گام عملی ایران برای بهره‌مندی از انرژی خورشیدی

    بیش از دو سال پیش در یادداشتی با عنوان: «كارمايه‌ي خورشيدي ؛ همان لبخند پروردگار به ايرانيان است»، تأکید کردم که راه سعادت ایرانیان از شاهراه سبزرنگی به نام «کاربست انرژی خورشیدی» می‌گذرد؛ موضوعی که کوشیدم در سند راهبردی 20 ساله بیابان – چشم انداز 1404 نیز جایگاهی بایسته بیابد ...
ادامه نوشته

خوشحال باشیم ؛ به جای 2012 در 2013 می‌میریم!

    لابد شنیده‌اید که در تقویم مایاها، 21 دسامبر 2012 به عنوان پایان دنیا پیش‌بینی شده است؛ رخدادی که صنعت پولسازی هالیوود هم با ساختن فیلمی با همین عنوان و به کارگردانی Roland Emmerich به استقبالش رفت، هرچند آن گونه که انتظار می‌رفت، گیشه به استقبال این فیلم نرفت! رفت؟
ادامه نوشته

بد نگوییم به نهنگ اگر نادانیم!

    یافته‌های جدید دانشمندان که بخشی از آن در تارنمای discovery منتشر شده است، گواهی می‌دهد که همه‌ی آن اتهام‌هایی را که در طول این سال‌ها متوجه نهنگ‌ها کرده بودیم، نه‌تنها بی‌اساس است، بلکه دقیقاً برعکسش صدق می‌کند!
ادامه نوشته

کاری نکنیم که برای دیدن بهشت مجبور به گرفتن ویزا شویم!

    25 تیر 1386، به واقعه‌ای نگران‌کننده در سواحل بندرعباس اشاره کردم که عملاً حرمت خلیج فارس را به مخاطره انداخته است. اینک خبرهایی که از قول رییس مؤسسه تحقیقات شیلات ایران منتشر شده است، حکایت از پایداری این بحران و استمرار نگران‌کننده و شتابناکش دارد.
    خلیج فارس، شاید یکی از زیباترین بوم‌سازگان‌های طبیعی باشد که ایرانیان همچنان در آن می‌توانند جلوه‌هایی از بهشت را مانند این تصویر ببینند ...
    کاری نکنیم که برای دیدن بهشت مجبور به گرفتن ویزا شویم!

                            همین.

درج نظر

بررسی ردپای اکولوژیک تهران در سلام تهران!

    ساعت 8:15 صبح امروز – چهارشنبه دوم تیرماه 1389 - به بحث در باره‌ی شاخص‌های محیط زیستی تهران بزرگ در برنامه سلام تهران به همراه دکتر پژمان نوروزی در شبکه پنجم سیما ادامه خواهم داد؛ شهری با وسعت 734 کیلومتر مربع (بزرگتر از مساحت 45 کشور جهان مانند سنگاپور، بحرین و مالدیو) که در طول دویست سال گذشته بیش از 180 برابر بزرگ شده و در همان حال، جمعیتش حدود 600 برابر رشد داشته و از 15 هزار نفر در سال 1164 هجری شمسی به حدود 9 میلیون نفر در امروز رسیده است و از همین رو، ردپایی ژرف بر اندوخته‌های بوم‌شناختی البرز مرکزی برجای نهاده و بسیاری از کارمایه‌های طبیعی را با روندی کاهنده مواجه ساخته است.
ادامه نوشته

بلوط‌های زاگرس ؛ تازه‌ترین قربانی ریزگردهای عربی؟!

    به نظر می‌رسد ضعف تدریجی مهم‌ترین گونه‌ی درختی جنگل‌های غرب کشور، اینک به دلیل پاشیدن گرد مرگ بر سر و روی‌شان شتاب گرفته است. خبرهای رسیده از ایلام حکایت از آن دارد که صدها هکتار از جنگل‌های بلوط استان در حال نابودی هستند و این نابودی ممکن است با افزایش معنی‌دار غبارآلودگی هوا در اثر رخداد ریزگرد و کاهش عملکرد فتوسنتز در رویشگاه‌های جنگلی مرتبط باشد ...
ادامه نوشته

اگر حسابداری سبز را جدی‌تر می‌گرفتیم!


    به نظر می‌رسد، تا هنگامی که نتوانیم قواعد بازی را درک کرده، به کار بسته و رعایت کنیم؛ نخواهیم توانست به اجرای درست و اصولی اصل 50 قانون اساسی خویش امیدوار باشیم و بنابراین نباید هم به حیات اجتماعی روبه رشد مردم ایران دل بندیم!

