برنامه اقدام ملی مقابله با بیابان‌زایی ایران کجاست؟!

    امروز که به سایت UNCCD به عنوان مرجع جهانی این موضوع مراجعه کردم، با کمال حیرت متوجه شدم که گزارش ایران، ظاهراً مورد تأیید این مرجع جهانی هنوز قرار نگرفته است! آن هم در حالی که بیش از 6 سال از نگارش آن می‌گذرد!
    آیا کسی می‌داند چرا؟!
ادامه نوشته

کاش هشدار نهفته در این نقشه را درک می‌کردیم!

    نقشه‌ای که ملاحظه می‌کنید، حساسیت اراضی جهان به فرآیند بیابان‌زایی را نشان می‌دهد. تلاش کردم تا آنجا که امکان دارد، بتوانید نقشه را در ابعادی بزرگ‌تر ملاحظه کنید. این نقشه در سال 1998 و توسط بخش حفاظت منابع طبیعی ایالات متحده آمریکا - USDA - تهیه شده و مرتباً اطلاعاتش به روز می‌شود ...

ادامه نوشته

پل‌ها و جاده‌هایی که خاک را تخریب و بیابان‌زایی را تشدید می‌کنند!

    در همه‌ جای دنیا، یکی از شاخص‌ها یا شناسه‌های توسعه‌یافتگی را در کمیت و کیفیت شبکه‌ی ارتباطی کشورها، به ویژه در حوزه‌ی حمل و نقل جاده‌ای و ریلی ارزیابی می‌کنند. ایران هم‌اکنون بیش از 120 هزار کیلومتر جاده اصلی و آزادراه و 60 هزار کیلومتر هم راه فرعی آسفالته دارد؛ یعنی بسیار بیشتر از آن مقداری که همسایه شرقی در رؤیای ساختنش برای کشور خویش به سر می‌برند. با این وجود، همین ماه گذشته بود که معاون وزیر راه و ترابری در گفتگو با خبرنگار شبکه خبر سیما، به صراحت اعتراف کرد که اصول علمی و مهندسی در ساخت اغلب پروژه‌های راهسازی کشور رعایت نمی‌شود! واقعیتی که آمار بالای تلفات جاده‌ای، تأیید کننده‌ی آن است ...
ادامه نوشته

خاک را که حفظ کنیم، زندگی را برده‌ایم!

    شاید یکی از با ارزش‌ترین عناصر موجود بر روی کره‌ی زمین، وجود ریزاندامگان یا میکروارگانیسم‌های موجود در خاک باشد که به واسطه‌ی حضور آنها، زمین قدرت بارآوری بدست آورده و بدین‌ترتیب، به عنوان یگانه سیاره‌ی قابل زیستن در تمامی فراخنای فضای بالای سرمان تا عمق 14 میلیارد سال نوری شناخته شده است ...

ادامه نوشته

چه کسی متولی بهسازی و حراست از تمامیت رودخانه‌های کشور است؟!

    تاکنون چندین و چند گزارش از روند شتابناک آلودگی شدید رودخانه‌های کشور در این تارنما منتشر کرده‌ام که از آن جمله می‌توان به شادگان، شهرچای، لردگان، زاینده رود، سفیدرود، کارون، کرج ، دوراهان و ... اشاره کرد.
    این تصاویر هم مربوط می‌شود به رودخانه گرگان‌رود در هنگام گذر از شهر گنبدکاووس؛ شهری که به دلیل مسابقه‌ها و شرط‌بندی‌های میلیاردی‌اش بر روی اسب، شهرت جهانی دارد. امّا با این وجود، وضعیت رودخانه‌ی اصلی شهر که در نهایت، آبش به دریای مازندران می‌ریزد، اینگونه اسف‌بار و نگران کننده است ...
ادامه نوشته

تصویری که تخلف را ثابت می‌کند!

    حضور لاله‌های واژگون در مابین اراضی شخم‌خورده و آماده‌ی کشت در استان لرستان، نشان از تخلفی آشکار می‌دهد؛ این که این اراضی که به غلط مورد تجاوز قرار گرفته، در حقیقت در شمار رویشگاه‌های طبیعی و مرتعی کشور قرار داشته و نباید تغییر کاربری داده می‌شدند ...
ادامه نوشته

آیا دوباره می‌توان چشم‌انداز کاظم داشی در ارومیه را آبی دید؟!

