آقای مدیر کل: به این نمی‌گویند " آستانه بحران "؛ به این می‌گویند: فاجعه تمام و کمال!

     امروز از قول مدیرکل محیط زیست استان فارس خواندیم که "استان فارس در آستانه بحران زيست‌محيطي قرار گرفته است".
    خواستم بگویم:
    برادر عزیز، جناب آقای مهندس ابراهیمی، مدیرکل محترم اداره محیط زیست استان فارس! به مصیبتی که استان فارس دچارش شده است، نمی‌گویند: آستانه‌ی بحران؛ نام شرایط حاضر، اتاق مرگ است!

ادامه نوشته

گزارش 4 ساعت گفتگو با شهردار تهران در باره محیط زیست!

    ساعت 15 روز سه شنبه، 22 تیرماه 1389، تالار کنفرانس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، میزبان جمعی از صاحبنظران و نخبگان حوزه محیط زیست ایران بود تا در فضایی متفاوت به بیان مهم‌ترین دردهای محیط زیست تهران و ایران بپردازند. به ویژه آن که این بار عالی‌ترین مقام شهری پایتخت، دکتر محمّدباقر قالیباف به همراه دوتن از معاونینش (دکتر عسگری‌آزاد، معاون تحقیقات برنامه‌ریزی و توسعه و دکتر حسین کلخورانی، معاون خدمات شهری)، حاضر بودند تا به سخنان 18 نفر از فعالان محیط زیست گوش دهند و جوابگو باشند ...
ادامه نوشته

سد کرج را فراموش کنید ؛ لتیان را دریابید!

    در چهارمین روز اردیبهشت ماه نوشتم که روزگار مهم‌ترین منبع آب شرب 10 میلیون تهرانی، اصلاً خوب نیست. آن روز با انتشار تصاویر جزایری از آلاینده‌های انسان‌ساز در انتهایی‌ترین بخش از دریاچه سد کرج، کوشیدم تا توجه متولیان پاکسازی و حراست از رودخانه‌های کشور را متوجه خطر عظیمی کنم که مستقیماً جان انسان‌ها را نشانه رفته است ...
ادامه نوشته

لودرها را رها کنید؛ لوله های گاز عسلویه را بگیرید!

    مصیبت طغیان سوسک‌های چوبخوار و خشکسالی، ریزگردهای عربی و جاده‌کشی‌های وزارت راه و سدسازی‌های وزارت نیرو کم بود که حالا باید تن رنجور و بیمار و فرتوت بلوط‌ستان‌های زاگرس در دنا، به دلیل آغاز دوباره عمليات اجرايي انتقال لوله گاز عسلویه هم بلرزد؟ آن هم به رغم مخالفت صریح دکتر محمدباقر صدوق، معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست!
ادامه نوشته

برای نهنگ‌هایی که راه‌ را گم می‌کنند!

    اخیراً گزارشی بر روی درگاه مجازی spiegel قرار گرفت که بسیار تأمل‌برانگیز است. در این گزارش می‌خوانیم که یکی از بزرگترین عواملی که اصطلاحاً سبب ساز خودکشی نهنگ‌ها را فراهم می‌آورد، اختلالی است که در سامانه‌ی جهت‌یابی این بزرگترین پستاندار آبزی جهان رخ می‌دهد؛ اختلالی که وقتی ردش را می‌گیریم و چرایی‌اش را می‌جوییم، ما را می‌رساند به صدای دستگاه‌های سونار کشتی‌ها، زیردریایی‌ها، موتور کشتی‌ها و یا اصواتی که ابزارهای پرقدرت حفاری برای رسیدن به نفت تولید می‌کنند و مجموعه‌ی این نواهای انسان‌ساز و گوشخراش، سبب شده تا نهنگ‌ها دیگر نتوانند صدای یکدیگر را به سهولت بشنوند؛ رخدادی که باعث می‌شود به جای آن که به مسیر طبیعی خود بروند، سر از کناره‌های کم عمق اقیانوس‌ها و دریاها درآورده و عملاً به گل نشسته و مانند کشتی یونانی کیش برای همیشه به تاریخ پیوسته و نابود شوند ...
ادامه نوشته

سوسک‌ها را رها کنید! لودرها را بگیرید!!

