.

Misirli, F., H.V. Gupta, S. Sorooshian, and M. Thiemann, “Bayesian Recursive Estimation of Parameter and Output Uncertainty for Watershed Models,” in Calibration of Watershed Models, AGU Water Science and Application, Vol. 6, pp. 113-124, American Geophysical Union, Washington, D.C., 2003.

Hogue, T.S., H.V. Gupta, S. Sorooshian, and C.D. Tomkins, “A Multi-Step Automatic Calibration Scheme for Watershed Models,” in Calibration of Watershed Models, AGU Water Science and Application, Vol. 6, pp. 165-174, American Geophysical Union, Washington, D.C., 2003.

Boyle, D.P., H.V. Gupta, and S. Sorooshian, “Multicriteria Calibration of Hydrologic Models,” in Calibration of Watershed Models, AGU Water Science and Application, Vol. 6, pp. 185-196, American Geophysical Union, Washington, D.C., 2003.

Bastidas, L.A., H.V. Gupta, K. Hsu, and S. Sorooshian, “Parameter, Structure, and Model Performance Evaluation for Land-Surface Schemes,” in Calibration of Watershed Models, AGU Water Science and Application, Vol. 6, pp. 229-237, American Geophysical Union, Washington, D.C., 2003.

Lawford, R.G., J.M. Landwehr, S. Sorooshian, and M.P.L. Whitaker, “International Hydrologic Science Programs and Global Water Issues,” in Water: Science, Policy, and Management, Water Resources Monograph 16, Chapter 11, pp. 223-246, American Geophysical Union, Washington, D.C., 2003.

Sorooshian S., B. Imam, S. E. Mahani, T. Pagano, and M. Whittaker, “Hydrologic Sciences and Water Resources Management In a Changing World,” In Water Resources Perspectives: Evaluation, Management, and Policy. (Alsharhan A.S., and W.W. Wood Eds.), Elsevier Science, Amsterdam, The Netherlands, 2003.

Imam B., and S. Sorooshian, “Overview of the Hydrologic Cycle and its Connection to Climate: Droughts and Floods,” in The Science and Culture Series, International Seminar on Nuclear War and Planetary Emergencies, 32nd Session. Ed. R. Ragaini, Series Ed. A. Zichichi, World Scientific, 2004.

Pagano, T., and S. Sorooshian, “Global Water Cycle (Fundamental, Theory, Mechanisms),” in Encyclopedia of Hydrological Sciences, Edited by M.G. Anderson, Vol 5, 173: pp. 2697-2711, John Wiley & Sons, Ltd., Chichester, England, 2006

Ksu, K-L, Y. Hong, S. Sorooshian, “Rainfall estimation using a cloud patch classification map,” in Advances in Global Change Research Series, Volume 28: Measuring Precipitation from Space, EURAINSAT and the Future, Volume Ed 28: V. Levizzani, P. Bauer, T.J. Turk, , Springer, 2007

 سروش سروشيان  

     همچنين براي آگاهي بيشتر مي‌توانيد به پروفايل دكتر سروشيان در تارنماي دانشگاه كاليفرنيا مراجعه كنيد.

درج نظر

 

چهارشنبه همه خواهند آمد!

     در آستانه‌ي هفته‌ي منابع طبيعي، روز چهارشنبه – 14 اسفند 1387 – نشستي در محل سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور برگزار خواهد با عنوان: «ظرفيت‌ها و چالش‌هاي سازمان‌هاي مردم نهاد و جوامع بومي و محلي در حفظ، احياء، توسعه و بهره‌برداري پايدار از منابع‌ طبيعي تجديد‌شونده».
     در اين نشست كه خبرنگاران و اصحاب مطبوعات رودررو با تمامي ذينفعان اين حوزه قرار مي‌گيرند،  نمايندگاني از سازمان‌ها و نهادهاي زير حاضر خواهند بود ...

 

ادامه نوشته

مهم‌ترین دلایل شتاب بیابان‌زایی در ایران (سخنرانی در گیلان)

سخنرانی محمد درویش در دانشکده منابع طبیعی گیلان - 10 اسفند 1387

    همزمان با نزدیک‌شدن به هفته‌ی منابع طبیعی، بسیاری از علاقه‌مندان به طبیعت در هر دو بخش دولتی و مردم‌نهاد می‌کوشند تا  با برگزاری نشست‌های گوناگون و آیین‌های درخور این هفته، تا آنجا که می‌توانند بر اهمیت حفظ مواهب طبیعی سرزمین مادری تأکید ورزند. از همین رو، تا ساعاتی دیگر، رهسپار نگین سبز وطن، گیلان عزیز هستم تا در تالار اجتماعات دانشکده‌ی منابع طبیعی گیلان، واقع در شهرستان صومعه سرا، به ایراد سخنرانی با عنوان: «مهم‌ترین دلایل شتاب بیابان‌زایی در ایران» بپردازم. در این مراسم که به پیشنهاد جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست گیلان و حمایت و همکاری برخی از نهادهای دولتی و دانشگاهی منطقه برگزار می‌شود، علاوه بر نگارنده، همکار عزیزم، مصطفی خوشنویس نیز در باره‌ی اهمیت حفظ درختان کهنسال و جایگاه این آیه‌های ارزشمند خلقت در خزانه‌ی غنی طبیعت وطن سخن خواهد گفت.