    کوه کاظم‌داشی، یکی از جلوه‌ها و چشم‌اندازهای زیبای دریاچه‌ی ارومیه است یا بود! جلوه‌ای که تصاویر آن تاکنون بارها و از جمله در هنگامی که از روانشناسی صدای طبیعت گفتگو می‌کردیم، در همین تارنما منتشر شده است. کاظم داشی در روستاي گورچين قلعه در 70 كيلومتري اروميه واقع است و از آن با عنوان اثر باستانی قالا داشی هم یاد می‌شود ...
ادامه نوشته

آوارگی ناشی از سدها در طول یک قرن گذشته بیشتر از جنگ‌ها بوده است!

    در هیجدهمین روز از فروردین 1388 و از قول دکتر آهنگ کوثر در همین تارنما نوشتم: سدها محیط زیست را خراب، بیماری‌ها را تشدید و مردم را بی‌خانمان می‌سازند! اینک هم عبداللطیف عبادی در پاسخ به عهدی دیرین و در برگردان یکی از تازه‌ترین مفاله‌های منتشر شده بر روی درگاه مجازی نشنال جیوگرافیک، همان حرف را از زبان آنا مینارد - Anne Minard - می‌زند. در این مقاله و از زبان برایان نیچر آمده است که در طول یکصد سال گذشته، سدها به مراتب مرگبارتر و ویران‌کننده‌تر از جنگ‌ها عمل کرده و حدود 550 میلیون نفر را آواره کرده و خانه و کاشانه‌شان را ویران نمودند! واقعیتی که در بسیاری از گزارشهای مستقل به اشکال گوناگون مورد تأیید و تأکید قرار گرفته است ...
ادامه نوشته

پاسخ تلخ ماهیگیر متخلف در تالاب انزلی: امروز را چه کنم؟!

    دیروز در هنگام بازدید از تالاب انزلی به همراه آقای مهندس ابراهیم افخمی، رییس اداره محیط زیست شهرستان انزلی به یک صیاد متخلف برخورد کردیم که در فصلی که صید ممنوع است، مشغول توراذداختن در تالاب و صید ماهی بود.
    وقتی به وی متذکر شدیم که چرا این کار را می کند؟ گفت: شکم زن و بچه‌ام خالی است و چاره‌ای ندارم!
    گفتیم: مگر نمی‌دانی که اگر در این زمان صید کنید، دیگر چیزی از نسل ماهی نخواهد ماند و همه‌ی صیادان هم بیکار خواهند شد و خسارتی بزرگ‌تر به 600 خانواری که از محل صیادی در تالاب انزلی روزگار می‌گذرانند، وارد خواهد شد؟

ادامه نوشته

کسی می داند که چرا خرم دیگر خرم نیست؟

    هر چقدر فکر کردم، نتوانستم دریابم که چرا مردم کرمانشاه سکوت کردند تا این خیابان شهرشان دیگر خرم نباشد؟!

    آیا کسی می داند دلیل این درخت کُشی عریان، آن هم در روز روشن چیست؟

ادامه نوشته

بعد از آن درنگ ؛ حال درنگ حواصیل شب را در تالاب انزلی دریابید!

    همان طور که اشاره کرده بودم، روز گذشته مهمان مردم باصفا و خونگرم گیلان بودم و ساعتی پیش از سفر بازگشتم.
    فعلاً این حواصیل شب - Nycticorax nycticorax – یا به قول گیلکی‌ها: شال باغ را از من بپذیرید تا سر فرصت از این سفر گزارشی مفصل تر را انتشار دهم.
    درنگ آن قورباغه را که یادتان نرفته! حالا برایم بگویید درنگ این حواصیل در قبرستان زباله‌ها (بخوانید تالاب انزلی!) از برای چیست؟!

ادامه نوشته

خلیج مکزیکو: فاجعه‌ی سیاهی که می‌تواند دورنمای روشنی بیافریند!

    افتضاح مصیبت‌باری که در اثر یک انفجار مرگ‌بار در عملیات اکتشاف چاه نفت واقع در خلیج مکزیکو در بیش از 40 روز پیش به وقوع پیوست، بار دیگر جهانیان را متوجه عقوبت ویرانگر رشد اقتصادی به هر قیمتی کرد. این که بشر از این قدرت تخریبی برخوردار شده است که حتا اگر نخواهد به عمد زمین را نابود سازد، به سهو این کار را انجام دهد!