    پیش‌تر و به طعنه نوشتم که در ماجرای خشکی بی‌سابقه‌ی بلوطستان زاگرس، این سوسک‌های چوبخوار هستند که متهم ردیف نخست به شمار می‌آیند و نه ریزگردهای عربی. هرچند همه می‌دانیم که متهم ردیف نخست در تخریب طبیعت، مستقیم یا غیر مستقیم، همیشه کسی نیست جز اشرف مخلوقات ...
ادامه نوشته

زور گاومیش‌ها از کجا می‌آید!؟

    چند روزی است که ماجرای چرای بدون مجوز عده‌ای گاومیش معلوم‌الحال و مشکوک در تالاب بخت‌برگشته‌ی گندمان، جنجالی بزرگ آفریده و همه را متوجه خویش کرده است! به نحوی که ردپای این رخداد عجیب را می‌توان در هر روزنامه و رسانه و خبرگزاری و وبلاگی؛ حتا درگاه مجازی اداره کل دامپزشکی استان خراسان شمالی ره‌گیری کرد ...
ادامه نوشته

چه عواملی سوسک‌ها را در زاگرس به طغیان واداشتند؛ تغییرات اقلیمی یا انسان؟

    فقط در استان ایلام عرصه‌ای به بزرگی 65 هزار هکتار از رویشگاه بلوط را از دست داده‌ایم؛ چه باید کرد برای این که نام  "بلوط" در خاطره‌ی یک ملّت برای همیشه دفن نشود؟ در واپسین بخش از گزارش مرگ قریب‌الوقوع زاگرس، به معرفی عوامل بروز و تشديد طغيان آفت سوسک چوبخوار و نیز ارایه‌ی راهکارهایی برای برون‌رفت از بحران پیش‌آمده پرداخته شده است ...
ادامه نوشته

ریزگردهای عربی را رها کنید ؛ سوسک‌ها را بگیرید!

   به دنبال انتشار یادداشتی با عنوان: «بلوط‌های زاگرس ؛ تازه‌ترین قربانی ریزگردهای عربی؟!» و ابراز نگرانی از شتاب معنی‌دار خشکیدگی رویشگاه‌های بلوط در زاگرس، به ویژه در استان‌های ایلام، کهکیلویه و بویراحمد، فارس و چهارمحال بختیاری، اینک خبر می‌رسد که متهم ردیف نخست در بروز این فاجعه، دو  گونه‌ی سوسك چوبخوار از خانواده Buprestidae است. هرچند نباید از خاطر برد که در بروز و تشديد طغيان و خسارت اين آفت، تمامي مؤلفه‌های تنش‌زا به ويژه خشكسالي، ريزگردها، فشار دام و عملیات زراعی در حریم جنگل‌های زاگرس، مؤثر بوده‌اند ...
ادامه نوشته

مسئولیت محیط‌زیستی ؛ كیمیایی سخت نایاب!

    به نظر می‌رسد تا هنگامی که یکان یکانِ شهروندان ایران‌زمین به آن درجه از دانستگی نرسند که باور کنند، حفظ محیط‌زیست می‌تواند مهم‌ترین اولویت امروز سرزمین‌شان باشد، روند قهقرایی ناپایداری زیست‌بوم به شتاب‌دارترشدن شیب منفی‌اش ادامه می‌دهد و البته آشکار است که شاید مهم‌ترین گروه از شهروندان ایرانی که باید چنین آموزه‌ای را در اولویت‌های خویش لحاظ کنند، همانا مدیران میانی و ارشد حکومتی و تصمیم‌سازان و برنامه‌ریزان کلان مملکتی در حوزه‌های اجرایی، قضایی، اقتصادی و فرهنگی هستند ...
ادامه نوشته

طرح خانم مجتهد نجفی برای جایگزینی درختان مثمر به جای غیر مثمر

    به دنبال انتشار مجموعه نقدهایی بر طرح پیشنهادی سرکار خانم سیده نرگس خاتون مجتهد نجفی از فضلای حوزه علمیه قم و مدیر پایگاه اطلاع رسانی مؤسسه تحقیقاتی کریمه قم تا ظهور، در فروردین ماه سال 1388، ایشان ضمن حضور در مؤسسه متبوع و چندین نوبت گفتگوی مفصل با منتقدین طرح ایشان، خواستار انتشار کامل پیشنهادیه یا پروپوزال طرح شدند که در آذرماه سال 1387 به دفتر رییس جمهور ارایه شده است.
    اینک به منظور تنویر افکار عمومی و امکان بررسی و قضاوت عادلانه‌تر مخاطبین گرامی این تارنما، اقدام به انتشار طرح ایشان با عنوان: «تغییر رویکرد فضای سبزبه : درختان میوه و صنعتی، گیاهان خوراکی، پوشاکی، صنعتی، دارویی و معطر» می‌کنم. با این توضیح که طرح مزبور ضمائمی 15 جلدی هم دارد ...
ادامه نوشته