     در اینجا، خلاصه‌ای از سخنرانی خویش را برای آگاهی خوانندگان عزیز تارنمای مهار بیابان‌زایی منتشر می‌کنم ...

ادامه نوشته

در ستایش عنکبوت‌ها و مارمولک‌ها

در ستایش تارهایی که نرم تر از حریر و سخت تر از فولادند ...


    به گزارش تلویزیون علمی دیسکاوری، از هفته‌ی گذشته 4 عدد عنکبوت به عنوان مهمانانی ویژه در موزه مرکزی پاریس نگهداری می‌شوند تا همگان شیوه‌ی حیرت‌انگیز تار تنیدن این موجودات ارزشمند را از نزدیک ببینند. شیوه‌ای که قرار است با تقلید از سازوکار (مکانیسم) آن، دانشمندان فرانسوی بتوانند برای نخستین بار موفق به ساخت نوعی ابریشم مصنوعی شوند. ابریشمی به نرمی حریر و به استحکام الماس! جالب است بدانید مولكول‌های پـروتئين سازنده‌ی تار عنکبوت بسيار كشسان و قـوی هستند، تقريباً ۲۰ برابر از نايلون كشسان‌تر و ۹ برابر از فولاد در قطر مساوی قوی‌تر.

    در گزارشی دیگر به تلاش دانشمندان استرالیایی اشاره کرد که با دقت در ویژگی استثنایی مارمولک‌ها – یعنی توانایی ترمیم سریع اندام قطع شده‌ی خویش – توانسته‌اند برای نخستین بار به سمت تحقق یک آرزوی دیرینه‌ی بشر نزدیک‌تر از همیشه شوند. چرا که در صورت موفقیت این آزمایش‌ها، بشر خواهد توانست هدیه‌‌ای بزرگ به معلولان خود داده و آنها را دوباره از نعمت بهره‌مندی از اعضای قطع شده‌ی خویش بهره‌مند سازد.

    و این تنها دو نمونه از خدمات شگرفی است که زیستمندان عالم به ما و به صورتی مجانی ارایه می‌دهند. کافی است به آنها و به دانش خویش مجال دهیم؛ کافی است آدمی دریابد که اگر بتواند خود را از مصیبت رقابت برای ساخت ابزارهای مرگ و خون‌ریزی رها سازد، آنگاه با چه استعداد، فرصت و توان علمی بالایی برای آگاهی از ویژگی‌های ارزشمند جانداران بی‌ادعایی که در همین دور و برها زیست می‌کنند، مواجه است. یادمان باشد برای پیشی گرفتن آمریکا در مسابقه‌ی تسلیحاتی پس از جنگ جهانی دوم، بیش از 400 هزار دانشمند تراز بالا در آزمایشگاه‌های جنگ به کار گمارده شده بودند! فکر می‌کنید اگر رؤسای جمهور آن هنگام آمریکا (مانند ترومن، کندی و نیکسون) آن تعداد دانشمند را در آزمایشگاه‌های صلح، در تولید و استحصال انرژی‌های نو و در درمان بیماری‌های مهلک به کار مشغول می‌کردند، امروز باز هم  بشریت مجبور بود تا کابوس هولناک جهان‌گرمایی و تغییر اقلیم، پایان سوخت‌های فسیلی و آلودگی‌های ناشی از آن و شیوع دوباره‌ی بیماری‌های شرم‌آوری چون مالاریا و آنفولانزای مرغی و سارس و ... را لمس کند؟
    غم‌انگیز‌تر آن که همچنان هم آن رقابت شرم‌آور و دمیدن در طبل جنگ و خون‌ریزی در جهان پسامدرن امروز! دست بالا را دارد و کماکان جنگ‌سالاران در کوبیدن طبل‌های کارزار، موفق‌تر از صلح‌باوران عالم در دمیدن شیپور زندگی عمل می‌کنند! چرا؟


     در همین باره و از همین نویسنده:

    - در ستایش یک شب‌پره‌ی گمنام در آمریکای لاتین!

    مؤخره:
    امروز پیامکی از یاسر انصاری کجور دریافت کردم که در آن این پرسش ظریف طرح شده بود:

قلاب‌ها علامت کدام سؤالند که ماهیان پاسخشان می‌شوند؟!

    به امید روزی که پیش از مرگ آخرین ماهی، قلاب‌های خون‌ریز بشری بتوانند پاسخ پرسش‌های خود را یافته و بر آزمندی‌های خویش افسار زنند.

درج نظر



وضعیت خشکسالی در ایران و اصفهان از مهر تا پایان بهمن 1387

    همان طور که در نقشه‌های پیش رو ملاحظه می‌فرمایید، در طول 5 ماه گذشته (مهر تا بهمن 1387) چیزی در حدود 20 الی 30 درصد از خاک ایران، بیشتر از میانگین درازمدت 30 ساله از ریزش‌های آسمانی بهره‌مند بوده است که در این میان، اغلب این نواحی در مناطق خشک و بیابانی در مرکز و جنوب شرق کشور (بلوچستان و جازموریان) قرار دارند. به سخنی دیگر ...