ادامه نوشته

در نوکنده بندر گز اتفاق افتاد: انحصاری‌ترین کاربری برای جنگل در جهان!

    سری به سرای مجازی ابوطالب ندری عزیز بزنید و ببینید که مدیران شهری بندرگز در استان گلستان، چگونه انحصاری‌ترین کاربری ممکن در جنگل نوکنده را به نام خود در کتاب گینس به ثبت رسانده‌اند و جایی را که قرار بوده مفرح ذات باشد، تبدیل به خفت‌گیر جان کردند! نکردند؟

ادامه نوشته

چرا در شمال به لاشه فک‌ها و در جنوب به دلفین‌ها رحم نمی‌کنیم؟

    چندی پیش دیده‌بان محیط زیست ایران، با اشاره به ماجرای غم‌انگیز این دلفین نگون‌بخت در سواحل بندر ماه‌شهر، از عارضه‌ای خطرناک به نام ابتذال اخلاقی انسان‌نماها یاد کرده بود ... مرضیه ناظری هم گزارش تکان دهنده ی دیگری از قتل شرم آور یک پلنگ را ابه تصویر کشیده بود ... اینک دایی‌جان ناپلئون وبلاگستان هم تصاویری غم‌انگیز از لاشه‌ی یک فک را در سواحل دریای مازندران منتشر کرده است که با آلت قتاله سوراخ سوراخش کرده‌اند ...
ادامه نوشته

توجه توجه! در خرداد هیچ مناسبتی وجود ندارد! دارد؟

    در باره‌ی ماه خرداد تاکنون بارها در مهار بیابان‌زایی نوشته‌ام؛ ماهی که به جرأت می‌توان لقب سبزترین ماه سال را به آن داد. زیرا خرداد با روز جهانی گونه گونی (تنوع) زیستی شروع شده و در میانه‌اش روز جهانی محیط زیست و هفته ملّی محیط زیست وجود دارد و سرانجام در انتهایش به روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی می‌رسیم ...
ادامه نوشته

هشداری از رهبری نظام به متولیان طرح مسکن مهر!

    چندین بار تاکنون در همین تارنما تکرار شده که مسکن مهر سزاوار نیست با منابع طبیعی نامهری کند. اینک کلامی از رهبر جمهوری اسلامی ایران – توسط ابوطالب ندری عزیز - به دستم رسیده که بسیار خوشحالم کرد و امیدوارم به واسطه‌ی نفوذ این کلام، دیگر شاهد رخدادهایی چون ماجرای تلخ گیلاوند یا باغ کشاورزی گرگان
نباشیم ...
ادامه نوشته

در سال 1389 ؛ خطر ترسالی کمتر از خشکسالی نیست!

    هنوز تابستان از راه نرسیده و پوشش‌های یک‌ساله به مرحله‌ی خشکی کامل نرسیده‌اند، امّا شمار رخداد آتش‌سوزی به طرز معنی‌داری در جای جای عرصه‌های منابع طبیعی کشور – اعم از جنگل، مرتع و محیط‌های تالابی  - در حال افزایش است. این در حالی است که به شهادت آمارهای هواشناسی، امسال، به مراتب ریزش‌های آسمانی بیشتری بر سر و روی اغلب زیستگاه‌های کشور، به ویژه در شمال غرب و باختر کشور باریدن گرفته و در مجموع، خبری از خشکسالی‌های شدید چند سال گذشته نیست. با این وجود، به نظر می‌رسد، خطر ترسالی اگر بیشتر از خشکسالی نباشد، کمتر هم نیست ...
ادامه نوشته

تصویری که یک چشم را می‌خنداند و چشم دیگر را می‌گریاند!

    نگاه کنید به این بانوی طبیعت‌دوست تهرانی که چگونه در مراسم بزرگداشت بیست و یکمین سالروز درگذشت بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، می‌کوشد تا زباله‌های ریخته شده توسط عزاداران را به تفکیک پلاستیکی و غیر آن، در دو کارتن جداگانه جمع‌آوری کند ...
 
