مهار بيابان‌زايي

      در ادامه یادداشت قبلی، می‌کوشم تا به مهم‌ترین فرازهای پژوهش نادر جلالی اشاره کنم:
     توفان‌هاي گرد و غبار و ماسهاي همواره مناطق مختلفي از كره زمين و  كشورهاي منطقه و ايران را تحت تاثير قرار داده و مي‌دهند. دست کم از 3 دهه پیش تا امروز، توفان‌هايي در منطقه غرب و جنوبغرب ايران و نیز كشورهاي همسايه آن به وقوع پيوسته است و در مواردي هم، اين توفانها گرد و غبار و ماسه‌هاي مناطق مستعد را به همراه خود جابجا كرده است. ليكن شدت اين توفانها و غلطت مواد حمل شده در آنها به حدي كه در ماه‌هاي گذشته اتفاق افتاده نبوده است ...

      اگر تهران را با میدان آزادی‌‌اش می‌شناسند، اگر همدان را با عمارت آشنای پورسینا به یاد می‌آورند؛ اگر اصفهان با میدان نقش جهان به جهان معرفی می‌شود و ... بی‌شک یکی از شناسه‌های مشهور شهر اهواز نیز، پل معلق یا پل سفید این دیار است که بیش از 73 سال پیش و توسط  یک شرکت سوئدی بر روی پرآب‌ترین رود کشور – کارون – احداث شده و از آن سال به یکی از نمادهای خوزستان و ایران بدل شده است؛ به نحوی که بر پیشانی تارنمای رسمی شورای شهر اهواز نیز تصویری از همین پل جاخوش کرده است ...

آیا نهال‌کاری می‌تواند نفوذ گرد و غبار به کشور را مهار کند؟!

     در پیشانی درگاه مجازی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور یک خبر – ظاهراً – خوشحال کننده می‌درخشد که البته ممکن است گمراه کننده باشد!
     این که قرار است سالی 600 کیلومتر مربع بر وسعت پوشش‌های جنگلی کشور در جنوب و غرب کشور افزوده شود، بی‌شک می‌تواند خبر مسرت‌بخشی باشد؛ امّا این که قرار است به مدد این جنگل‌کاری‌ها – آن گونه که در تارنمای سازمان جنگل‌ها آمده است – نفوذ گرد و غبار به داخل کشور را از سمت غرب و جنوب کاهش دهیم، یا نمی‌دانیم که درست نیست یا درست است که نمی‌دانیم!

    در حقیقت، شاید بتوان با درختکاری، اندکی از شدت توفان شن (Sand Storm) را کاست و از سرعت حرکت ذرات درشت‌دانه‌تر در نزدیکی سطح زمین کاست؛ امّا بی شک نخواهیم توانست به مدد هر مانع سبز یا غیر سبز دیگری، از نفوذ ذرات ریز و گرد و غباری جلوگیری کنیم که چندین کیلومتر بالاتر از سطح زمین در حرکت هستند.
    به دیگر سخن، برای مهار ریزگردها (haze) و یا آنچه که اصطلاحاً از آن با عنوان dust storm (توفان‌های گرد و غبار) یاد می‌شود، چاره‌ای نداریم جز آن که به سراغ منشأ برخواستن این ذرات ریز رفته و به اصطلاح، چشمه‌های تولید ریزگردها را پیش از برخواستن از زمین شناسایی و تثبیت کنیم.

    مؤخره:
   به نظر می‌رسد پس از آن که آن معمار زیرک و جوان سوئدی تصمیم گرفت با احداث یک دیوار شش هزارکیلومتری، بیابان‌زایی را در صحرای آفریقا مهار کند، برخی از دوستان هم به هوس افتاده‌اند که با احداث دیواره‌های سبز، در برابر ریزگردهای دو میکرونی عربی قد علم کنند! غافل از این که با احداث دیواره های سبز و نهالکاری در نوار مرزی جنوب و غرب فقط می توان مانع نفوذ خس و خاشک شد؛ آن هم تا حدودی!

                                                           درج نظر

      متهم رديف نخست در افزايش نرخ فرسايش خاك در ايران كيست يا چيست؟ چرا اين نرخ همچنان شتابناك در حال زاد و ولد است؟ عواقب اين شتاب منفي كدام است و چرا اقدامي بايسته در مهار آن مشاهده نمي‌شود؟
     دريافت‌ها و پرسش‌هاي پيش گفته در شمار مهم‌ترين جستارهايي است كه در شماره امروز روزنامه خراسان منتشر شده است.
     گفتگوي نگارنده با خبرنگار روزنامه خراسان را با عنوان: «خاك 75 درصد مساحت كشور تحت فرسايش آبي است.» مي توانيد در صفحه 5 روزنامه‌ي امروز بخوانيد.

                                                                 درج نظر