ادامه نوشته

تحلیل اجمالی برنامه های راهبردی بیابان - 22

 

     2-4- جمع‌بندي و تحليل برنامه
     به منظور ارايه تصويري روشن از نتايج برنامه‌ريزي‌، مبادرت به جمع‌بندي‌، اولويت‌بندي‌، امكان‌سنجي و توجيه فني و اقتصادي طرح‌ها و پروژه‌ها شده است‌.
     براساس نتايج مطالعات انجام شده جمع مساحت رخساره‌هاي 15 گانه ژئومرفولوژي در مناطق بياباني كشور بيش از 57 ميليون هكتار است كه بيشترين آن را دشت ريگي غيرفعال با بيش از 15 ميليون هكتار به خود اختصاص داده است‌. رخساره فرسايش آبراه‌هاي و مخروط افكنه 3/7 ميليون هكتار‌، دشت ريگي فعال 8/6 ميليون هكتار،  اراضي زراعي تحت تأثير فرسايش بادي 6/5 ميليون هكتار و كوير رسي (دق رسي نمكي) با 4/5 ميليون هكتار در مراحل بعدي قرار گرفته‌اند‌. تپه‌ها و پهنه‌هاي ماسه‌اي فعال و غيرفعال نيز به ترتيب 5/1 و 6/2 ميليون هكتار از عرصه‌هاي بياباني را فرا گرفته‌اند كه سه رخساره فرسايش آبراه‌هاي و مخروط افكنه با مساحت 7278214 هكتار‌، رخساره اراضي زراعي تحت تأثير فرسايش بادي با وسعت 5600175 هكتار و بخشي از رخساره جنگل‌هاي بياباني با وسعت 1382481 هكتار جمعاً به مساحت 14260870 هكتار جزء رخساره‌هاي بياباني كشور محسوب شده، ولي از حيث برنامه‌ريزي و مديريت مناطق بياباني با بخش‌هاي آبخيزداري، جنگل، مرتع و زراعت مشترك است. بنابراين مساحت كل رخساره‌هاي مناطق بياباني كه صرفاً تحت مديريت دفتر امور بيابان‌ بوده برابر 43311180 هكتار است‌. همان‌گونه كه ملاحظه مي‌شود، بخش وسيعي از مناطق بياباني كشور در معرض تهديد پديده بيابان‌زايي بوده و از حيث فرسايش بادي به عنوان تنها يكي از مصاديق پديده بيابان‌زايي به شكلي فعال واجد ماسه‌هاي روان بوده يا منطقه برداشت و يا منطقه تحت تأثير اين پديده است‌. بنابراين طرح‌ها و پروژه‌هاي اين برنامه بايد به گونه‌اي طراحي و اجرا گردد كه ضمن شناخت‌، كنترل و مديريت پديده بيابان‌زايي‌، احياي مناطق بياباني فاقد پوشش گياهي و كم پوشش‌، اراضي تحت تأثير فرسايش بادي  را نيز كنترل نموده و از وارد شدن آسيب و خسارات به آن جلوگيري به عمل آورده و يا آن را كاهش دهد.
    در مجموع سطحي معادل 5/9 ميليون هكتار از اراضي بياباني در رخساره‌هاي 1تا8 تحت عمليات تهيه و اجراي طرح‌ها و پروژه‌ها قرار مي گيرند‌. مابقي رخساره‌ها (9 تا 15) كه بعضاً  داراي بهره‌بردار هستند‌؛ تحت پوشش طرح حفاظت‌، حمايت و كنترل عرصه هاي بياباني و طرح كنترل و نظارت بر بهره‌برداري پايدار از عرصه هاي بياباني قرار مي‌گيرند‌.
     بنابراين طي 20 سال جمعاً 25 ميليون هكتار از عرصه‌هاي بياباني متأثر از عوامل انساني بيابان‌زا تحت پوشش فعاليت‌هاي اجرايي و مديريتي و مابقي تحت فعاليت‌هاي نظارتي برنامه راهبردي بيابان قرار گرفته، به طوري كه در مجموع اين برنامه در 15 رخساره‌، 18 استان بياباني و طي چهار برنامه پنجساله توسعه (20سال) با مجموع اعتباري معادل 66815 ميليارد ريال اجرا خواهد شد.

درج نظر



راهبردها و راهکارهای پژوهش در سند راهبردی بیابان - 21

 

     3-1-4- راهبردهاي تحقيقاتي

    بر طبق آنچه كه گذشت و با توجه به شش راهبرد اجرايي ارايه شده، در بخش پژوهشي نيز، شش راهبرد زير انتخاب و معرفي مي‌شود:

1- شناخت تنوّع زيستي و ارزش‌هاي آن در مناطق كويري و بيابان به منظور ارتقاء شرايط بوم‌سازگان‌هاي آسيب ديده؛
2- پهنه‌بندي و پايش بيابان و ارزيابي بيابان‌زايي در كشور
3- شناخت و معرفي مزيت‌هاي نسبي كوير و بيابان به منظور بهبود شرايط معيشتي جوامع متاثر از بيابان‌زايي؛
4- بررسي اثرات خشكسالي و تغيير اقليم در روند بيابان‌زايي؛
5- تحقيق در  شناسايي اندوخته‌ها و منابع آب و خاك؛
6- شناخت تأثیر فعاليت‌هاي انساني، نظام‌های بهره‌برداری و کاربری اراضی بر بيابان‌زايي و ظرفيت‌سازي اطلاعاتي.