10 فرمان رهبري به نفع محيط زيست ايران

    روز گذشته، عالي‌ترين مقام جمهوري اسلامي ايران پس از مشورت با تصميم‌سازان و نخبگان حاضر در مجمع تشخيص مصلحت نظام، يك فرمان 10 ماده‌اي انتشار دادند كه در حقيقت سیاست‌ها و راهبردهاي کلی اصلاح الگوی مصرف در كشور را اعلام و ابلاغ كرده است. اين فرمان از آن جهت اهميت دارد كه شايد بتوان آن را خالص‌ترين و سبزترين حكم حكومتي دانست كه تقريباً تمامي بندهاي 10 گانه‌ي آن هم‌راستا با ارتقاي ملاحظات محيط زيستي ايرانيان معنا مي‌يابد ...

ادامه نوشته

پايان جهان به راديو ايران رسيد!


    امروز رأس ساعت 15:30 در برنامه نگاه روز شبكه سراسري راديو ايران، به موضوع پايان جهان و پندارينه‌هاي مرتبط با آن پرداخته خواهد شد. نگارنده نيز يكي از مهمانان اين برنامه است كه از منظر ملاحظات محيط زيستي و با توجه به مجموعه جستارهايي كه تاكنون به اين حوزه پرداخته است، مي‌كوشد تا دورنماي زيستن در جهان را به تصوير كشد.

    اين برنامه يك ساعته و زنده را مي‌توانيد بر روي موج AM 900 KHz و FM 93/9 MHz دریافت كنيد.

   

    مؤخره:

    براي شنيدن اظهار نظرهاي پروفسور بهرام مبشر و دكتر ناصر كرمي و نگارنده در اين برنامه راديويي، ميتوانيد سري به اين نشاني زده و يا اينجا را كليك كنيد.


درج نظر

دماوند ؛ نماد سرفراز طبیعت ایران

    آنچه در پی می آید، متن کامل سخنرانی نگارنده در مراسم روز ملی دماوند - 11 تیر 1389 - است ...
ادامه نوشته

پرشکوه‌ترین نکوداشت محیط زیست در ایران و به بهانه‌ی دماوند

   همه‌ی آن چند هزارنفری که روز جمعه – 11 تیر 1389 – خود را به رینه رسانده بودند تا در ششمین مراسم نکوداشت دماوند شرکت کنند، باور کردند که محیط زیست هرگز نتوانسته تاکنون چنین جمعیتی را گردآورد!
ادامه نوشته

تاخت و تاز در کوهستان‌های ایران را پایان دهیم!

    امروز از شیرکوه در یزد خبر می‌رسد که تخریب بی‌سابقه در این یگانه عامل تعدیل‌کننده‌ی اقلیم در حاشیه‌ی کویر مرکزی ایران به مرزهایی بس‌نگران‌کننده رسیده است، دیروز هم در همایش روز ملّی دماوند – که گزارشش را در یادداشت بعدی انتشار خواهم داد – تأکید شد که منابع سنگ و خاک زیباترین و بلندترین کوه مخروطی جهان دارد با سرعت 500 کامیون در روز به تاراج می‌رود! پیش‌تر هم که کوه باباموسی را در بجنورد به بهانه‌ی جانمایی غلط در احداث فرودگاه به فنا دادیم! و فردا هم لابد اعلام خواهد شد که مرتفع‌ترین کارخانه تولید شن و ماسه بر چکاد دنا یا سبلان احداث خواهد شد!!
ادامه نوشته

برای محمّد درویش و خوش‌خیالی‌هایش!

    این یادداشت را برای خودم می‌نویسم تا یادم باشد خیالِ خوش داشته باشم، اما خوش خیال نباشم!
    ماجرا برمی‌گردد به آن قتل عام باورنکردنی در محمّد‌آباد ریگان و قلع و قمع خودخواهانه و شگفت‌آور درختان در یکی از آسیب‌پذیرترین بوم‌سازگان‌های بیابانی کشور. یادتان هست؟

ادامه نوشته

سازمان منابع طبیعی و علی سلاجقه

    شنیده‌ام که در مراسم معرفی رییس جدید سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، جناب وزیر در طول سخنرانی‌شان و به بهانه‌ی مدیریت زمان، از ذکر این نام طولانی صرف‌نظر کرده و اختصاراً از عبارت "سازمان منابع طبیعی" استفاده کرده‌اند ...

ادامه نوشته

اگر 2012 یا 2013 نشد ، 2014 حتماً کار تمام است!