ادامه نوشته

برای آنها که خواهان درک دانشنامه‌ا‌ی متفاوت در مقطع دکترا هستند!

 میر منصور خلیقی، از جوانان اندیشمند، هنرمند و هنجارشکن در حوزه دانش منابع طبیعی و جامعه‌شناسی روستایی است. او همین چهارشنبه – دوم تیر 1389، رأس ساعت 11:30 در تالار شهید مطهری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران – کرج، به دفاع از دانشنامه‌ای می‌پردازد که برای انجام مراحل تحقیق و مطالعات مربوط به آن وقت و زمان بسیاری را صرف کرده و رنج فراوانی را برخود هموار ساخته است؛ دانش‌نامه‌ای که به سطر سطر یافته‌هایش از صمیم دل و جان اعتقاد دارد.
    عنوان دانشنامه‌ی وی: «چالش‌های مدیریت منابع طبیعی از منظر طبیعت‌نشینان در

ادامه نوشته

مرگ تدریجی تالاب انزلی و دسته گل بی پی در خلیج مکزیک!


    تالاب انزلی، نگین بی بدیل گیلان در حال احتضار است. سالانه میلیون‌ها تن رسوب، صدها هزار لیتر فاضلاب و پساب‌های آلوده‌ی خانگی، صنعتی، کشاورزی و بیمارستانی از طریق 11 رودخانه‌ای که به آن منتهی می‌شود و نیز زهکش اراضی زراعی اطرافش، در این تالاب ارزشمند می‌نشیند و با خود مرگی آرام و تلخ را برای زیستمندان کم‌نظیر و زیبارویش به ارمغان می‌آورد. افزون بر آن، تالاب عملاً تبدیل به یک کهریزک آبی/ خاکی شده و نمی‌توان جایی در این تالاب 20 هزار هکتاری را یافت که عاری از زباله‌های جامد شهری و روستایی باشد؛ به نحوی که چشم‌انداز دیداری تالاب را نیز به شدت متأثر کرده و از جذابیت انداخته است ...
ادامه نوشته

یک گفتگوی چالشی در روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی!


    فردا – پنج شنبه، 27 خرداد مصادف با روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و کاهش اثرات خشکسالی - رأس ساعت 15 می‌توانید شنونده‌ی یک گفتگوی چالشی و نسبتاً متفاوت بین غلامعباس عبدی‌نژاد، مدیرکل دفتر امور بیابان و محمّد درویش در برنامه طبیعت خفته رادیو ایران باشید ...
ادامه نوشته

چرا بیابان‌زایی در ایران مهار نمی‌شود! می شود؟

    فردا، در شهر قم و در کنار گنبد نمکی بزرگ این شهر موسوم به سیاه کوه یا کوه نمک، مراسمی به بهانه‌ی روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و کاهش اثرات خشکسالی برگزار می‌شود که در آن افزون بر مقامات محلی، جمعی از کارشناسان و علاقه‌مندان به محیط زیست و نمایندگان تشکل‌های مردم‌نهاد فعال در منطقه هم شرکت خواهند کرد ...
ادامه نوشته

برنامه اقدام ملی مقابله با بیابان‌زایی ایران کجاست؟!

    امروز که به سایت UNCCD به عنوان مرجع جهانی این موضوع مراجعه کردم، با کمال حیرت متوجه شدم که گزارش ایران، ظاهراً مورد تأیید این مرجع جهانی هنوز قرار نگرفته است! آن هم در حالی که بیش از 6 سال از نگارش آن می‌گذرد!
    آیا کسی می‌داند چرا؟!
ادامه نوشته

کاش هشدار نهفته در این نقشه را درک می‌کردیم!

    نقشه‌ای که ملاحظه می‌کنید، حساسیت اراضی جهان به فرآیند بیابان‌زایی را نشان می‌دهد. تلاش کردم تا آنجا که امکان دارد، بتوانید نقشه را در ابعادی بزرگ‌تر ملاحظه کنید. این نقشه در سال 1998 و توسط بخش حفاظت منابع طبیعی ایالات متحده آمریکا - USDA - تهیه شده و مرتباً اطلاعاتش به روز می‌شود ...

ادامه نوشته

پل‌ها و جاده‌هایی که خاک را تخریب و بیابان‌زایی را تشدید می‌کنند!

