خدمتی که گیاهان به تاریخ می‌کنند!

    پیش‌تر در بحث کارکردهای درختان کهنسال ایران، اشاره کرده بودم که وجود این درخت‌ها می‌تواند بیشترین کمک را به بررسی دقیق‌تر شرایط زیستن در ایران باستان انجام دهد.
    اینک به گزارش sciencedaily، پژوهشگران انگلیسی شاغل در دانشگاه آکسفورد هم چنین کرده‌اند؛ منتها نه در ایران که در مصر! آنها در تحقیقات خود نشان دادند که با تجزیه رادیوکربنی بقایای گیاهان محافظت شده در موزه‌ها می‌توان تاریخ زندگی فراعنه مصر باستان را با دقت بیشتری شرح داد ...
ادامه نوشته

اگر 2012 یا 2013 نشد ، 2014 حتماً کار تمام است!

    پیش‌تر از قول مایاها و دانشمندان ناسا نوشتم که ممکن است 2 یا 3 سال به پایان زندگی در زمین مانده باشد! اما حال می‌خواهم از قول یک پروفسور آلمانی شاغل در دانشگاه کمبریج به نام Nicholas Boyle بگویم که ممکن است، تاریخ مرگ تا 2014 عقب برود!
ادامه نوشته

گام عملی ایران برای بهره‌مندی از انرژی خورشیدی

    بیش از دو سال پیش در یادداشتی با عنوان: «كارمايه‌ي خورشيدي ؛ همان لبخند پروردگار به ايرانيان است»، تأکید کردم که راه سعادت ایرانیان از شاهراه سبزرنگی به نام «کاربست انرژی خورشیدی» می‌گذرد؛ موضوعی که کوشیدم در سند راهبردی 20 ساله بیابان – چشم انداز 1404 نیز جایگاهی بایسته بیابد ...
ادامه نوشته

کودکان تشنه در هندوستان!

     آمارها حکایت از آن دارد که فقط از نواحی شمالی هندوستان، سالانه 54 تریلیون لیتر آب از زمین مکیده می‌شود، رخدادی که سبب افت سطح آب زیرزمینی و نشست معنی‌دار زمین را فراهم آورده و نرخ بیابان‌زایی را در شمال هند افزایش داده است ...
ادامه نوشته

خوشحال باشیم ؛ به جای 2012 در 2013 می‌میریم!

    لابد شنیده‌اید که در تقویم مایاها، 21 دسامبر 2012 به عنوان پایان دنیا پیش‌بینی شده است؛ رخدادی که صنعت پولسازی هالیوود هم با ساختن فیلمی با همین عنوان و به کارگردانی Roland Emmerich به استقبالش رفت، هرچند آن گونه که انتظار می‌رفت، گیشه به استقبال این فیلم نرفت! رفت؟
ادامه نوشته

پنج هزارتن گوشت نهنگ بدون مشتری مانده است!


    روزنامه همشهری در شماره امروز خود خبر داده که کنفرانس مغرب که به هدف کاهش شکار نهنگ تشکیل شده بود، با شکست روبرو شد. در حالی که Sebastian Jutzi طی گزارشی در نشریه focus می‌نویسد: این کنفرانس اساساً به منظور رایزنی برای صدور مجوز دوباره شکار نهنگ برگزار شده بود و به همین دلیل با مخالفت شدید طرفداران محیط زیست همراه بود!
    در این گزارش می‌خوانیم که آزمندی رهبران 88 کشور شکارگر نهنگ در جهان – به ویژه ژاپن، ایسلند و نروژ به حدی است که هم‌اکنون پنج هزار تن گوشت نهنگ در انبارهای خاور دور بدون مشتری مانده و در حال فاسدشدن است! آن هم حیوانی که در یادداشت پیشین اشاره کردم که مسئول ترسیب 400 هزارتن کربن بوده و از این نظر به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمکی مؤثر انجام می‌دهد.
    این در حالی است که سه کشور یادشده در بسیاری از مجامع خود را در شمار دولت‌های سبز معرفی کرده و می‌کوشند تا خود را پاسدار محیط زیست نشان دهند!
    ضمن سپاس از فرهاد عزیز – مدیر تارنمای ارزشمند فرهنگی، تاریخی، صنعتی - که مقاله‌ی فوکوس را به فارسی برگردانده است، توجه خوانندگان عزیز مهار بیابان‌زایی را به این گزارش زنهار دهنده جلب می‌کنم ...
ادامه نوشته

بد نگوییم به نهنگ اگر نادانیم!