ادامه نوشته

فردا قلب زمین در کیگالی ، مسلخ نسل‌کشی قرن ، می تپد!

    فردا، پنجم ژوئن است؛ روزی که چند سالی است در اغلب تقویم‌های ایرانی هم به عنوان روز جهانی محیط زیست با رنگ قرمز مشخص شده است؛ رنگی که البته همه می‌دانیم انتخابش ربطی به محیط زیست ندارد! دارد؟
ادامه نوشته

پارادوکس آب در کرمان!

    استان کرمان شاید بعد از استان فارس با بیشترین تراز منفی سفره‌های آب زیرزمینی‌اش مواجه است؛ رخدادی که بیش از دو دهه است که به واقعیت غم‌انگیز کرمان بدل شده است.
    حال در چنین شرایطی، حتماً برای شما جالب است که بدانید آنچه شهر کرمان را با خطر ویرانی مواجه ساخته و از آن تعبیر به «زلزله خاموش» می‌کنند، فزونی آب و پیش‌روی آب‌های زیرسطحی است!

ادامه نوشته

آیا می‌دانید مهم‌ترین عامل بیابان‌زایی در ایران چیست؟!

    بیابان‌زایی یا تخریب سرزمین – Land Degradation- به مجموعه فرآیند‌های با منشأ انسانی یا طبیعی اتلاق می‌شود که ضریب کارایی سرزمین را کاهش داده و کارمایه‌ها را نابود سازد.
    اینک شرکت‌کنندگان در همایش ناگفته‌های سدسازی که در آخرین‌ روزهای اردیبهشت ماه سال 1389 در دانشگاه صنعتی اصفهان گرد هم جمع شده بودند و این تومار را نیز خطاب به مجید نامجو امضاء کردند (گفتنی آن که امکان عکس گرفتن از همه‌ی صفحات حاوی امضا به دلیل ازدحام فراهم نشد)، در قطعنامه‌ی پایانی همایش بر این واقعیت تأکید کرده‌اند که استمرار سیاست‌های کنونی در حوزه‌ی مدیریت آب و سدسازی، می‌تواند کشور را با مهلک‌ترین جریان بیابان‌زا مواجه سازد ...
ادامه نوشته

جایگاه ایران از منظر کیفیت کار گروهی -  TEAMWORK

  دیروز در مراسم جشن کارنامه‌ی فرزندم – اروند - یکی از مدرسان شاخه‌ی legoeducation (لگوی آموزشی) سخنان کوتاهی در باره‌ی برنامه‌هایی که برای پکیج آموزشی‌شان در سال تحصیلی آینده دارند، ارایه داد ... و البته در لابه لای سخنانش، به نکته‌ی دردناکی هم اشاره کرد که سبب شد تا چشم‌ها به زمین دوخته شده و اغلب والدین حاضر ناخواسته سر به زیر گردند ...
ادامه نوشته

کم جان دیگر بی جان نیست! باورتان می‌شود؟

    یادتان هست که هشت مرداد 1386 نوشتم که کم جان را بی جان کردیم؟ یادتان هست که نوشتم بی جان شدن و مرگ تالاب‌های اقماری بختگان، بیشتر از آن که متأثر از پدیده‌ای طبیعی و مرتبط با خشکسالی باشد، نشان از نابخردی و آزمندی نوع انسان دارد؛ انسانی که قرار بوده اشرف مخلوقات باشد، اما مخرب‌ترین مخلوقات شده است ...

ادامه نوشته

دانشمندان آلمانی: کره‌ی زمین بدتر از این شرایط را تاکنون تجربه نکرده است!

    صاحب فرزانه‌ی پایگاه اطلاع رسانی فرهنگی، تاریخی، صنعتی که خوانندگان گرامی مهار بیابان‌زایی پیش‌تر با ایشان به دلیل برگردان یک مقاله‌ی آلمانی به فارسی آشنا هستند؛ در تازه‌ترین یادداشت خویش، پرده از ادعای جدید گیاهشناسان شهر بن در آلمان برداشته و از قول ایشان – که اخیراً روش جدیدی برای محاسبه‌ی فرآیند جهان‌گرمایی معرفی کرده‌اند - نوشته است که "ما در حال حاضر در بدترین حالت ممکن قرار داریم."
ادامه نوشته

مغول هم نکرد این کاری که ما با طبیعت وطن‌مان می‌کنیم!