    در همه‌ جای دنیا، یکی از شاخص‌ها یا شناسه‌های توسعه‌یافتگی را در کمیت و کیفیت شبکه‌ی ارتباطی کشورها، به ویژه در حوزه‌ی حمل و نقل جاده‌ای و ریلی ارزیابی می‌کنند. ایران هم‌اکنون بیش از 120 هزار کیلومتر جاده اصلی و آزادراه و 60 هزار کیلومتر هم راه فرعی آسفالته دارد؛ یعنی بسیار بیشتر از آن مقداری که همسایه شرقی در رؤیای ساختنش برای کشور خویش به سر می‌برند. با این وجود، همین ماه گذشته بود که معاون وزیر راه و ترابری در گفتگو با خبرنگار شبکه خبر سیما، به صراحت اعتراف کرد که اصول علمی و مهندسی در ساخت اغلب پروژه‌های راهسازی کشور رعایت نمی‌شود! واقعیتی که آمار بالای تلفات جاده‌ای، تأیید کننده‌ی آن است ...
ادامه نوشته

خاک را که حفظ کنیم، زندگی را برده‌ایم!

    شاید یکی از با ارزش‌ترین عناصر موجود بر روی کره‌ی زمین، وجود ریزاندامگان یا میکروارگانیسم‌های موجود در خاک باشد که به واسطه‌ی حضور آنها، زمین قدرت بارآوری بدست آورده و بدین‌ترتیب، به عنوان یگانه سیاره‌ی قابل زیستن در تمامی فراخنای فضای بالای سرمان تا عمق 14 میلیارد سال نوری شناخته شده است ...

ادامه نوشته

به استقبال روز جهاني مقابله با بيابان‌زايي برويم

    پنج شنبه – هفدهم ژوئن 2010 – كه از راه برسد، مردمان زمين در بيش از 193 كشور جهان براي پانزدهمين سال، آيين‌هاي نكوداشت روز جهاني مقابله با بيابان‌زايي و كاهش اثرات خشكسالي را برگزار خواهند كرد ...
ادامه نوشته

آوارگی ناشی از سدها در طول یک قرن گذشته بیشتر از جنگ‌ها بوده است!

    در هیجدهمین روز از فروردین 1388 و از قول دکتر آهنگ کوثر در همین تارنما نوشتم: سدها محیط زیست را خراب، بیماری‌ها را تشدید و مردم را بی‌خانمان می‌سازند! اینک هم عبداللطیف عبادی در پاسخ به عهدی دیرین و در برگردان یکی از تازه‌ترین مفاله‌های منتشر شده بر روی درگاه مجازی نشنال جیوگرافیک، همان حرف را از زبان آنا مینارد - Anne Minard - می‌زند. در این مقاله و از زبان برایان نیچر آمده است که در طول یکصد سال گذشته، سدها به مراتب مرگبارتر و ویران‌کننده‌تر از جنگ‌ها عمل کرده و حدود 550 میلیون نفر را آواره کرده و خانه و کاشانه‌شان را ویران نمودند! واقعیتی که در بسیاری از گزارشهای مستقل به اشکال گوناگون مورد تأیید و تأکید قرار گرفته است ...
ادامه نوشته

بعد از آن درنگ ؛ حال درنگ حواصیل شب را در تالاب انزلی دریابید!

    همان طور که اشاره کرده بودم، روز گذشته مهمان مردم باصفا و خونگرم گیلان بودم و ساعتی پیش از سفر بازگشتم.
    فعلاً این حواصیل شب - Nycticorax nycticorax – یا به قول گیلکی‌ها: شال باغ را از من بپذیرید تا سر فرصت از این سفر گزارشی مفصل تر را انتشار دهم.
    درنگ آن قورباغه را که یادتان نرفته! حالا برایم بگویید درنگ این حواصیل در قبرستان زباله‌ها (بخوانید تالاب انزلی!) از برای چیست؟!

ادامه نوشته

ریزاندامگان کارا یا Effective Microorganisms

    فن آوری ساخت ریزاندامگان کارا نخستین بار توسط یک ژاپنی به نام  Teruo Higa به جهان معرفی شد تا بتواند جایگزینی کم‌خطرتر و کاراتر برای کودهای شیمیایی باشد؛ کودهایی که نه‌تنها زمین، بلکه آب‌های سطحی و زیرزمینی و تالاب‌ها و دریاهای آزاد را نیز مسموم کرده‌اند ...

