متن پیش رو، حاوی اغلب نکاتی است که شرکت‌کنندگان در همایش خشکسالی بر روی آن اتفاق نظر داشته‌اند:

بیانیه اختتامیه دوّمین همایش ملّي اثرات خشکسالی و راهکارهای مدیریت آن
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
اردیبهشت 1388

زاینده رودی که دیگر زنده نیست!

     در سالی که بر مبناي سخنان مقام معظم رهبری سال اصلاح الگوی مصرف نام گرفته، دومین همایش ملی اثرات خشکسالی و راهکارهای مدیریت آن در شرایطی برگزار شد که اثرات خشکسالی بر عرصه‌های کشاورزی و منابع طبیعی قابل توجه و تامل بوده است. از اين رو، مشارکت، هم‌اندیشی و هم‌افزايي اساتید، پژوهشگران، مروجان، کشاورزان، مدیران اجرايی و ديگر تصميم‌سازان كارشناس در قالب چنین همایش‌هايی دارای اثرات فراوان بوده و سبب تبادل تجربیات و نیز انتقال دستاوردهای پژوهشی به منظور کمک به مدیریت بهینه و کاهش و تعدیل خسارت‌های خشکسالی می‌شود.
    همایش حاضر حاصل تعامل و اشتراك فكري كم‌نظير و مجددانه استانداری اصفهان، سازمان‌ها ، ادارات کل، دانشگاه‌ها و تشکل‌های مردمی بخش کشاورزی استان اصفهان و همکاری علمی دانشگاه‌ها و مؤسسه‌هاي پژوهشي کشور با مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان است.
    در این همایش بیش از 630 فقره مقاله داوری و مورد پذیرش قرار گرفت. محورهاي اصلی مباحث به بررسی عوامل بروز پدیده‌ي خشکسالی، اثرات خشکسالی بر محیط زیست و کشاورزی به لحاظ اقتصادی و اجتماعی اختصاص يافت. اينك شرکت‌کنندگان در همایش ضمن تأکید بر تغییر نگرش و بهینه‌سازی مدیریت پدیده‌ي خشکسالی، در راستاي کاهش و تعدیل اثرات سوء آن بر دريافت‌ها و پيشنهادهاي زير – مبتني بر مديريت غير سازه‌اي - تأكيد مي‌كنند::
1- به لحاظ محدودیت منابع آب که ناشی از شرایط اقلیمی گرم و خشک کشورمان است، توجه به اصلاح الگوی مصرف آب در مصارف شرب و بهداشت، صنعت و کشاورزی بایستی در شمار اولویت اصلی تمام دستگاه‌های دولتی، خصوصی و مردم‌نهاد قرار گیرد.
2- با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی کشورمان و پذیرش این واقعیت که خشکسالی پدیده‌ای اتفاقی و موقتی نیست، بلکه بخشی از شرایط طبیعی این کشور است. پیشنهاد می‌شود طراحی شبکه‌ي پایش و ديده‌باني خشکسالی در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی توسعه یابد تا این شبکه بتواند احتمال وقوع خشکسالی را پیش‌بینی كرده و با برنامه‌ریزی مبتنی بر اصول کارشناسی بتواند گام‌های مؤثر در راستای کاهش خسارت آن بردارد.
3- با توجه به محدودیت استعداد خاک‌های کشور به لحاظ حاصلخیزی از یک طرف و محدودیت اراضی کشاورزی، بایستی از تخریب و تبدیل و تغییر کاربری اراضی کشاورزی بخصوص در حاشیه شهرهای بزرگ به شدت جلوگیری شود.
4-مدیریت حفظ منابع طبيعي به نحوی بایستی سامان يابد که ضمن حفظ تنوع ژنتیکی گونه‌های گیاهی و جانوری و حراست از ميراث طبيعي بوم‌سازگان (اكوسيستم) ‌هاي ارزشمند و منحصر به فرد كشور ، ورود هر نوع آلاینده‌ي شيميايي يا فيزيكي در حد ظرفيت پذيرش سرزمين محدود شود.
5- انجام تمامي طرح‌های صنعتی، شهری، طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای، کریدورهای فناوری، شهرک‌های صنعتی و امثالهم پس از انجام مطالعات جامع زیست محیطی و ارزيابي‌هاي مربوطه (EIA) توسط متخصصان ذیربط، انجام پذیرد.
6- تخصیص اختصاص اعتبار کافی به منظور گسترش و توسعه پژوهش‌های مرتبط با خشكی و خشگسالی و اثرات زیست محیطی آن براي کاهش اثرات و تبعات خشگسالی در دستور کار قرار گیرد.
7- حفظ و صیانت از عرصه‌های منابع طبیعی، مدیریت بهره وری از جنگل‌ها بایستی به صورت جدی و همه‌گیر مورد توجه قرار گیرد.
8- در شرایط خشگسالی کاهش سهمیه آب برای بخش صنعت نیز اعمال گردد و تنها به کاهش سهمیه بخش کشاورزی بسنده نگردد. مضاف به اینکه به منظور صرفه جويی بیشتر در مصرف اب بایستی اب پساب صنایع تصفیه و مجددا مورد استفاده قرار گیرد.
9- رويكرد دراز مدت كشور بايد كاهش وابستگي معيشتي به سرزمين و تقويت زيرساخت‌هاي بخش‌هاي خدماتي و صتعتي باشد.
10- فناوري ذخيره‌ي آب در زيرزمين بايد تقويت شده و در شرايط برابر، آبخوانداري بر سدسازي اولويت داشته باشد.
11- سرمايه‌گذاري براي استحصال كارمايه (انرژي)هاي نو (به ويژه نور خورشيد و باد) به منظور كاهش وابستگي به سوخت‌هاي گياهي و فسيلي و تعديل اثرانت ناخوشايند جهان‌گرمايي بايد با جديتي بيشتر در دستور كار دولت قرار گيرد.