برنامه هايي كه خارج از نظام ملي برنامه ريزي تهيه و تدوين گرديده اند - 3

    در این بخش به برنامه هاي شركت كنترل كيفيت هوا ، وابسته به شهرداري تهران و برنامه عزم ملي براي حفاظت از محيط زيست  تهيه شده توسط سازمان حفاظت محيط زيست اشاره می شود ...
ادامه نوشته

یک خبر خوش برای گاوها از کاتالونیای اسپانیا!

    همین سه روز پیش بود که با حیرت و افسوس از این رسم ناخوشایند و غیرقابل باور ماتادورها در اسپانیا گله کردم و با تأسف از تداوم چنین حرکت‌های خشونت‌طلبانه و گاوستیزانه‌ای در قلب اروپای متمدن ابراز ناامیدی و نارضایتی و شگفتی و افسوس کردم. پیش‌تر هم از دوستانم در مهار بیابان‌زایی خواسته بودم تا به این کمپین اینترنتی پیوسته و مراتب انزجار خویش را از سوزاندن شاخ گاو‌های زنده در اسپانیا اعلام دارند ...
ادامه نوشته

موضوع آلودگي هوا در نظام برنامه ريزي كشور - 2

    در برنامه عمراني پنجم كشور (1356- 1352) كه نخستين برنامه حفاظت محيط زيست كشور نيزدرآن مشاهده مي گردد، فصل نخست به موضوع آلودگي هوا اختصاص يافته است (سازمان حفاظت محيط زيست، برنامه حفاظت محيط زيست، در دوران برنامه عمراني پنجم كشور). در اين برنامه بعد از ذكر كلياتي درباره آلودگي هوا و اثرات آن بر انسان و ساير زيستمندان ، وضعيت آلودگي هواي شهر تهران به صورت كمي بيان و منابع آلاينده هوامعرفي گرديده اند. در نهايت نيز اهداف و نيازهاي نيروي انساني، مالي و تجهيزاتي برنامه اعلام شده اند.  طبق اين برنامه «هدف‌هاي تعيين شده جهت حفظ محيط زيست از لحاظ آلودگي هوا » به شرح زير هستند ...
ادامه نوشته

آلودگی هوای پنج کلان شهر ایران ؛ پرونده ای که هنوز روی میز مانده است!

    به دنبال انتشار مجموعه گزارش‌هایی از نشست نخبگان و فعالان محیط زیست با شهردار تهران، نامه زیر را از سوی استاد کامبیز بهرام سلطانی دریافت کردم ...
ادامه نوشته

از قورباغه ی تنها در زریوار تا قورباغه‌های مست عشق در شورمست!


    خانم ناهید غفاری، یکی از خوانندگان گرامی مهار بیابان‌زایی تصویر این زوج عاشق را در کنار دریاچه شورمست برایم ارسال کرده و نوشته‌اند: این دو بر خلاف آن قورباغه‌ی بی‌نوا در کنار زباله‌های زریوار، انگار هنوز آرامش دارند ...
ادامه نوشته

از ماتادورهای اسپانیایی تا گاوبازهای خوزستانی … ما چقدر فقیریم؟!

    هميشه دلم مي‌گيرد وقتي خشونت باورنكردني مردم را در قلب اروپاي متمدن، آن هم در هزاره‌ي سوم مي‌بينم ...

    هميشه با خود مي‌گويم: چگونه آدم‌هايي حاضرند با سوزاندن شاخ گاو و يا فروكردن نيزه و شمشير در بدن اين حيوان و يا رها كردنش در ميان مردم هيجان‌زده به صورتي جانكاه و تدريجي شاهد قتل فجيع يكي از مفيدترين و بي‌آزارترين پستانداران روي زمين باشند؟

    و البته هرگز به جوابي قانع كننده نرسيدم ...

ادامه نوشته

امشب در رسانه ملی اتفاق افتاد: خداوند درخواست زن حامله را رد نمی‌کند! می‌کند؟

    نگارنده البته فرصت تماشای هیچ یک از سریال‌های تلویزیونی را ندارد. امّا امشب و به هنگام تماشای اتفاقی سکانسی از یک سریال به نام تاوان – که البته اروند چهار چشمی ماجراهایش را دنبال می‌کند! - دریافتم که ظاهراً چیز زیادی را هم بابت این عدم فرصت از دست نداده‌ام! داده‌ام؟
ادامه نوشته

می دانید اُرس ها عاشق ِ چی هستند؟!