     اينك به معرفي و تشريح راهكارهاي هر يك از راهبردهاي شش‌گانه‌ي پژوهشي موصوف مي‌پردازيم.

     1-3-1-4- راهكارهاي پژوهشي راهبرد نخست:
شناخت تنوّع زيستي و ارزش‌هاي آن در مناطق كويري و بيابان به منظور ارتقاء شرايط بوم‌سازگان‌هاي آسيب ديده

 بررسي نحوه‌ي استقرار و تعيين آستانه‌ي مقاومت گونه‌هاي گياهي بياباني به عوامل محدود‌كننده (نظير خشكي، شوري و ...)
- بوم‌شناسي فردي اندوخته‌هاي گياهي بومي و معرفي گونه‌هاي سازگار با مناطق خشك،
- معرفي گونه‌هاي مناسب براي احداث بادشكن در مناطق بياباني،
- انتخاب مناسب‌ترين گونه‌ها براي بادشكن سبز حاشيه مزارع و مراكز سكونتگاهي يا اقتصادي،
- تعيين حدود مقاومت به شوري و قلياييت گونه‌هاي گياهي بياباني،
- معرفي گونه‌هاي بومي سازگار و مقاوم به خشكي براي مقابله با بيابان‌زايي،
- تحقيق پيرامون توليد نهال و استقرار گونه‌هاي مقاوم به شرايط دشوار بياباني،
- شناخت و معرفي گونه‌هاي گياهي كاهنده‌ي آلودگي منابع آب و خاك در مناطق خشك.

• پژوهش در روش‌هاي مديريت حفاظت و بهره‌برداري پايدار از منابع طبيعي بيابان:
    - تحقيق در زمينه‌ي تعيين بيلان آبي مناطق خشك.
•  بررسي استعداد رويشي مناطق بياباني از منظر توليد و پرورش گونه‌هاي با ارزش اقتصادي:
    - تحقيق در زمينه‌ي تعيين نياز آبي گياهان با ارزش مناطق خشك.

    2-3-1-4- راهكارهاي پژوهشي راهبرد دوّم:
•  پهنه‌بندي و پايش بيابان و ارزيابي بيابان‌زايي در كشور
• تعيين و معرفي کاراترين معيارها و شاخص‌های بيابان‌زايي و نيز انتخاب حوضه‌های معرف با توجه به ويژگي‌هاي بومي كشور:
   - بررسي، شناسايي و معرفي معيارها و شاخص‌هاي ميداني تخريب سرزمين
   - بررسي و مطالعه معيارها و شاخص‌هاي دورسنجي (RS) در تخريب سرزمين
          - تكوين روش‌شناسي بهينه براي همنهاد و جمع‌بست شاخص‌هاي ميداني و دورسنجي

• ارايه‌ي سازوکارِ بومی‌کردنِ روش‌های تهيه‌ي نقشه‌ي بيابان‌زايي در ايران
   - بررسي و واسنجي روش‌هاي تهيه‌ي نقشه‌ي بيابان‌زايي، مانند روش‌هاي فائو و يونپ، مدالوس، گلاسود لادو گلادا

• پايش مستمر عرصه‌هاي طبيعي به منظور آگاهي از ميزان شتاب پس‌رونده يا پيش‌رونده‌ي علايم حياتي و تغييرات فيزيكوشيميايي در زيست‌اقليم‌هاي گوناگون كشور و دلايل بروز آنها:
    - پايش شناسه‌هاي بيابان‌زايي، به ويژه در حوضه‌هاي مركزي، جنوبي و شرقي كشور،
    -  تدارك پايگاه‌ها يا ايستگاه‌هاي ثبت دايمي ويژگي‌هاي مربوط به آب، خاك، گياه و اقليم مناطق بياباني،
    - شناخت و طبقه‌بندي مناطق آسيب‌پذير و تهيه‌ي نقشه‌ي حساسيت اراضي به بيابان‌زايي،
    - بررسي و ارايه‌ي تعاريفي بومي به همراه تعيين قلمرو طبيعي بيابان‌هاي واقعي كشور،
    - تحقيق پيرامون سامانه‌هاي ديده‌باني و مراقبتي بوم‌سازگان بيابان.