ادامه نوشته

هندی‌ها می‌خواهند ۲۰ هزار مگاوات برق خورشیدی تولید کنند!

    برای این که تصویر درستی از بلندپروازی هندی‌ها بدست آورید، کافی است به یاد آوریم که بزرگترین نیروگاه تولید برق کشور، نیروگاه شهید عباسپور است که ۲ هزار مگاوات بیشینه‌ی تولید آن است. به عبارت دیگر، هندی‌ها می‌خواهند تا ۱۲ سال دیگر، توان استحصال خویش را در حوزه‌ی انرژی خورشیدی به ۱۰ برابر برق تولیدی در بزرگترین نیروگاه ایران برسانند ...

ادامه نوشته

آیا می‌دانید مهم‌ترین عامل بیابان‌زایی در ایران چیست؟!

    بیابان‌زایی یا تخریب سرزمین – Land Degradation- به مجموعه فرآیند‌های با منشأ انسانی یا طبیعی اتلاق می‌شود که ضریب کارایی سرزمین را کاهش داده و کارمایه‌ها را نابود سازد.
    اینک شرکت‌کنندگان در همایش ناگفته‌های سدسازی که در آخرین‌ روزهای اردیبهشت ماه سال 1389 در دانشگاه صنعتی اصفهان گرد هم جمع شده بودند و این تومار را نیز خطاب به مجید نامجو امضاء کردند (گفتنی آن که امکان عکس گرفتن از همه‌ی صفحات حاوی امضا به دلیل ازدحام فراهم نشد)، در قطعنامه‌ی پایانی همایش بر این واقعیت تأکید کرده‌اند که استمرار سیاست‌های کنونی در حوزه‌ی مدیریت آب و سدسازی، می‌تواند کشور را با مهلک‌ترین جریان بیابان‌زا مواجه سازد ...
ادامه نوشته

جایگاه ایران از منظر کیفیت کار گروهی -  TEAMWORK

  دیروز در مراسم جشن کارنامه‌ی فرزندم – اروند - یکی از مدرسان شاخه‌ی legoeducation (لگوی آموزشی) سخنان کوتاهی در باره‌ی برنامه‌هایی که برای پکیج آموزشی‌شان در سال تحصیلی آینده دارند، ارایه داد ... و البته در لابه لای سخنانش، به نکته‌ی دردناکی هم اشاره کرد که سبب شد تا چشم‌ها به زمین دوخته شده و اغلب والدین حاضر ناخواسته سر به زیر گردند ...
ادامه نوشته

دانشمندان آلمانی: کره‌ی زمین بدتر از این شرایط را تاکنون تجربه نکرده است!

    صاحب فرزانه‌ی پایگاه اطلاع رسانی فرهنگی، تاریخی، صنعتی که خوانندگان گرامی مهار بیابان‌زایی پیش‌تر با ایشان به دلیل برگردان یک مقاله‌ی آلمانی به فارسی آشنا هستند؛ در تازه‌ترین یادداشت خویش، پرده از ادعای جدید گیاهشناسان شهر بن در آلمان برداشته و از قول ایشان – که اخیراً روش جدیدی برای محاسبه‌ی فرآیند جهان‌گرمایی معرفی کرده‌اند - نوشته است که "ما در حال حاضر در بدترین حالت ممکن قرار داریم."
ادامه نوشته

ناسا آژیر را می‌کشد: سال 2010 می‌رود تا رکورد شکن شود!

همان گونه که سال 2009 رکورد گرم‌ترین سال جهان را شکست، اینک بررسی‌های انجام شده توسط ناسا در طول 4 ماهه‌ی نخست سال 2010 نشان می‌دهد که در طول 131 سال گذشته، هرگز چنین گرمایی را کره‌ی زمین درک نکرده بوده است ...
ادامه نوشته

خبری هشداردهنده برای همه ی وبلاگنویسان و فعالان محیط زیستی!

    خبرگزاری بهروزپرس – که این روزها یک تنه به جای لشکر غایب یا خواب‌مانده‌ی گرین‌بلاگ می‌نویسد – یک خبر جالب منتشر کرده که به نظرم همه – از جمله خودم - باید به آن توجه کنیم ...

ادامه نوشته

دلم می‌سوزد اگر مرجان‌ها در خلیج فارس دیگر نرقصند!