    سروده‌ای دارد افشین مقدم، حقوقدان ِ هنرمند و ترانه‌سرای عاشق وطن که هرگاه می‌شنوم، یاد مقاوم‌ترین و دیرزیست‌ترین درخت ایران، اُرس -  Juniperus – می‌افتم ... درختی که به عشق سوزانش در افسانه‌های این کهن بوم و بر هم مشهور است ...
ادامه نوشته

دانایی فردی برای مهار طبیعت ستیزی ، کافی نیست! - 3

    در سومین بخش از مجموعه یادداشت‌هایی که به دلایل خطر مناقشات منطقه‌ای بر سر آب می‌پردازد، اشاره می شود بر تبعات ویران‌گر فراموشی اصل پروانه ... اصلی که نمودش را در همه جا می‌توان آشکارا ملاحظه کرد، به ویژه در سخن برخی از مدیران ارشد دولتی ...
ادامه نوشته

شناسه‌های فراموشی پروانه – 2

    در ادامه‌ی نوشتار پیشین باید تأکید شود که درست اندکی پیش از فروپاشی کامل اقتصاد آرژانتین و اعلام ورشکستگی رسمی دولت – به رغم حراج کم‌سابقه‌ی مواد خام خویش – یوهانس رائو، رئیس‌جمهور وقت آلمان، در نشست سالانه‌ی اعضای پیمان (کنوانسیون) مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل متحد(COP4)، اعلام کرد: « تنها در چهار سال میانی دهه‌ی ۹۰ (۹۷-۱۹۹۴)، جهانیان شاهد بروز ۳۰ جنگ و مناقشه بین کشورها، ناشی از تخریب محیط‌زیست بودند.» جنگ‌هایی که شناسه‌ی نادیده‌گرفتن هنجارهای بوم‌شناختی در آموزه‌های راهبردی کشورهای درگیر به شمار می‌آیند ...
ادامه نوشته

تشدید بیابان‌زایی ، خطر رؤیارویی بر سر آب را افزایش می‌دهد – 1

    تأکید بیش از حد بر مدیریت سازه‌ای، غره شدن بر توانایی‌های دانش مهندسی و عدم اعتنا به قوانین طبیعی در شمار مهم‌ترین دلایلی است که می‌توان برای افزایش ناپایداری کره‌ی زمین ذکر کرد. در این میان، شوربختانه باید بپذیریم که کشور عزیز ما نیز از این عقوبت مصون نبوده و دارای یکی از پرشتاب‌ترین روندهای پس‌رفت در حوزه محیط زیست در بین کشورهای جهان است. اما ایران در این مصیبت تنها نیست؛ مصیبتی که سبب شده تا حیات با شتابی دمادم افزاینده از طبیعت ایران عقب‌نشینی کند …

ادامه نوشته

همه ی آنچه در باره ی ذخیره گاه های زیستکره باید بدانیم

    به دنبال طرح پرسش یکی از خوانندگان عزیز مهار بیابان زایی از استاد کامبیز بهرام سلطانی، در باره‌ی ماهیت اندوخته‌گاه‌های زیست‌سپهر  - biospher reserve - (یا به قول جناب بهرام سلطانی: ذخیره‌گاه‌های زیستکره)، ایشان لطف کرده و پاسخی سزاوارانه را به همراه این نامه برایم ارسال داشتند ...
ادامه نوشته

بدهکاری اکولوژیکی تهران ، خطرناک تر از کسری بودجه آن است!

    یکی دیگر از سخنرانان در گفتگوی رو در رو با شهردار تهران، دکتر یوسف حجت، دانشیار دانشگاه تربیت مدرس و معاون پیشین سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه انسانی بودند.

ادامه نوشته

مزیت زنبورنشینی شهری بر روستایی!

