پدیده ی هشت پای آلمانی ، نشانه بیابان زایی است! - 2

    در نخستین بخش از این نوشتار تا آنجا آمدیم که دریافتیم شهرت پل، هشت‌پای ساکن در آکواریوم شهر اوبرهاوزن، به یکباره از شهرت مرد شماره یک در صحنه‌ی سیاست اسپانیا پیشی گرفته است؛ واقعیتی که درستی آن را موتور جستجوگر گوگل می‌تواند تأیید کند! نمی‌تواند؟
ادامه نوشته

پدیده ی هشت پای آلمانی ، نشانه ی بیابان زایی است! - 1

    گمان برم، اگر قرار باشد مهم‌ترین و مؤثرین و مشهورترین شخصیت جام جهانی 2010 در آفریقای جنوبی را معرفی کنیم، بسیاری با نگارنده هم عقیده باشند که این شخصیت را نه می‌توان در سیمای ستارگان اغلب کم‌فروغ جام یافت، نه در قامت مربیانی چون دل بوسکه و مارادونا و نه حتا چهره‌های سیاسی چون رییس جمهور از خود متشکر آفریقای جنوبی! زیرا این بار همه‌ی راه‌ها به آکواریوم شهر اوبرهاوزن در جمهوری آلمان ختم می‌شد؛ جایی که یک هشت پا در آن داشت بی سر و صدا روزگار می‌گذراند تا اینکه سرانجام روزی برای قرار گرفتن در منوی غذای رستوران‌های دریایی شهر صدایش زنند!
ادامه نوشته

خطر دفن تالاب قوری گل در زیر زباله های گردشگران محترم!

    لطفاً این خطر را جدی بگیرید! بعد از ظهر دهمین روز از مردادماه در کنار این تالاب زیبا و منحصر به فرد – به ویژه از منظر زیستگاه اردک سر سفید - Oxyura leucocephala - اردک مرمری  - Marmaronetta angustirostris- اردک بلوطی  (Aythya nyroca)– بودم و از مشاهده‌ی مناظری که دیدم و دیدیم، بسیار تأسف خوردیم ...
ادامه نوشته

وقتی که ارومیه خون می‌گرید!

    صبح روز دوشنبه – یازدهم مرداد ماه 1389 - به همراه همکارانم در کمیته محیط زیست و توسعه پایدار کشاورزی از دریاچه ارومیه و سواحل خاوری آن در استان آذربایجان شرقی بازدید کردم و به اتفاق دیگر بازدیدکنندگان، همراه با این نگین بی‌بدیل در سر گربه‌ای و دوست‌داشتنی وطن، خون گریستیم ...
ادامه نوشته

جنگل‌های مریوان همچنان در آتش می‌سوزند! چرا؟


    در شانزدهمین روز از خرداد 1389 طی یادداشتی با عنوان: "در سال ۱۳۸۹ ؛ خطر ترسالی کمتر از خشکسالی نیست! " هشدار دادم که به دلیل بارندگی نسبتاً مطلوب در غرب کشور، گونه‌های علفی یکساله از رشد مطلوبی برخوردار شده‌اند که سبب شده پس از خشک شدن در اواخر خردادماه به بعد، آسیب‌پذیری مراتع و جنگل‌های غرب ایران را نسبت به رخداد آتش‌سوزی افزایش دهند ...
ادامه نوشته

ماتادورهای اسپانیایی و نهنگ‌کش‌های دانمارکی را رها کنید! خودمان را بگیرید!!

    پیش‌تر از ماجرای نسل‌کشی حیوانات توسط مردمان چند کشور خیلی متمدن مانند کانادا، ژاپن، دانمارک و ... یاد کرده بودم. اخیراً هم که بابت شجاعت نمایندگان کاتالونیا در برابر ماتادورهای گاوکش مقادیری ابراز شادمانی نشان دادیم ...
ادامه نوشته

پاکستان ؛ کشوری که کلکسیونی از مرگبارترین‌ها را در خود جای داده است!