    پیش‌تر از قول مایاها و دانشمندان ناسا نوشتم که ممکن است 2 یا 3 سال به پایان زندگی در زمین مانده باشد! اما حال می‌خواهم از قول یک پروفسور آلمانی شاغل در دانشگاه کمبریج به نام Nicholas Boyle بگویم که ممکن است، تاریخ مرگ تا 2014 عقب برود!
ادامه نوشته

پنج هزارتن گوشت نهنگ بدون مشتری مانده است!


    روزنامه همشهری در شماره امروز خود خبر داده که کنفرانس مغرب که به هدف کاهش شکار نهنگ تشکیل شده بود، با شکست روبرو شد. در حالی که Sebastian Jutzi طی گزارشی در نشریه focus می‌نویسد: این کنفرانس اساساً به منظور رایزنی برای صدور مجوز دوباره شکار نهنگ برگزار شده بود و به همین دلیل با مخالفت شدید طرفداران محیط زیست همراه بود!
    در این گزارش می‌خوانیم که آزمندی رهبران 88 کشور شکارگر نهنگ در جهان – به ویژه ژاپن، ایسلند و نروژ به حدی است که هم‌اکنون پنج هزار تن گوشت نهنگ در انبارهای خاور دور بدون مشتری مانده و در حال فاسدشدن است! آن هم حیوانی که در یادداشت پیشین اشاره کردم که مسئول ترسیب 400 هزارتن کربن بوده و از این نظر به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمکی مؤثر انجام می‌دهد.
    این در حالی است که سه کشور یادشده در بسیاری از مجامع خود را در شمار دولت‌های سبز معرفی کرده و می‌کوشند تا خود را پاسدار محیط زیست نشان دهند!
    ضمن سپاس از فرهاد عزیز – مدیر تارنمای ارزشمند فرهنگی، تاریخی، صنعتی - که مقاله‌ی فوکوس را به فارسی برگردانده است، توجه خوانندگان عزیز مهار بیابان‌زایی را به این گزارش زنهار دهنده جلب می‌کنم ...
ادامه نوشته

بررسی ردپای اکولوژیک تهران در سلام تهران!

    ساعت 8:15 صبح امروز – چهارشنبه دوم تیرماه 1389 - به بحث در باره‌ی شاخص‌های محیط زیستی تهران بزرگ در برنامه سلام تهران به همراه دکتر پژمان نوروزی در شبکه پنجم سیما ادامه خواهم داد؛ شهری با وسعت 734 کیلومتر مربع (بزرگتر از مساحت 45 کشور جهان مانند سنگاپور، بحرین و مالدیو) که در طول دویست سال گذشته بیش از 180 برابر بزرگ شده و در همان حال، جمعیتش حدود 600 برابر رشد داشته و از 15 هزار نفر در سال 1164 هجری شمسی به حدود 9 میلیون نفر در امروز رسیده است و از همین رو، ردپایی ژرف بر اندوخته‌های بوم‌شناختی البرز مرکزی برجای نهاده و بسیاری از کارمایه‌های طبیعی را با روندی کاهنده مواجه ساخته است.
ادامه نوشته

اگر حسابداری سبز را جدی‌تر می‌گرفتیم!


    به نظر می‌رسد، تا هنگامی که نتوانیم قواعد بازی را درک کرده، به کار بسته و رعایت کنیم؛ نخواهیم توانست به اجرای درست و اصولی اصل 50 قانون اساسی خویش امیدوار باشیم و بنابراین نباید هم به حیات اجتماعی روبه رشد مردم ایران دل بندیم!

ادامه نوشته

برای آنها که خواهان درک دانشنامه‌ا‌ی متفاوت در مقطع دکترا هستند!

 میر منصور خلیقی، از جوانان اندیشمند، هنرمند و هنجارشکن در حوزه دانش منابع طبیعی و جامعه‌شناسی روستایی است. او همین چهارشنبه – دوم تیر 1389، رأس ساعت 11:30 در تالار شهید مطهری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران – کرج، به دفاع از دانشنامه‌ای می‌پردازد که برای انجام مراحل تحقیق و مطالعات مربوط به آن وقت و زمان بسیاری را صرف کرده و رنج فراوانی را برخود هموار ساخته است؛ دانش‌نامه‌ای که به سطر سطر یافته‌هایش از صمیم دل و جان اعتقاد دارد.
    عنوان دانشنامه‌ی وی: «چالش‌های مدیریت منابع طبیعی از منظر طبیعت‌نشینان در

ادامه نوشته

آخرین برنامه عصر پرتقالی به مهار بیابان‌زایی رسید!

   این هفته، به بهانه‌ی روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و کاهش اثرات خشکسالی، مهمان مهران دوستی در آخرین سری از برنامه رادیویی عصر پرتقالی هستم. برنامه‌ای که همه‌روزه از ساعت 15 الی 17 مهمان علاقه‌مندان به رادیو جوان است و البته این هفته به پایان خواهد رسید ...