    دنیای شگفت انگیزی دارند زنبورها و آدم‌ها! ندارند؟ یکی را نگه می‌دارند و پرورش می‌دهند تا از شیرینی‌اش بهره برند و دیگری را برای این که روی شیرینی می‌پرد با روزنامه‌ای لوله شده می‌کشند و نابود می‌کنند! برای یکی کندو می‌سازند و جلوی کندویش قندآب می‌گذارند تا دور نپرد، امّا آشیان دومی را که دور می‌پرد و بر اثر پریدن از این گل به روی گل دیگر، گرده افشانی می‌کند، اگر نزدیک باشد ویران می‌کنند و ویران کردن لانه‌اش را بچه ها جشن می‌گیرند و بزرگترها هم تماشا می‌کنند و می‌خندند! چرا؟

ادامه نوشته

لوله‌های گاز عسلویه را هم رها کنید ؛ دکتر مرتضی شریفی را بگیرید!

    دکتر مرتضی شریفی، یکی از پیشکسوتان بخش منابع طبیعی کشور است که خوشبختانه چندی است بر دنیای وبلاگستان هم منت نهاده و با سامان دادن یک درگاه مجازی، به بیان دیدگاه‌ها و تجربیات ارزنده خویش می‌پردازند. از آن جمله باید سلسله نوشتارهای ایشان را که به رد قاطعانه‌ی بنیان‌های علمی طرح خانم مجتهد نجفی پرداخت، اشاره کنم. همچنین وی اخیراً پرسش تأمل‌برانگیزی از سازمان حفاظت محیط زیست طرح کرده و خواستار شفافیت در دلایل چرایی جنایت دنا شده است؛ واقعیتی که نشان می‌دهد: ظاهراً این سازمان از طريق کميته ملي ارزيابي تحت نظرش، مجوز لازم برای قطع درختان دنا را به مجري پروژه گازرساني عسلویه داده بوده است!
ادامه نوشته

دکتر جلال ‌الدین شایگان: آب تهران ناسالم است!

    در ادامه‌ی چهار یادداشت گذشته که به روایت مهم‌ترین فرازهای گفتگوی رو در روی برخی از فعالان و نخبگان محیط زیست  با شهردار تهران پرداخته شد، اینک می‌خواهم سخنان دکتر جلال‌ الدین شایگان را انتشار دهم، استاد دانشگاه صنعتی شریف و رییس شاخه‌ی محیط زیست فرهنگستان علوم ایران؛ سخنانی که بخش‌هایی از آن بسیار بحث‌برانگیز و مهم ارزیابی شد ...

ادامه نوشته

دو بار ثبت ملّی دماوند به چه کار آمده است؟!

    احتمالاً ثبت همزمان یک چشم‌انداز طبیعی توسط دو نهاد مستقل در کشور، هم می‌تواند بی‌سابقه باشد و هم می‌تواند نشان از اهمیت آن اثر طبیعی در نزد ثبت‌کنندگان والامقام دولتی در سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور داشته باشد. به ویژه آن که از عزم دولت برای ثبت جهانی دماوند آگاه شده و از قول، رحیم مشایی می‌خوانیم: "جهانيان به ملت ايران خواهند گفت، اين كوه به همه‌ي ما تعلق دارد و ما همه از آن نگهداري مي‌كنيم."
ادامه نوشته

نامه به الهه البرز برای نجات پلنگ دره!

    انگار دیگر از دست آدم‌زمینی‌ها کاری بر نمی‌آید ... انگار امید آدم زمینی‌ها از آدم‌زمینی‌ها بریده شده و حالا برای نجات باقیمانده‌ی جنگل‌های منحصر به فردمان در نوار ساحلی کاسپین (دریای مازندران) باید چشم به آسمان بدوزیم و از الهه‌ی البرز مدد جوییم تا او خود پاسخی شایسته به آن طبیعت‌ستیزان آزمندی که اینگونه یغما می‌برند آینده‌ی بوم و بر عزیزمان را، بدهد ...
ادامه نوشته

نبی بیدهندی: مدیریت زباله در ایران با کیست؟!

    در سومین بخش از گزارش 4 ساعت گفتگو با شهردار تهران، می‌رسیم به سخنان دکتر غلامرضا نبی بیدهندی، رییس دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران ...
ادامه نوشته

تصاویری هوش‌ربا از روستای هدف گردشگری در خبر!