    انگار پس از ترور تأسف‌بار بی‌نظیر بوتو، بختکی از منفی‌ترین و مرگبار‌ترین "ترین" ها افتاده بر سر مردم و سرزمین پاکستان و رهایش نمی‌کند.
    کافی است به تیترهای این چند وقت نگاهی بیاندازید ...
ادامه نوشته

عملكرد مجموعه فعاليت هاي انجام شده در زمينه مقابله با آلودگي هوا - 5

    بايد اذعان داشت ، مجموعه فعاليت هايي كه تاكنون در جهت كاهش آلودگي هواي شهر ها به انجام رسيده، از موفقيت لازم برخوردار نبوده است . اگر تاچند سال پيش آلودگي هوا صرفا مشكل شهر تهران تلقي مي شد، امروز اين مشكل دامنگير بسياري ديگر از شهرهاي كشور نيز شده است . از اعلام نخستين برنامه مقابله با آلودگي هواي شهر تهران در سال 1352 تاكنون ، كيفيت هواي تهران به طور مداوم رو به كاهش داشته است ...

ادامه نوشته

آيا آب تهران هنوز هم بهترين آب ايران است؟

    موج جديد بحران بر سر كيفيت آب تهران را شايد بتوان از ماجراي دعوت نخبگان و فعالان محيط زيست توسط شهردار تهران در بيست و دومين روز از تيرماه 1389 آغاز كرد. روزي كه محمّدباقر قاليباف متخصصان و فعالان محيط زيست را جمع كرده بود تا عملكرد كابينه‌ي او را در شهرداري تهران از منظر ملاحظات و آموزه‌هاي محيط زيستي نقد كنند. امّا يكي از حاضران به نام دكتر جلال‌الدين شايگان در مقام رييس شاخه‌ي محيط زيست فرهنگستان علوم ايران و استاد دانشگاه صنعتي شريف، سخناني گفت كه خواب از سر بسياري در جلسه و بيرون از آن ربود! ايشان كه خود متخصص پساب و فاضلاب‌هاي شهري و صنعتي هستند، به نتايج مجموعه آزمايش‌هايي اشاره كردند كه با نظارت مستقيم وي انجام گرفته و جملگي خبر از آلودگي خطرناك آب تهران مي‌دهد . شايگان گفت: نه تنها نيترات، بلكه شناسه‌ي ديگري به نام TOC يا همان Total organic carbon در آب تهران وجود دارد كه ميزان استاندارد آن در آب شرب بايد صفر باشد، در صورتي كه ميزان آن در خروجي تصفيه خانه‌ها و چاه‌هاي آب مورد بررسي در تهران بين 3 تا 14 ميلي گرم در ليتر اندازه‌گيري شده است كه بسيار خطرناك است. زيرا اين مواد، هنگامي كه با كلر موجود در آب شرب تركيب مي‌شوند، اغلب تركيبات كلره‌اي را مي‌آفرينند كه بسياري از آنها سرطان‌زا است ...
ادامه نوشته

نظري اجمالي بر مباني قانوني حفاظت از آلودگي هوا  - 4

    به منظور مقابله با آلودگي هواي تهران مجموعه اي از قوانين ، مقررات ، مصوبات و ضوابط وجود دارد كه در زير اجمالا"به برخي از آنها اشاره مي شود. هدف از طرح اين مقوله بيان اين واقعيت است كه برای حل بخشي از مسأله آلودگي هواي تهران و ديگر شهرهاي بزرگ كشور، دستگاه‌هاي اجرايي با نبود يا كمبود قوانين مواجه نيستند، بلکه در اينجا مشكل اصلي عدم اجراي دقيق قانون و كنار آمدن با مسائل موجود است ...
ادامه نوشته

برنامه هايي كه خارج از نظام ملي برنامه ريزي تهيه و تدوين گرديده اند - 3

    در این بخش به برنامه هاي شركت كنترل كيفيت هوا ، وابسته به شهرداري تهران و برنامه عزم ملي براي حفاظت از محيط زيست  تهيه شده توسط سازمان حفاظت محيط زيست اشاره می شود ...
ادامه نوشته