    3-3-1-4- راهكارهاي پژوهشي راهبرد سوّم:
شناخت و معرفي مزيت‌هاي نسبي كوير و بيابان به منظور بهبود شرايط معيشتي جوامع متاثر از بيابان‌زايي

• پژوهش و معرفی متناسب‌ترين و پايدارترين شيوه‌هاي بوم‌گردي بياباني و كويري:
                       -  بررسی ويژگي‌هاي بومي و منحصر به فرد كويرها و بيابان‌هاي ايران (ظرفيت‌سازي براي بهره‌برداري‌هاي بوم‌‌گردي)
                  - معرفي معيارها و شاخص‌هاي لازم براي انتخاب سايت‌هاي گردشگري
                  - شناخت و تعيين سايت‌هاي ‌گردشگري در مناطق كويري و بيابان
                  - بررسي ضوابط ارايه برنامه‌هاي تفرج گسترده و متمركز در سايت‌هاي گردشگري
 
•          ارزش‌گذاري خدمات غيرقابل تبادل كويرها و بيابان‌هاي كشور:
                     - شناخت و ارزشگذاري تنوع جانوري
                 - شناخت و ارزشگذاري تنوع گياهي
                 - بررسي توانايي گونه‌هاي گياهي بومي و سازگار به زيست‌بوم بياباني كشور از منظر ترسيب كربن، توليد اكسيژن،
                 - بررسي نقش استقرار پوشش گياهي در مناطق بياباني بر تعديل اقليم و آشيان‌سازي
           - شناخت و ارزشگذاري چشم‌انداز‌هاي طبيعي
           - شناخت و ارزشگذاري كهن‌زادبوم‌ها و سكونتگاه‌هاي انساني حاشيه‌ي كوير و بيابان‌ها

•        تحقيق در بهره‌برداري از توان‌هاي موجود در مناطق بياباني (براي بهبود معيشت يا معيشت‌هاي جايگزين اهالي)
           - بررسي شيوه‌هاي تنوع‌بخشي (تنوع بهره‌برداري) به اقتصاد روستايي مناطق بياباني كشور

•        بررسي نحوه‌ي استحصال فرآورده‌هاي چوبي و غير آن از گونه‌هاي گياهي بياباني و توجيه اقتصادي كشت آنها
•        ابداع فناوري و تبادل دانش در حوزه‌ي بهره‌برداري پايدار از منابع سرزميني:
•       پژوهش، آزمون و معرفي شيوه‌ها و فناوري‌هاي مهار و استفاده از كارمايه‌هاي طبيعي‌ِ جايگزين در زيست‌بوم‌هاي كويري و بياباني (آب، باد، زمين‌گرمايی، نور خورشيد و ...)،
•       شناسايی و تلفيقِ دانش‌هاي بومي با فناوري‌هاي روز:
           - بازشناسي دانش بومي بيابان‌داري (بندسار، بادگير، يخدان، آب‌انبار، كشت‌هاي سنتي و ...)
           - کاربستِ نوين‌ترين و کاراترين شگردهای ارزيابی و مديريت زيست‌محيطی به هدف کاهش جريان پس‌رفت در مناطق مستعد بيابان‌زايی،
           - توليد و معرفی ابزارها يا نرم‌افزارهای مؤثر در مهارِ بيابان‌زايی و آگاهي‌بخشي آسان‌تر و سريع‌تر از تغييرات حادث شده در مناطق كويري و بياباني.

    4-3-1-4- راهكارهاي پژوهشي راهبرد چهارم:
•  بررسي اثرات خشكسالي و تغيير اقليم در روند بيابان‌زايي
• بررسي پديده‌ي جهان‌گرمايي و تغيير اقليم به تفكيك مناطق اصلي بوم‌شناختي كشور
    - تعيين تأثير متقابل بيابان‌زايي و تغيير اقليم در هر يك از مرزهاي آب‌شناختي واقعي كشور
    - پژوهش در مورد اثر تغييرات اقليمي بر منابع آب و خاك و گياه،
    - تحليل روابط خطي تعداد وقوع دوره‌هاي خشك و مرطوب در كشور،
    - پيش‌بيني وقوع خشكسالي و اثرات آن بر بيابان‌زايي

• ابداع، معرفي و ترويج الگوهايي مبتني بر روش مديريت غير‌سازه‌اي براي سازگاري با خشكسالي بر پايه‌ي آموزه‌ي مديريت خطر‌پذيري

• بررسي استعداد سيل‌خيزي در آبخيز سرزمين‌هاي خشك كشور و راهكارهاي مهارِ بخردانه كارمايه‌ي سيل:
    - رونديابي آورد حوضه‌هاي آبخيز اصلي كشور، به ويژه حوضه‌هاي مركزي، جنوبي و شرقي.

     5-3-1-4- راهكارهاي پژوهشي راهبرد پنجم:
•  تحقيق در  شناسايي اندوخته‌ها و منابع آب و خاك

• کاوش در شيوه‌های افزايش استحصال آب و کارايی مصرف آن، شامل: افزايش بهره‌وري از ريزش‌های آسمانی و  استفاده از آب‌های با کيفيت پايين:
      - روش‌هاي بهره‌برداري، صرفه‌جويي و حفاظت منابع آب و خاك،
      - بررسي اثرات آبياري با آب شور در احياء مناطق بياباني،
      - بررسي و معرفي بهينه‌ترين روش‌هاي جمع‌آوري هرزآب

• مطالعه و شناسايي منابع آب و خاك در مناطق بياباني
• پژوهش در مورد شناسايي و معرفي سازندهاي آلوده‌كننده‌ي آب و خاك
• بررسي و مقايسه اثربخشي مواد جاذب‌الرطوبه در استقرار گياهان بياباني
• بررسي شيوه‌هاي مناسب توليد با توجه به بهبود حاصلخيزي خاك در مناطق بياباني