    پارک ملی خبر (KHABR) را همه می‌شناسیم و پیش‌تر هم در مورد آن نوشته‌ام؛ اینک می‌خواهم توجه خوانندگان عزیز مهار بیابان‌زایی را به روایت‌های جدیدی از این پارک کاغذی! جلب کنم که حقیقتاً تأسف‌بار است ...

ادامه نوشته

مجید مخدوم: ستاد محیط زیست و توسعه پایدار 18 ماه است که تشکیل جلسه نداده!

    همان طور که قول داده بودم، می‌کوشم تا مهم‌ترین فرازهای سخنان نخبگان محیط زیست را در گفتگوی 4 ساعته با شهردار تهران بیان کنم.
    نخستین، فردی که خطاب به دکتر قالیباف سخن گفت، دکتر مجید مخدوم، استاد دانشگاه تهران و شناخته‌ترین چهره علمی محیط زیست ایران بود. ایشان به چند نکته مهم اشاره کردند و در حقیقت به نرمی سر محمد هادی حیدرزاده - رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران - را بریدند و گذاشتند روی میز! به نحوی که آقا هادی دیگر تا انتهای مجلس هیچ چیز نگفت! گفت؟
ادامه نوشته

سد کرج را فراموش کنید ؛ لتیان را دریابید!

    در چهارمین روز اردیبهشت ماه نوشتم که روزگار مهم‌ترین منبع آب شرب 10 میلیون تهرانی، اصلاً خوب نیست. آن روز با انتشار تصاویر جزایری از آلاینده‌های انسان‌ساز در انتهایی‌ترین بخش از دریاچه سد کرج، کوشیدم تا توجه متولیان پاکسازی و حراست از رودخانه‌های کشور را متوجه خطر عظیمی کنم که مستقیماً جان انسان‌ها را نشانه رفته است ...
ادامه نوشته

لودرها را رها کنید؛ لوله های گاز عسلویه را بگیرید!

    مصیبت طغیان سوسک‌های چوبخوار و خشکسالی، ریزگردهای عربی و جاده‌کشی‌های وزارت راه و سدسازی‌های وزارت نیرو کم بود که حالا باید تن رنجور و بیمار و فرتوت بلوط‌ستان‌های زاگرس در دنا، به دلیل آغاز دوباره عمليات اجرايي انتقال لوله گاز عسلویه هم بلرزد؟ آن هم به رغم مخالفت صریح دکتر محمدباقر صدوق، معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست!
ادامه نوشته

در ستایش پیوندی که احترام به دماوند را معنی کرد

    می‌گویند: بهترین چیز رسیدن به نگاهی است که از حادثه‌ی عشق تر است ...
    این که بهناز و علی - دو هموطن کوهنورد ما، بخواهند تا این بهترین و ماندگارترین حادثه‌ی زندگی‌شان را در کاکل سپید دماوند جاودانه سازند؛ نشان از عشق بی‌آلایش و ارادت قلبی‌شان به نماد طبیعت سرفراز طبیعت ایران – دماوند – دارد ...
ادامه نوشته

برای نهنگ‌هایی که راه‌ را گم می‌کنند!

    اخیراً گزارشی بر روی درگاه مجازی spiegel قرار گرفت که بسیار تأمل‌برانگیز است. در این گزارش می‌خوانیم که یکی از بزرگترین عواملی که اصطلاحاً سبب ساز خودکشی نهنگ‌ها را فراهم می‌آورد، اختلالی است که در سامانه‌ی جهت‌یابی این بزرگترین پستاندار آبزی جهان رخ می‌دهد؛ اختلالی که وقتی ردش را می‌گیریم و چرایی‌اش را می‌جوییم، ما را می‌رساند به صدای دستگاه‌های سونار کشتی‌ها، زیردریایی‌ها، موتور کشتی‌ها و یا اصواتی که ابزارهای پرقدرت حفاری برای رسیدن به نفت تولید می‌کنند و مجموعه‌ی این نواهای انسان‌ساز و گوشخراش، سبب شده تا نهنگ‌ها دیگر نتوانند صدای یکدیگر را به سهولت بشنوند؛ رخدادی که باعث می‌شود به جای آن که به مسیر طبیعی خود بروند، سر از کناره‌های کم عمق اقیانوس‌ها و دریاها درآورده و عملاً به گل نشسته و مانند کشتی یونانی کیش برای همیشه به تاریخ پیوسته و نابود شوند ...
ادامه نوشته

سوسک‌ها را رها کنید! لودرها را بگیرید!!