موضوع آلودگي هوا در نظام برنامه ريزي كشور - 2

    در برنامه عمراني پنجم كشور (1356- 1352) كه نخستين برنامه حفاظت محيط زيست كشور نيزدرآن مشاهده مي گردد، فصل نخست به موضوع آلودگي هوا اختصاص يافته است (سازمان حفاظت محيط زيست، برنامه حفاظت محيط زيست، در دوران برنامه عمراني پنجم كشور). در اين برنامه بعد از ذكر كلياتي درباره آلودگي هوا و اثرات آن بر انسان و ساير زيستمندان ، وضعيت آلودگي هواي شهر تهران به صورت كمي بيان و منابع آلاينده هوامعرفي گرديده اند. در نهايت نيز اهداف و نيازهاي نيروي انساني، مالي و تجهيزاتي برنامه اعلام شده اند.  طبق اين برنامه «هدف‌هاي تعيين شده جهت حفظ محيط زيست از لحاظ آلودگي هوا » به شرح زير هستند ...
ادامه نوشته

آلودگی هوای پنج کلان شهر ایران ؛ پرونده ای که هنوز روی میز مانده است!

    به دنبال انتشار مجموعه گزارش‌هایی از نشست نخبگان و فعالان محیط زیست با شهردار تهران، نامه زیر را از سوی استاد کامبیز بهرام سلطانی دریافت کردم ...
ادامه نوشته

از قورباغه ی تنها در زریوار تا قورباغه‌های مست عشق در شورمست!


    خانم ناهید غفاری، یکی از خوانندگان گرامی مهار بیابان‌زایی تصویر این زوج عاشق را در کنار دریاچه شورمست برایم ارسال کرده و نوشته‌اند: این دو بر خلاف آن قورباغه‌ی بی‌نوا در کنار زباله‌های زریوار، انگار هنوز آرامش دارند ...
ادامه نوشته

لب کارون، دیگر گل‌بارون نیست!

    کارون، روزگاری پرآب‌ترین، باکیفیت‌ترین و یگانه رودخانه‌ی ایران بود که قابلیت کشتیرانی داشت. اصلاً کارون در روزگاری نه‌چندان دور، گل بارون بود ... لب کارون را که یادتان هست! نیست؟
    اینک اما چندسالی است که کارون نفسش به شماره افتاده و بدتر از آن، این که فقط این سدهای پرشمار بالادست و تونل‌های عظیم انتقال آب نیست که روزگار کارون را به خاک سیاه نشانده است؛ چرا که پساب‌های آلوده‌ی صنعتی، کشاورزی و شهری و روستایی را نیز باید به دلایل این نفس‌تنگی افزود ... به نحوی که بخش‌هایی از کارون سیمای بیابانی پیدا کرده و بخش‌های دیگرش اینگونه تغییر رنگ داده و از بوی تعفن نمی‌شود به آن نزدیک شد ...

ادامه نوشته

از ماتادورهای اسپانیایی تا گاوبازهای خوزستانی … ما چقدر فقیریم؟!

    هميشه دلم مي‌گيرد وقتي خشونت باورنكردني مردم را در قلب اروپاي متمدن، آن هم در هزاره‌ي سوم مي‌بينم ...

    هميشه با خود مي‌گويم: چگونه آدم‌هايي حاضرند با سوزاندن شاخ گاو و يا فروكردن نيزه و شمشير در بدن اين حيوان و يا رها كردنش در ميان مردم هيجان‌زده به صورتي جانكاه و تدريجي شاهد قتل فجيع يكي از مفيدترين و بي‌آزارترين پستانداران روي زمين باشند؟

    و البته هرگز به جوابي قانع كننده نرسيدم ...

ادامه نوشته

این کارایی اقتصادی نیست که پایداری می‌آفریند - 4

   در چهارمین و واپسین بخش از سلسله گفتارهایی که به موضوع جنگ آب در آینده و خطر بیابان‌زایی اختصاص یافته بود، می‌خواهم بر این دریافت تأکید کنم که اینک نمی‌توان به راحتی از کارایی اقتصادی، بدون لحاظ مبانی اخلاقی و محیط زیستی، به عنوان معیاری برای پایداری و رفاه جوامع یاد کرد. وگرنه نباید شاهد مرگ‌بارترین تهدیدهای محیط زیستی در قدرتمندترین و ثروتمندترین کشورهای جهان امروز می بودیم ...
ادامه نوشته