      - بررسي و معرفي راهكارهاي استفاده از بيوگاز در حاصلخيزي خاك

• شناخت عوامل و فرآيندهاي مؤثر در پديده‌ي فرسايش آبي و بادي به همراهِ تعيين نقش هر يك از آنها به تفكيكِ زيست‌اقليم‌هاي گوناگون كشور در تشديد فرآيند بيابان‌زايي و خشکسالی:
      - شناسايي و آناليز بادهاي فرساينده و تعيين اشكال تراكمي فرسايش بادي به تفكيك استان‌هاي كشور
      - تعيين آستانه‌ي آسيب‌پذيري خاك‌دانه‌ها در مناطق بياباني كشور
      - معرفي مناسب‌ترين روش‌هاي مهار فرسايش بادي و تثبيت ماسه‌هاي روان
      - تعيين آستانه فرسايش بادي در مناطق بياباني
      - معرفي مناسب‌ترين روش‌هاي كنترل فرسايش بادي
      - تعيين خصوصيات فيزيكي شيميايي و مينرالوژيكي شن‌زارهاي كشور
  
• تحقيق در منشاء ماسه‌هاي روان و جستجوي روش‌هاي مؤثر و مقرون به صرفه‌ي تثبيت پايدار آنها:
     - پژوهش در مورد انواع خاكپوش‌هاي شن‌هاي روان و اثر آنها در استقرار گياه
     - بررسي بر روي ظرفيت توليدي ماسه‌هاي روان در ايجاد درآمد براي ساكنين مناطق بياباني

    6-3-1-4- راهكارهاي پژوهشي راهبرد ششم:
شناخت تأثير فعاليت‌هاي انساني، نظام‌های بهره‌برداری و کاربری اراضی بر بيابان‌زايي و ظرفيت‌سازي اطلاعاتي

• شناخت مؤلفه‌های کاهنده يا افزاينده‌ي کارايی سرزمين در حوزه‌ي اقتصاد، اجتماع و فرهنگ به تفکيک حوزه‌هاي جغرافياي انساني:
      - تحقيق در نقش برنامه‌هاي توسعه و قوانين حقوقی، قضايی و مالی كشور در تشديد يا كاهش روند بيابان‌زايي،
      - پژوهش پيرامون نقش مؤلفه‌هاي توسعه و فقر انساني در كاهش يا افزايش روند بيابان‌زايي،
      - تحقيق در زمينه‌ي مشاركت مردم و توانمند‌سازي جوامع محلي در مهاربيابان‌زايي،
      - بررسي پيامدهاي زيست‌محيطي عملّيات آبخيزداري و سدسازي در مناطق خشك.
  
• واسنجي فعاليت‌هاي گذشته بخش دولتي و غير دولتي و مقايسه آن با عملكرد طرح‌هاي مشاركت‌ مردمي در روند مقابله با بيابان‌زايي:
     - پايش و ارزشيابي طرح‌هاي مقابله با بيابان‌زايي

• تأثير بيابان‌زايي بر مسايل اقتصادي و اجتماعي و پايداري سكونتگاه‌هاي بياباني:
     - ارزيابي آثار و پيامدهاي سيل و خشكسالي بر مسايل اقتصادي اجتماعي و فرهنگي
     - بررسي دستيابي به بهترين راهكار مديريت مشاركتي در مهار بيابان‌زايي
     - بررسي الگوي موفق فرهنگ‌سازي در سرزمين‌هاي خشك
     - نقش فرصت‌هاي اقتصادي مستقل از توليد بيولوژيك در بهبود معيشت ساكنان حوضه‌ها.
 
• همكاري در بررسي وضعيت نظام‌هاي بهره‌برداري در بخش كشاورزي و نقش آنها در افزايش يا كاهش تخريب كمي و كيفي منابع آب و خاك
• بررسي روند شوري‌زايي و شورشدگي ثانويه اراضي.

درج نظر

بررسی وضعیت محیط زیست ایران در پارلمان اروپا

    با حمایت EFA  و به همت برخی از علاقه‌مندان محیط زیست، از جمله جمعی از ایرانی‌تبارهای عضو احزاب سبز در اروپا، روز 17 مارس (27 اسفند ماه 1387)، نشستی تخصصی در محل پارلمان اروپا برگزار خواهد شد که در آن شرکت‌کنندگان حاضر به دو موضوع مهم خواهند پرداخت ...

ادامه نوشته

معرفی راهکارهای اجرایی برای مدیریت بیابان و مهار بیابان‌زایی – 20


     همان طور که در بخش پیشین اشاره شد، در اینجا، مجموعه راهکارهایی ارایه شده‌اند که می‌توانند در طول 20 سال آینده، راهبردهای شش‌گانه‌ی اجرایی را به اهداف خویش نزدیک سازند.