    پیش‌تر و به طعنه نوشتم که در ماجرای خشکی بی‌سابقه‌ی بلوطستان زاگرس، این سوسک‌های چوبخوار هستند که متهم ردیف نخست به شمار می‌آیند و نه ریزگردهای عربی. هرچند همه می‌دانیم که متهم ردیف نخست در تخریب طبیعت، مستقیم یا غیر مستقیم، همیشه کسی نیست جز اشرف مخلوقات ...
ادامه نوشته

چه عواملی سوسک‌ها را در زاگرس به طغیان واداشتند؛ تغییرات اقلیمی یا انسان؟

    فقط در استان ایلام عرصه‌ای به بزرگی 65 هزار هکتار از رویشگاه بلوط را از دست داده‌ایم؛ چه باید کرد برای این که نام  "بلوط" در خاطره‌ی یک ملّت برای همیشه دفن نشود؟ در واپسین بخش از گزارش مرگ قریب‌الوقوع زاگرس، به معرفی عوامل بروز و تشديد طغيان آفت سوسک چوبخوار و نیز ارایه‌ی راهکارهایی برای برون‌رفت از بحران پیش‌آمده پرداخته شده است ...
ادامه نوشته

ریزگردهای عربی را رها کنید ؛ سوسک‌ها را بگیرید!

   به دنبال انتشار یادداشتی با عنوان: «بلوط‌های زاگرس ؛ تازه‌ترین قربانی ریزگردهای عربی؟!» و ابراز نگرانی از شتاب معنی‌دار خشکیدگی رویشگاه‌های بلوط در زاگرس، به ویژه در استان‌های ایلام، کهکیلویه و بویراحمد، فارس و چهارمحال بختیاری، اینک خبر می‌رسد که متهم ردیف نخست در بروز این فاجعه، دو  گونه‌ی سوسك چوبخوار از خانواده Buprestidae است. هرچند نباید از خاطر برد که در بروز و تشديد طغيان و خسارت اين آفت، تمامي مؤلفه‌های تنش‌زا به ويژه خشكسالي، ريزگردها، فشار دام و عملیات زراعی در حریم جنگل‌های زاگرس، مؤثر بوده‌اند ...
ادامه نوشته

مسئولیت محیط‌زیستی ؛ كیمیایی سخت نایاب!

    به نظر می‌رسد تا هنگامی که یکان یکانِ شهروندان ایران‌زمین به آن درجه از دانستگی نرسند که باور کنند، حفظ محیط‌زیست می‌تواند مهم‌ترین اولویت امروز سرزمین‌شان باشد، روند قهقرایی ناپایداری زیست‌بوم به شتاب‌دارترشدن شیب منفی‌اش ادامه می‌دهد و البته آشکار است که شاید مهم‌ترین گروه از شهروندان ایرانی که باید چنین آموزه‌ای را در اولویت‌های خویش لحاظ کنند، همانا مدیران میانی و ارشد حکومتی و تصمیم‌سازان و برنامه‌ریزان کلان مملکتی در حوزه‌های اجرایی، قضایی، اقتصادی و فرهنگی هستند ...
ادامه نوشته

10 فرمان رهبري به نفع محيط زيست ايران

    روز گذشته، عالي‌ترين مقام جمهوري اسلامي ايران پس از مشورت با تصميم‌سازان و نخبگان حاضر در مجمع تشخيص مصلحت نظام، يك فرمان 10 ماده‌اي انتشار دادند كه در حقيقت سیاست‌ها و راهبردهاي کلی اصلاح الگوی مصرف در كشور را اعلام و ابلاغ كرده است. اين فرمان از آن جهت اهميت دارد كه شايد بتوان آن را خالص‌ترين و سبزترين حكم حكومتي دانست كه تقريباً تمامي بندهاي 10 گانه‌ي آن هم‌راستا با ارتقاي ملاحظات محيط زيستي ايرانيان معنا مي‌يابد ...

ادامه نوشته