امشب در رسانه ملی اتفاق افتاد: خداوند درخواست زن حامله را رد نمی‌کند! می‌کند؟

    نگارنده البته فرصت تماشای هیچ یک از سریال‌های تلویزیونی را ندارد. امّا امشب و به هنگام تماشای اتفاقی سکانسی از یک سریال به نام تاوان – که البته اروند چهار چشمی ماجراهایش را دنبال می‌کند! - دریافتم که ظاهراً چیز زیادی را هم بابت این عدم فرصت از دست نداده‌ام! داده‌ام؟
ادامه نوشته

دانایی فردی برای مهار طبیعت ستیزی ، کافی نیست! - 3

    در سومین بخش از مجموعه یادداشت‌هایی که به دلایل خطر مناقشات منطقه‌ای بر سر آب می‌پردازد، اشاره می شود بر تبعات ویران‌گر فراموشی اصل پروانه ... اصلی که نمودش را در همه جا می‌توان آشکارا ملاحظه کرد، به ویژه در سخن برخی از مدیران ارشد دولتی ...
ادامه نوشته

شناسه‌های فراموشی پروانه – 2

    در ادامه‌ی نوشتار پیشین باید تأکید شود که درست اندکی پیش از فروپاشی کامل اقتصاد آرژانتین و اعلام ورشکستگی رسمی دولت – به رغم حراج کم‌سابقه‌ی مواد خام خویش – یوهانس رائو، رئیس‌جمهور وقت آلمان، در نشست سالانه‌ی اعضای پیمان (کنوانسیون) مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل متحد(COP4)، اعلام کرد: « تنها در چهار سال میانی دهه‌ی ۹۰ (۹۷-۱۹۹۴)، جهانیان شاهد بروز ۳۰ جنگ و مناقشه بین کشورها، ناشی از تخریب محیط‌زیست بودند.» جنگ‌هایی که شناسه‌ی نادیده‌گرفتن هنجارهای بوم‌شناختی در آموزه‌های راهبردی کشورهای درگیر به شمار می‌آیند ...
ادامه نوشته

تشدید بیابان‌زایی ، خطر رؤیارویی بر سر آب را افزایش می‌دهد – 1

    تأکید بیش از حد بر مدیریت سازه‌ای، غره شدن بر توانایی‌های دانش مهندسی و عدم اعتنا به قوانین طبیعی در شمار مهم‌ترین دلایلی است که می‌توان برای افزایش ناپایداری کره‌ی زمین ذکر کرد. در این میان، شوربختانه باید بپذیریم که کشور عزیز ما نیز از این عقوبت مصون نبوده و دارای یکی از پرشتاب‌ترین روندهای پس‌رفت در حوزه محیط زیست در بین کشورهای جهان است. اما ایران در این مصیبت تنها نیست؛ مصیبتی که سبب شده تا حیات با شتابی دمادم افزاینده از طبیعت ایران عقب‌نشینی کند …

ادامه نوشته

همه ی آنچه در باره ی ذخیره گاه های زیستکره باید بدانیم

    به دنبال طرح پرسش یکی از خوانندگان عزیز مهار بیابان زایی از استاد کامبیز بهرام سلطانی، در باره‌ی ماهیت اندوخته‌گاه‌های زیست‌سپهر  - biospher reserve - (یا به قول جناب بهرام سلطانی: ذخیره‌گاه‌های زیستکره)، ایشان لطف کرده و پاسخی سزاوارانه را به همراه این نامه برایم ارسال داشتند ...
ادامه نوشته

بدهکاری اکولوژیکی تهران ، خطرناک تر از کسری بودجه آن است!

    یکی دیگر از سخنرانان در گفتگوی رو در رو با شهردار تهران، دکتر یوسف حجت، دانشیار دانشگاه تربیت مدرس و معاون پیشین سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه انسانی بودند.

ادامه نوشته

لوله‌های گاز عسلویه را هم رها کنید ؛ دکتر مرتضی شریفی را بگیرید!