     1-2-1-4- راهكارهاي اجرايي راهبرد نخست:
     اولويت‌بخشي به اقدامات بازدارنده و كنترلي در فرآيند بيابان‌زايي و مديريت بهينه بهره‌برداري
• طرح حفاظت، حمايت و كنترل عرصه‌هاي بياباني
     - کنترل، نظارت و مديريت چراي دام
     - پروژه حفاظت از عرصه هاي بياباني
     - پروژه قرق عرصه هاي بياباني قابل برگشت

• طرح مديريت جنگل‌هاي بياباني
     - پروژه مديريت و نگهداري پارك‌هاي كويري و بياباني
     - پروژه مديريت جنگل‌هاي دست كاشت بياباني
     - پروژه مديريت جنگل‌هاي طبيعي بياباني

•  طرح بهره‌گيری از انرژي‌هاي نو به منظور کاهش تخريب پوشش گياهی

• طرح تثبيت فيزيكوشيميايي كانون‌‌هاي بحراني فرسايش بادي
     - پروژه مالچ‌پاشي با استفاده از خاكپوش‌هاي نفتي‌،رسی و سنگريزه و …
     - احداث بادشكن غيرزنده بر روي تپه‌هاي ماسه‌اي
     - پروژه احداث تله‌ها، موانع و خندق هاي رسوب‌گير در مناطق برداشت و حمل‌ماسه


     2-2-1-4- راهكارهاي اجرايي راهبرد دوّم:
     تقويت پوشش گياهي و بهبود شرايط زيست محيطي در مناطق بياباني

• طرح احياء بيولوژيك عرصه‌هاي بياباني
      پروژه نهال‌كاري‌، بوته‌كاري و قلمه‌كاري
      پروژه بذركاري و بذرپاشي و اقدام به بذرپاشی هوايي در سال‌های ترسالی
       پروژه مراقبت و نگهداري عرصه‌هاي احياء شده
       پروژه توسعه گیاهان چند منظوره (اقتصادی) منطبق با مناطق خشک

• طرح مديريت روان‌آب‌ها در مناطق بياباني
      - پروژه احداث هلالي‌هاي آبگير و گوراب و ...
      - پروژه پخش سيلاب و آبخوانداری
      - پروژه احداث بند و بندسار و هوتك
      - پروژه احداث پيتينگ و فارو

• طرح احداث بادشكن بيولوژيك و غير بيولوژيك در مناطق بياباني
        - پروژه احداث بادشكن بيولوژيك اطراف مزارع و مناطق زيستي، زيربنايي و اقتصادي
        - پروژه ‌احداث بادشكن‌ غيربيولوژيك اطراف‌ مزارع و مناطق زيستي، زيربنايي و اقتصادي

• طرح مديريت و احيا بيولوژيك مناطق مرطوب حاشيه پلايا و سواحل
          - پروژه مديريت و احياء مناطق مرطوب حاشيه پلايا و دريا با گونه هاي هيدروهالوفيت
        - زراعت چوب با استفاده از گونه هاي مقاوم به شوري و خشكي

   3-2-1-4- راهكارهاي اجرايي راهبرد سوّم:
   پهنه بندي، نظارت، پايش و ارزيابي بيابان‌زايي

• طرح كنترل و نظارت بر بهره‌برداري پايدار از عرصه‌هاي بياباني
     - پروژه نظارت و كنترل معيارها و شاخص‌هاي بيابان‌زايي
     - پروژه برآورد جبران خسارت ناشي از بيابان‌زايي در اراضي بياباني

• طرح پايش و ارزيابي برنامه راهبردی بيابان
  استقرار سامانه‌هاي پايش و ارزيابي آسيب‌پذيري اقتصادي اجتماعي و زيست محيطي
  طرح شناخت و استعداديابي مناطق بياباني
  تهيه طرح اجرايي مديريت مناطق بياباني
  تهيه نقشه پتانسيل بيابان‌زايي کشور


     4-2-1-4- راهكارهاي اجرايي راهبرد چهارم:
     استفاده از ظرفيت‌ها و مزيت‌هاي نسبي مناطق بياباني به منظور بهبود معيشت جوامع محلي  متاثر از خشکسالی و تخريب سرزمين

• استفاده از انرژي‌های نو (خورشيد و باد) در مناطق بيابانی
• ايجاد مراكز گردشگری و استفاده از ظرفيت‌های تفرج در زيست‌بوم‌های بيابانی کشور
• توسعه کشت گونه‌های هيدروهالوفيت با بهره‌گيری از منابع آبهای شور و نامتعارف  
• حمايت از ايجاد تعاوني‌ها و تشکل‌های توليدی غير کشاورزی در مناطق خشک
• حمايت از ايجاد فرصت‌های شغلی مولد در فعاليت‌های غير کشاورزی 

    5-2-1-4- راهكارهاي اجرايي راهبرد پنجم:
    آموزش و ارتقاء آگاهي عمومی و جلب مشارکت مردمي و حمايت كليه ذينفعان

• آموزش روش‌های مشارکت مردمی در طرح‌های  مقابله با بيابان‌زايي
• توسعه آموزش جوامع محلی و آموزش‌های تخصصی مورد نياز 
•  طرح مستندسازی و بکارگيری دانش بومی و ارتقاء ظرفيت‌ها و مهارت بهره‌برداران و جوامع محلی مناطق بيابانی

       - پروژه آموزش بهره‌برداران مناطق بياباني
       - پروژه ارايه الگوهاي بهره‌برداري پايدار از مناطق بياباني و ارتقاء معیشت جوامع محلی
       - ايجاد پروژه‌هاي ترويجي – الگويي
        - مستندسازی دانش بومی