    این تصاویر اشک مرا درآورد ... مگر می‌شود هنوز آدم‌هایی وجود داشته باشند که این گونه مغول‌وار به تاراج طبیعت خویش پرداخته و آن را نابود سازند؟ مگر ما اسکندر و اینجا تخت جمشید است که آن را به جهنم بدل ساخته و به آتش می‌کشیم؟
ادامه نوشته

دلم می‌سوزد اگر مرجان‌ها در خلیج فارس دیگر نرقصند!

    مرجان‌ها ممکن است برای همیشه رقص را فراموش کنند! باورتان می‌شود؟ یعنی امکان دارد مرجان باشی و نتوانی برقصی؟!
    راستی! شما فکر می‌کنید تصور شاخاب پارس بدون مرجان، چگونه برزخی را در مقابل دیدگان می‌آفریند؟!
    می‌خواهم در یادداشت پیش رو – که نخستین بار در مردمک منتشر شد، پاسخ این پرسش را بدهم؛ پاسخی که اینگونه آغاز می‌شود ...
ادامه نوشته

آنچه که این هفته در عصر پرتقالی طرح خواهد شد!

    در برنامه این هفته‌ی حال زمین خوب نیست که در عصر پرتقالی رادیو جوان پخش خواهد شد، با مهران دوستی در باره‌ی ماجرای ورود شیر ایرانی به دشت ارژن و ببر روسی به میانکاله، بحران کم‌آبی در جیرفت و کهنوج، فاجعه‌ی هورالعظیم و نقش آبخوانداری و آبخیزداری در پایداری سرزمین ایران گپ زده‌ایم.
    گفتنی آن که عصر پرتقالی از ساعت 15 الی 17 روزهای شنبه تا چهارشنبه از رادیو جوان و در سراسر کشور پخش می‌گردد.

   در همین باره:

  رد پای رادیو جوان در مهار بیابان زایی!


درج نظر

فرهنگ‌سازی سبز را باید از کودکان شروع کرد!

    بارها تأکید شده است که محیط زیست، برای برخورداری از وزنی بایسته در صحنه‌ی معادلات اجتماعی و سیاسی جامعه، راهی ندارد جز آن که از کودکان شروع کرده و فرهنگ‌سازی را به کودکستان‌ها و دبستان‌ها بکشاند ...

ادامه نوشته

از تپه‌های ماسه‌ای منجیل تا چهارمحال بختیاری ، راهی نیست! هست؟

    این تصویر را به دقت بنگرید؛ اینجا منجیل است! اگر باور ندارید، به دکل‌های سفیدرنگ و آشنای توربین‌های بادی دقت کنید تا دریابید که آدمی آنقدر توان دارد که حتا در منطقه‌ای همچون منجیل در قلب البرز مرکزی و با اقلیمی نیمه‌مرطوب هم تپه‌های ماسه‌ای بیافریند! همان گونه که پیش‌تر در بورالان آذربایجان غربی آفریده بود!!
    برای آنها که در آمفی تئاتر مرکزی دانشگاه شریف جمع شده بودند، گفتم که آن تپه‌های ماسه‌ای حاصل جانمایی اشتباه در ساخت سد سفیدرود است؛ سدی که 38 سال از افتتاحش می‌گذرد؛ اما هنوز بیش از 15 درصد ساخت شبکه‌های آبیاری‌اش پیشرفت نکرده، اما درعوض تا دلتان بخواهد رسوب تولید کرده است ...

ادامه نوشته

15 هزار درخت 200 ساله بلوط در جنگل‌های دنا در نوبت اعدام قرار گرفتند!

    ماجرای تلخ سینه نمک را در منطقه حفاظت شده دنا یادتان هست؟ یادتان هست که 25 هزار اصله درخت بلوط را به جرم قرار گرفتن در مسیر عبور پروژه گذر خط لوله گاز عسلویه به مرکز و شمال ایران قطع کردند و آنگاه پس از رسانه‌ای شدن موضوع و با شکایت سازمان حفاظت محیط زیست، به دستور دادستان کل کشور پروژه بعد از طی مسیر هفت کیلومتری متوقف شد ...
ادامه نوشته