    یافته‌های جدید دانشمندان که بخشی از آن در تارنمای discovery منتشر شده است، گواهی می‌دهد که همه‌ی آن اتهام‌هایی را که در طول این سال‌ها متوجه نهنگ‌ها کرده بودیم، نه‌تنها بی‌اساس است، بلکه دقیقاً برعکسش صدق می‌کند!
ادامه نوشته

زباله‌های دیداری را در کوهستان پاک کنیم!

   لطفاً سری به تارنمای هیأت کوهنوردی همدان بزنید و این تصاویر را ببینید؛ تصاویری که متأسفانه این روزها نه فقط بر سر و روی شهر که بر روی کهن‌زادبوم‌های تاریخی/فرهنگی‌مان، بر روی درختان و اینک تا ستیغ چکادهای سربه فلک کشیده‌ی وطن می‌توان مشاهده کرد و نگران تشدید این زباله‌های دیداری شد ...
ادامه نوشته

برای لک لکی که یادمان می‌اندازد ؛ زندگی زیباست!

    این تصویر را که رامیار عزیز از روستای زیبای خورینج یا خرنج پیران‌شهر (استان آذربایجان غربی) شکار کرده است، ساعتی است که مرا به فکر فرو برده است ...
    این که شاید آن لک لک نداند که با آرامشش، با انتخاب چنین جایگاهی برای زیستن و با حضورش در این روستا، تا چه اندازه بینندگانش را به وجد آورده و سرمست کرده است ...
ادامه نوشته

کاری نکنیم که برای دیدن بهشت مجبور به گرفتن ویزا شویم!

    25 تیر 1386، به واقعه‌ای نگران‌کننده در سواحل بندرعباس اشاره کردم که عملاً حرمت خلیج فارس را به مخاطره انداخته است. اینک خبرهایی که از قول رییس مؤسسه تحقیقات شیلات ایران منتشر شده است، حکایت از پایداری این بحران و استمرار نگران‌کننده و شتابناکش دارد.
    خلیج فارس، شاید یکی از زیباترین بوم‌سازگان‌های طبیعی باشد که ایرانیان همچنان در آن می‌توانند جلوه‌هایی از بهشت را مانند این تصویر ببینند ...
    کاری نکنیم که برای دیدن بهشت مجبور به گرفتن ویزا شویم!

                            همین.

درج نظر

بررسی ردپای اکولوژیک تهران در سلام تهران!

    ساعت 8:15 صبح امروز – چهارشنبه دوم تیرماه 1389 - به بحث در باره‌ی شاخص‌های محیط زیستی تهران بزرگ در برنامه سلام تهران به همراه دکتر پژمان نوروزی در شبکه پنجم سیما ادامه خواهم داد؛ شهری با وسعت 734 کیلومتر مربع (بزرگتر از مساحت 45 کشور جهان مانند سنگاپور، بحرین و مالدیو) که در طول دویست سال گذشته بیش از 180 برابر بزرگ شده و در همان حال، جمعیتش حدود 600 برابر رشد داشته و از 15 هزار نفر در سال 1164 هجری شمسی به حدود 9 میلیون نفر در امروز رسیده است و از همین رو، ردپایی ژرف بر اندوخته‌های بوم‌شناختی البرز مرکزی برجای نهاده و بسیاری از کارمایه‌های طبیعی را با روندی کاهنده مواجه ساخته است.
ادامه نوشته

بلوط‌های زاگرس ؛ تازه‌ترین قربانی ریزگردهای عربی؟!