    دکتر مرتضی شریفی، یکی از پیشکسوتان بخش منابع طبیعی کشور است که خوشبختانه چندی است بر دنیای وبلاگستان هم منت نهاده و با سامان دادن یک درگاه مجازی، به بیان دیدگاه‌ها و تجربیات ارزنده خویش می‌پردازند. از آن جمله باید سلسله نوشتارهای ایشان را که به رد قاطعانه‌ی بنیان‌های علمی طرح خانم مجتهد نجفی پرداخت، اشاره کنم. همچنین وی اخیراً پرسش تأمل‌برانگیزی از سازمان حفاظت محیط زیست طرح کرده و خواستار شفافیت در دلایل چرایی جنایت دنا شده است؛ واقعیتی که نشان می‌دهد: ظاهراً این سازمان از طريق کميته ملي ارزيابي تحت نظرش، مجوز لازم برای قطع درختان دنا را به مجري پروژه گازرساني عسلویه داده بوده است!
ادامه نوشته

دکتر جلال ‌الدین شایگان: آب تهران ناسالم است!

    در ادامه‌ی چهار یادداشت گذشته که به روایت مهم‌ترین فرازهای گفتگوی رو در روی برخی از فعالان و نخبگان محیط زیست  با شهردار تهران پرداخته شد، اینک می‌خواهم سخنان دکتر جلال‌ الدین شایگان را انتشار دهم، استاد دانشگاه صنعتی شریف و رییس شاخه‌ی محیط زیست فرهنگستان علوم ایران؛ سخنانی که بخش‌هایی از آن بسیار بحث‌برانگیز و مهم ارزیابی شد ...

ادامه نوشته

تا الگوهای فشار تغییر نکند، در تهران کاری نمی‌توان انجام داد!

    در چهارمین بخش از گزارش کفتگوی 4 ساعته با شهردار تهران، به مهم‌ترین بخش از سخنان آقایان دکتر سید محمود شریعت و دکتر بهلول علیجانی می‌پردازم:
    دکتر سید محمود شریعت را شاید بتوان به همراه دکتر علی یخکشی در شمار پیشکسوت‌ترین افراد حاضر در این نشست دانست، فردی که سابقه‌ی آغاز به کارش در دانشگاه تهران به سال 1339 می‌رسد؛ زمانی که هنوز شهردار تهران به دنیا هم نیامده بود!
ادامه نوشته

نامه به الهه البرز برای نجات پلنگ دره!

    انگار دیگر از دست آدم‌زمینی‌ها کاری بر نمی‌آید ... انگار امید آدم زمینی‌ها از آدم‌زمینی‌ها بریده شده و حالا برای نجات باقیمانده‌ی جنگل‌های منحصر به فردمان در نوار ساحلی کاسپین (دریای مازندران) باید چشم به آسمان بدوزیم و از الهه‌ی البرز مدد جوییم تا او خود پاسخی شایسته به آن طبیعت‌ستیزان آزمندی که اینگونه یغما می‌برند آینده‌ی بوم و بر عزیزمان را، بدهد ...
ادامه نوشته

نبی بیدهندی: مدیریت زباله در ایران با کیست؟!

    در سومین بخش از گزارش 4 ساعت گفتگو با شهردار تهران، می‌رسیم به سخنان دکتر غلامرضا نبی بیدهندی، رییس دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران ...
ادامه نوشته

تصاویری هوش‌ربا از روستای هدف گردشگری در خبر!

    پارک ملی خبر (KHABR) را همه می‌شناسیم و پیش‌تر هم در مورد آن نوشته‌ام؛ اینک می‌خواهم توجه خوانندگان عزیز مهار بیابان‌زایی را به روایت‌های جدیدی از این پارک کاغذی! جلب کنم که حقیقتاً تأسف‌بار است ...

ادامه نوشته

مجید مخدوم: ستاد محیط زیست و توسعه پایدار 18 ماه است که تشکیل جلسه نداده!

    همان طور که قول داده بودم، می‌کوشم تا مهم‌ترین فرازهای سخنان نخبگان محیط زیست را در گفتگوی 4 ساعته با شهردار تهران بیان کنم.
    نخستین، فردی که خطاب به دکتر قالیباف سخن گفت، دکتر مجید مخدوم، استاد دانشگاه تهران و شناخته‌ترین چهره علمی محیط زیست ایران بود. ایشان به چند نکته مهم اشاره کردند و در حقیقت به نرمی سر محمد هادی حیدرزاده - رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران - را بریدند و گذاشتند روی میز! به نحوی که آقا هادی دیگر تا انتهای مجلس هیچ چیز نگفت! گفت؟
ادامه نوشته