ادامه نوشته

مرگ تدریجی تالاب انزلی و دسته گل بی پی در خلیج مکزیک!


    تالاب انزلی، نگین بی بدیل گیلان در حال احتضار است. سالانه میلیون‌ها تن رسوب، صدها هزار لیتر فاضلاب و پساب‌های آلوده‌ی خانگی، صنعتی، کشاورزی و بیمارستانی از طریق 11 رودخانه‌ای که به آن منتهی می‌شود و نیز زهکش اراضی زراعی اطرافش، در این تالاب ارزشمند می‌نشیند و با خود مرگی آرام و تلخ را برای زیستمندان کم‌نظیر و زیبارویش به ارمغان می‌آورد. افزون بر آن، تالاب عملاً تبدیل به یک کهریزک آبی/ خاکی شده و نمی‌توان جایی در این تالاب 20 هزار هکتاری را یافت که عاری از زباله‌های جامد شهری و روستایی باشد؛ به نحوی که چشم‌انداز دیداری تالاب را نیز به شدت متأثر کرده و از جذابیت انداخته است ...
ادامه نوشته

در آستانه روز ملی دماوند، هنوز نمی‌دانیم دماوند با فوجی فرق دارد! ندارد؟

    سری به تارنمای دکتر محمّدرضا نوروزی بزنید و از باغ به باغ بروید و خودتان قضاوت کنید که آیا دو سال، زمان کمی برای تصحیح یک اشتباه هست یا نیست؟ وگرنه کسی با کوه فوجی که پدرکشتگی ندارد! دارد؟

ادامه نوشته

کابوسی که بیابان‌زایی برای کره زمین به ارمغان می‌آورد؟!

    پیش‌تر اشاره کردم که جریان بیابان‌زایی بیش از همه، زیست‌اقلیم‌های خشک جهان را متأثر کرده و می‌کند؛ زیست‌اقلیم‌های که اصطلاحاً از آنها با عنوان سرزمین‌های خشک یا drylands یاد می‌شود.
    سهم سرزمین‌های خشک از وسعت خشکی‌های کره زمین هم‌اکنون بالغ بر 41.3 درصد است؛ پهنه‌ای که به رغم محدودیت‌های رویشی و شرایط دشوار زیستن در آن، 34.7 درصد از جمعیت جهان را در خود مأوا داده است.
ادامه نوشته

یک گفتگوی چالشی در روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی!


    فردا – پنج شنبه، 27 خرداد مصادف با روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و کاهش اثرات خشکسالی - رأس ساعت 15 می‌توانید شنونده‌ی یک گفتگوی چالشی و نسبتاً متفاوت بین غلامعباس عبدی‌نژاد، مدیرکل دفتر امور بیابان و محمّد درویش در برنامه طبیعت خفته رادیو ایران باشید ...
ادامه نوشته

چرا بیابان‌زایی در ایران مهار نمی‌شود! می شود؟

    فردا، در شهر قم و در کنار گنبد نمکی بزرگ این شهر موسوم به سیاه کوه یا کوه نمک، مراسمی به بهانه‌ی روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و کاهش اثرات خشکسالی برگزار می‌شود که در آن افزون بر مقامات محلی، جمعی از کارشناسان و علاقه‌مندان به محیط زیست و نمایندگان تشکل‌های مردم‌نهاد فعال در منطقه هم شرکت خواهند کرد ...
ادامه نوشته

خودتان را برای شنیدن یک 90 محیط زیستی آماده کنید!

   روز گذشته در دفتر اکبر جاهد، مدیر گروه دانش رادیو ایران، یک نشست بی‌سابقه برگزار شد، نشستی که در آن می‌توانستی همه جور فعال محیط زیستی را ببینی! از بانوی 93 ساله‌ی محیط زیست ایران – مه لقاء ملاح – تا جوان شیطونی به نام ناصر کرمی و از مرد همیشه خوددار و متفکر – شهریار عیوض زاده – تا زنی که در کنار پلنگ‌ها می‌خوابد ... همه جمع شده بودند تا به اکبر جاهد و اسماعیل میرفخرایی کمک کنند برای آن که بتوانند، نخستین برنامه‌ی زنده و چالشی را در حوزه‌ی محیط زیست کلید بزنند. برنامه‌ای که قرار است از سوم تیرماه 1389 ساعت 15 از رادیو ایران و به صورت هفتگی در روزهای پنج‌شنبه پخش شود ...
ادامه نوشته