    به نظر می‌رسد ضعف تدریجی مهم‌ترین گونه‌ی درختی جنگل‌های غرب کشور، اینک به دلیل پاشیدن گرد مرگ بر سر و روی‌شان شتاب گرفته است. خبرهای رسیده از ایلام حکایت از آن دارد که صدها هکتار از جنگل‌های بلوط استان در حال نابودی هستند و این نابودی ممکن است با افزایش معنی‌دار غبارآلودگی هوا در اثر رخداد ریزگرد و کاهش عملکرد فتوسنتز در رویشگاه‌های جنگلی مرتبط باشد ...
ادامه نوشته

اگر حسابداری سبز را جدی‌تر می‌گرفتیم!


    به نظر می‌رسد، تا هنگامی که نتوانیم قواعد بازی را درک کرده، به کار بسته و رعایت کنیم؛ نخواهیم توانست به اجرای درست و اصولی اصل 50 قانون اساسی خویش امیدوار باشیم و بنابراین نباید هم به حیات اجتماعی روبه رشد مردم ایران دل بندیم!

ادامه نوشته

برای آنها که خواهان درک دانشنامه‌ا‌ی متفاوت در مقطع دکترا هستند!

 میر منصور خلیقی، از جوانان اندیشمند، هنرمند و هنجارشکن در حوزه دانش منابع طبیعی و جامعه‌شناسی روستایی است. او همین چهارشنبه – دوم تیر 1389، رأس ساعت 11:30 در تالار شهید مطهری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران – کرج، به دفاع از دانشنامه‌ای می‌پردازد که برای انجام مراحل تحقیق و مطالعات مربوط به آن وقت و زمان بسیاری را صرف کرده و رنج فراوانی را برخود هموار ساخته است؛ دانش‌نامه‌ای که به سطر سطر یافته‌هایش از صمیم دل و جان اعتقاد دارد.
    عنوان دانشنامه‌ی وی: «چالش‌های مدیریت منابع طبیعی از منظر طبیعت‌نشینان در

ادامه نوشته

سه گفتگو با محمّد درویش به بهانه روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی

    این گفتگو‌ها با عناوین:
1-    تهران بیشترین روند بیابان زایی در ایران را دارد در سبز پرس
2-    برداشت 9 میلیارد مترمکعب آب بیش از ظرفیت ذخیره گاه‌ها در خبرگزاری مهر
3-    جنوب تهران در حال فرو نشست است در خبرگزاری مهر

    قابل دسترس است.

ادامه نوشته

آخرین برنامه عصر پرتقالی به مهار بیابان‌زایی رسید!

   این هفته، به بهانه‌ی روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و کاهش اثرات خشکسالی، مهمان مهران دوستی در آخرین سری از برنامه رادیویی عصر پرتقالی هستم. برنامه‌ای که همه‌روزه از ساعت 15 الی 17 مهمان علاقه‌مندان به رادیو جوان است و البته این هفته به پایان خواهد رسید ...

ادامه نوشته

یک گفتگوی چالشی در روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی!


    فردا – پنج شنبه، 27 خرداد مصادف با روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و کاهش اثرات خشکسالی - رأس ساعت 15 می‌توانید شنونده‌ی یک گفتگوی چالشی و نسبتاً متفاوت بین غلامعباس عبدی‌نژاد، مدیرکل دفتر امور بیابان و محمّد درویش در برنامه طبیعت خفته رادیو ایران باشید ...
ادامه نوشته

چرا بیابان‌زایی در ایران مهار نمی‌شود! می شود؟

    فردا، در شهر قم و در کنار گنبد نمکی بزرگ این شهر موسوم به سیاه کوه یا کوه نمک، مراسمی به بهانه‌ی روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و کاهش اثرات خشکسالی برگزار می‌شود که در آن افزون بر مقامات محلی، جمعی از کارشناسان و علاقه‌مندان به محیط زیست و نمایندگان تشکل‌های مردم‌نهاد فعال در منطقه هم شرکت خواهند کرد ...
ادامه نوشته

خودتان را برای شنیدن یک 90 محیط زیستی آماده کنید!