    مرجان‌ها ممکن است برای همیشه رقص را فراموش کنند! باورتان می‌شود؟ یعنی امکان دارد مرجان باشی و نتوانی برقصی؟!
    راستی! شما فکر می‌کنید تصور شاخاب پارس بدون مرجان، چگونه برزخی را در مقابل دیدگان می‌آفریند؟!
    می‌خواهم در یادداشت پیش رو – که نخستین بار در مردمک منتشر شد، پاسخ این پرسش را بدهم؛ پاسخی که اینگونه آغاز می‌شود ...
ادامه نوشته

آنچه که این هفته در عصر پرتقالی طرح خواهد شد!

    در برنامه این هفته‌ی حال زمین خوب نیست که در عصر پرتقالی رادیو جوان پخش خواهد شد، با مهران دوستی در باره‌ی ماجرای ورود شیر ایرانی به دشت ارژن و ببر روسی به میانکاله، بحران کم‌آبی در جیرفت و کهنوج، فاجعه‌ی هورالعظیم و نقش آبخوانداری و آبخیزداری در پایداری سرزمین ایران گپ زده‌ایم.
    گفتنی آن که عصر پرتقالی از ساعت 15 الی 17 روزهای شنبه تا چهارشنبه از رادیو جوان و در سراسر کشور پخش می‌گردد.

   در همین باره:

  رد پای رادیو جوان در مهار بیابان زایی!


درج نظر

روزگار رؤیایی گوش‌های دوست داشتنی گربه‌ ی ایران!

    نه تنها در اردیبهشت ماه 16 درصد از غلظت خشکسالی در کل کشور نسبت به ماه پیش از آن کاسته شد، بلکه به جرأت می‌توان گفت که مردمان جلفا، سرخس، ماکو و خوی کمتر به یاد دارند اردیبهشتی چنین خیس و پرباران را ... به نحوی که آمارهای برآمده از کوشش همکاران سختکوش اصفهانی‌ام، نشان می‌دهد، آنچه که در طول 8 ماهه‌ی مهر 1388 تا پایان اردیبهشت 1389 بر آسمان نیمه‌ی شمالی گربه‌ی ایران باریده است، بیش از 60 درصد میانگین بارشی است که در طول 30 ساله گذشته رخ داده است. به دیگر سخن، آسمان گویا به داد مدیریت سهل‌انگار حوضه‌ی آبخیز دریاچه‌ی ارومیه رسیده و با تمام قدرت خویش، هرآنچه در توان داشته بر سر و روی ارومیه‌ی تشنه باریده است ... نعمتی که متأسفانه از زیستمندان شمال استان کرمان، جنوب یزد، شمال و مرکز سیستان، شرق و مرکز فارس و بسیاری از مناطق استان هرمزگان دریغ شده است. هرچند شاید مردم هیچ نقطه‌ای از کشور به اندازه‌ی مردمان شریف امیدیه خوزستان با چنین شوکی روبرو نشده و به یکباره با کاهش 86 درصدی بارندگی خویش مواجه نشده‌اند، رخدادی که مردمان پارس‌آباد مغان به صورت وارونه آن را درک کرده و میانگین بارندگی ماهانه‌شان بیش از 76 درصد رشد را نشان می‌دهد و دست آخر آن که مردمان اصفهان، بروجن و لردگان همچنان مرکزی‌ترین نواحی کشور را شامل می‌شوند که میزان بارندگی ماهانه‌شان بین 20 تا 45 درصد بیش از میانگین 30 ساله بوده است ...

ادامه نوشته

آهنگ کوثر: چه کسی سیاست‌گزار آبِ ایران است؟!

    همان طور که می‌دانید، قرار است به زودی در جوار طرح موفق آبخوانداری کوثر، بر روی رودخانه چاه قوچ یک سد جدید احداث شود و ظاهراً مطالعات سد هم به پایان رسیده است؛ سدی که اگر ساخته شود، بزرگترین آسیب را به طرح آبخوانداری کوثر خواهد زد ...
ادامه نوشته

تخریب 430 سد در طول 13 سال گذشته در آمریکا!

    در حالی که آب‌سالاران طبیعت‌ستیز، پیشنهاد ساخت 600 سد جدید با اعتبار 61 هزار میلیارد تومان را برای برنامه‌ی پنج ساله‌ی پنجم داده‌اند تا به این ترتیب، حیات آب‌شناختی (هیدرولوژیکی) کشور را  به ممات برسانند؛ از آمریکا خبر می‌رسد که در طول 13 سال گذشته، 430 سد بزرگ و کوچک تخریب شده است تا زندگی را از تخریب و مرگ نجات دهند ...
ادامه نوشته