    6-2-1-4- راهكارهاي اجرايي راهبرد ششم:
تقويت ساختار سازمانی صف و ستاد و سازمان‌های مردم نهاد در اجراي مأموريت‌ها
• کمک به ايجاد شورای ملی  بيابان به منظور هماهنگی بين دستگاه‌های ذينفع و  نظارت عالی بر امور بيابان
• درگير كردن سازمان‌ها و مراكزعلمي مرتبط با تخريب سرزمين و بيابان‌زايي به منظور اجراي طرح‌های مقابله با بيابان‌زايی
• برقراری سامانه‌هاي کارای تبادل دانش و اطلاعات و از جمله دانش بومی در سطوح ملی منطقه‌ای و بين‌المللی به عنوان ابزاری براي تصميم‌گيری و برنامه‌ريزی
• تلاش در راه هم‌افزايي كنوانسيون‌هاي زيست محيطي در سطح ملي به منظور ارتقاي بهره‌وري اقدامات
• ارتقاء ظرفيت‌سازی اطلاعاتي برای تسهيل در اجرای کنوانسيون مقابله با بيابان‌زايی
• تقويت نقش مناطق در برنامه‌ريزی

درج نظر

معرفی راهبردهای اجرایی برای مدیریت بیابان و مهار بیابان‌زایی – 19


     در این بخش ضمن بیان مهم‌ترین ویژگی‌هایی که برنامه‌ی راهبردی بیابان، به معرفی شش راهبرد کلان اجرایی برای مقابله با شش بحران یا عامل بیابان‌زایی و ناپایداری سرزمین در ایران اقدام خواهیم کرد.

     2-1-4- راهبردهاي اجرايي
     برنامه راهبردي بيابان داراي ويژگي‌هايي است كه عمده‌ترين آنها عبارتند از : 

  • • برنامه ماهيتاً‌، از نوع برنامه‌هاي توسعه محسوب مي‌شود
    • موضوع برنامه به طور اعم ناظر بر منابع طبيعي تجديد شونده و ويژگي‌هاي زيست‌محيطي آنها در مناطق بياباني كشور است
    • ماهيت برنامه‌، فرابخشي است
    • اجزايي از برنامه با مردم و نظام هاي بهره‌برداري از منابع و محيط مرتبط است 
    • برنامه داراي زمينه هاو مشابهت‌هاي مشترك با تعدادي از برنامه‌هاي بين‌المللي است
     برنامه با چارچوب‌، اهداف‌، اصول‌، آرمان‌ها و سياست‌هاي برنامه‌هاي چشم‌انداز ملي و توسعه اقتصادي‌، اجتماعي و فرهنگي كشور هماهنگ و در تعامل است
    • در برنامه ملاحظات مربوط به امكان‌پذيري‌هاي مالي‌، فني‌، اقتصادي‌، اجتماعي‌، فرهنگي و زيست محيطي مورد توجه قرار مي گيرد
    • برنامه با اهداف و اصول برنامه آمايش سرزمين و استفاده بهينه از منابع محيطي هماهنگ و در تعامل است
    • برنامه‌، دستيابي به اهداف خود را با اعمال سياست‌هاي اصولي ذيل تعقيب مي‌كند
    • لحاظ كردن نگرش و اصول توسعه پايدار در برنامه
    • هماهنگي و تعامل همه جانبه با برنامه‌هاي مرتبط فرابخشي‌، درون بخشي و نيز طرح‌هاي محوري سازمان جهت تحقق اهداف بيابان‌زدايي
    • اجراي برنامه اقدام ملي مقابله با بيابان‌زايي و كاهش اثرات خشكسالي.

     شايان توجه آن كه با توجه به اهداف و سياست‌هاي برنامه و نيز وجود هم‌افزايي و تعامل بين اهداف كمي برنامه راهبردي بيابان با برنامه‌هاي بين‌المللي‌، ملي‌، فرابخشي‌، درون بخشي و برنامه‌هاي سازمان جنگل‌ها‌، مراتع و آبخيزداري كشور و نیز دیگر معاونت‌های وزارت جهاد کشاورزی، طيف وسيعي از ارتباط بين برنامه‌اي در سطوح مختلف وجود دارد.
    چنين است كه با لحاظ موارد و ملاحظات پيش‌گفته، در نهايت به شش راهبرد كلان اجرايي زير دست يافتيم:

 1) اولويت بخشي به اقدامات بازدارنده و كنترلي در فرآيند بيابان‌زايي و مديريت بهينه بهره‌برداري
 2) تقويت پوشش گياهي و بهبود شرايط زيست محيطي در مناطق بياباني
 3) پهنه بندي، نظارت، پايش و ارزيابي بيابان‌زايي
 4) استفاده از ظرفيت‌ها و مزيت‌هاي نسبي مناطق بياباني به منظور بهبود معيشت جوامع محلي  متاثر از خشکسالی و تخریب سرزمین
 5) آموزش و ارتقاء آگاهي عمومی و جلب مشارکت مردمي و حمايت كليه ذينفعان
 6) تقویت ساختار سازمانی صف و ستاد و سازمان‌های مردم نهاد در اجراي مأموریت‌ها

     در قسمت بعدی، به معرفی مهمترین راهکارهای تحقق این شش راهبرد پرداخته خواهد شد.

درج نظر