   روز گذشته در دفتر اکبر جاهد، مدیر گروه دانش رادیو ایران، یک نشست بی‌سابقه برگزار شد، نشستی که در آن می‌توانستی همه جور فعال محیط زیستی را ببینی! از بانوی 93 ساله‌ی محیط زیست ایران – مه لقاء ملاح – تا جوان شیطونی به نام ناصر کرمی و از مرد همیشه خوددار و متفکر – شهریار عیوض زاده – تا زنی که در کنار پلنگ‌ها می‌خوابد ... همه جمع شده بودند تا به اکبر جاهد و اسماعیل میرفخرایی کمک کنند برای آن که بتوانند، نخستین برنامه‌ی زنده و چالشی را در حوزه‌ی محیط زیست کلید بزنند. برنامه‌ای که قرار است از سوم تیرماه 1389 ساعت 15 از رادیو ایران و به صورت هفتگی در روزهای پنج‌شنبه پخش شود ...
ادامه نوشته

کاش هشدار نهفته در این نقشه را درک می‌کردیم!

    نقشه‌ای که ملاحظه می‌کنید، حساسیت اراضی جهان به فرآیند بیابان‌زایی را نشان می‌دهد. تلاش کردم تا آنجا که امکان دارد، بتوانید نقشه را در ابعادی بزرگ‌تر ملاحظه کنید. این نقشه در سال 1998 و توسط بخش حفاظت منابع طبیعی ایالات متحده آمریکا - USDA - تهیه شده و مرتباً اطلاعاتش به روز می‌شود ...

ادامه نوشته

پل‌ها و جاده‌هایی که خاک را تخریب و بیابان‌زایی را تشدید می‌کنند!

    در همه‌ جای دنیا، یکی از شاخص‌ها یا شناسه‌های توسعه‌یافتگی را در کمیت و کیفیت شبکه‌ی ارتباطی کشورها، به ویژه در حوزه‌ی حمل و نقل جاده‌ای و ریلی ارزیابی می‌کنند. ایران هم‌اکنون بیش از 120 هزار کیلومتر جاده اصلی و آزادراه و 60 هزار کیلومتر هم راه فرعی آسفالته دارد؛ یعنی بسیار بیشتر از آن مقداری که همسایه شرقی در رؤیای ساختنش برای کشور خویش به سر می‌برند. با این وجود، همین ماه گذشته بود که معاون وزیر راه و ترابری در گفتگو با خبرنگار شبکه خبر سیما، به صراحت اعتراف کرد که اصول علمی و مهندسی در ساخت اغلب پروژه‌های راهسازی کشور رعایت نمی‌شود! واقعیتی که آمار بالای تلفات جاده‌ای، تأیید کننده‌ی آن است ...
ادامه نوشته

تصویری که تخلف را ثابت می‌کند!

    حضور لاله‌های واژگون در مابین اراضی شخم‌خورده و آماده‌ی کشت در استان لرستان، نشان از تخلفی آشکار می‌دهد؛ این که این اراضی که به غلط مورد تجاوز قرار گرفته، در حقیقت در شمار رویشگاه‌های طبیعی و مرتعی کشور قرار داشته و نباید تغییر کاربری داده می‌شدند ...
ادامه نوشته

اینجا دریاچه سد سفیدرود است یا مخزن انباشت فاضلاب!

    همه‌ی آنهایی که گذرشان به منجیل می‌افتد، می‌توانند در برابر پاسگاه ویژه منابع طبیعی این شهرستان، شاهد یک منظره‌ی به شدّت نگران‌کننده، امّا بیش از حد عادی! باشند. منظره‌ای که نگارنده هم در هیجدهمین روز از خرداد 1389 به همراه سعید نبی و روبرت صافاریان شاهدش بود ... این که در چشم‌انداز زیبای حرکت توربین‌های بادی، پساب‌های آلوده‌ی بخشی از شهر، به آرامی وارد دریاچه‌ی سد سفیدرود می‌شوند؛ رخدادی که از شواهد ماجرا و بقایای رسوبات برجای مانده، آشکار است که قدمتی چندین ساله دارد ...
ادامه نوشته

آوارگی ناشی از سدها در طول یک قرن گذشته بیشتر از جنگ‌ها بوده است!

    در هیجدهمین روز از فروردین 1388 و از قول دکتر آهنگ کوثر در همین تارنما نوشتم: سدها محیط زیست را خراب، بیماری‌ها را تشدید و مردم را بی‌خانمان می‌سازند! اینک هم عبداللطیف عبادی در پاسخ به عهدی دیرین و در برگردان یکی از تازه‌ترین مفاله‌های منتشر شده بر روی درگاه مجازی نشنال جیوگرافیک، همان حرف را از زبان آنا مینارد - Anne Minard - می‌زند. در این مقاله و از زبان برایان نیچر آمده است که در طول یکصد سال گذشته، سدها به مراتب مرگبارتر و ویران‌کننده‌تر از جنگ‌ها عمل کرده و حدود 550 میلیون نفر را آواره کرده و خانه و کاشانه‌شان را ویران نمودند! واقعیتی که در بسیاری از گزارشهای مستقل به اشکال گوناگون مورد تأیید و تأکید قرار گرفته است ...
ادامه نوشته

کسی می داند که چرا خرم دیگر خرم نیست؟

    هر چقدر فکر کردم، نتوانستم دریابم که چرا مردم کرمانشاه سکوت کردند تا این خیابان شهرشان دیگر خرم نباشد؟!

    آیا کسی می داند دلیل این درخت کُشی عریان، آن هم در روز روشن چیست؟

ادامه نوشته

در نوکنده بندر گز اتفاق افتاد: انحصاری‌ترین کاربری برای جنگل در جهان!

    سری به سرای مجازی ابوطالب ندری عزیز بزنید و ببینید که مدیران شهری بندرگز در استان گلستان، چگونه انحصاری‌ترین کاربری ممکن در جنگل نوکنده را به نام خود در کتاب گینس به ثبت رسانده‌اند و جایی را که قرار بوده مفرح ذات باشد، تبدیل به خفت‌گیر جان کردند! نکردند؟

ادامه نوشته

چرا در شمال به لاشه فک‌ها و در جنوب به دلفین‌ها رحم نمی‌کنیم؟

    چندی پیش دیده‌بان محیط زیست ایران، با اشاره به ماجرای غم‌انگیز این دلفین نگون‌بخت در سواحل بندر ماه‌شهر، از عارضه‌ای خطرناک به نام ابتذال اخلاقی انسان‌نماها یاد کرده بود ... مرضیه ناظری هم گزارش تکان دهنده ی دیگری از قتل شرم آور یک پلنگ را ابه تصویر کشیده بود ... اینک دایی‌جان ناپلئون وبلاگستان هم تصاویری غم‌انگیز از لاشه‌ی یک فک را در سواحل دریای مازندران منتشر کرده است که با آلت قتاله سوراخ سوراخش کرده‌اند ...
ادامه نوشته

توجه توجه! در خرداد هیچ مناسبتی وجود ندارد! دارد؟

    در باره‌ی ماه خرداد تاکنون بارها در مهار بیابان‌زایی نوشته‌ام؛ ماهی که به جرأت می‌توان لقب سبزترین ماه سال را به آن داد. زیرا خرداد با روز جهانی گونه گونی (تنوع) زیستی شروع شده و در میانه‌اش روز جهانی محیط زیست و هفته ملّی محیط زیست وجود دارد و سرانجام در انتهایش به روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی می‌رسیم ...
ادامه نوشته

ریزاندامگان کارا یا Effective Microorganisms

    فن آوری ساخت ریزاندامگان کارا نخستین بار توسط یک ژاپنی به نام  Teruo Higa به جهان معرفی شد تا بتواند جایگزینی کم‌خطرتر و کاراتر برای کودهای شیمیایی باشد؛ کودهایی که نه‌تنها زمین، بلکه آب‌های سطحی و زیرزمینی و تالاب‌ها و دریاهای آزاد را نیز مسموم کرده‌اند ...

ادامه نوشته

هشداری از رهبری نظام به متولیان طرح مسکن مهر!

    چندین بار تاکنون در همین تارنما تکرار شده که مسکن مهر سزاوار نیست با منابع طبیعی نامهری کند. اینک کلامی از رهبر جمهوری اسلامی ایران – توسط ابوطالب ندری عزیز - به دستم رسیده که بسیار خوشحالم کرد و امیدوارم به واسطه‌ی نفوذ این کلام، دیگر شاهد رخدادهایی چون ماجرای تلخ گیلاوند یا باغ کشاورزی گرگان
نباشیم ...
ادامه نوشته