در پارس آباد مغان، همه چیز رؤیایی است!

    یازدهمین ماه از سال آبی 89-1388 هم گذشت و در طول این 11 ماه، هیچ نقطه‌ای از کشور را نمی‌توان سراغ گرفت که همچون پارس‌آباد مغان در روزگاری رؤیایی و خیس به سر برده باشد؛ زیرا میزان ریزش‌های آسمانی اندازه‌گیری شده در این ایستگاه برابر با 99.6 درصد بیشتر از میانگین درازمدت است. یک خبر خوش دیگر این که اندکی از وسعت آن بخش از کشور که دچار خشکسالی بسیار شدید در حد فاصل مرز استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان و خراسان جنوبی بوده، کاسته شده است و به همان نسبت بر میزان ترسالی خفیف در جنوب خاوری ایران افزوده شده است ...
ادامه نوشته

مرداد ؛ ماهی که دیده بان طبیعت بختیاری به دنیا آمد!

    دیده‌بان طبیعت بختیاری، تارنمای ارزشمند، متین و متفاوت دوست و همکار دیرینه‌ام؛ هومان خاکپور در مرداد 1388 به دنیا آمد و نخستین یادداشت جدی‌اش را پس از چند پست آزمایشی در 24 مرداد ماه سال گذشته با عنوان: "خشكی زنده‌رود و نقش خشكسالي‌هاي اخير و چالش‌هاي مديريتي دو استان" منتشر کرد ...
ادامه نوشته

راه حل دکتر کریم‌زادگان برای نجات محیط زیست ایران

    خوانندگان مهار بیابان‌زایی، پیش‌تر با حسن کریم‌زادگان آشنا شده‌اند، اینک بار دیگر این متخصص برجسته‌ی کشور بر نگارنده منت نهاده و حاصل اندیشه‌ها و تجربیات آکادمیک خویش را - برای گریز از بحرانی که دارد طبیعت ایران را به مرز ناپایداری برگشت‌ناپذیری سوق می‌دهد - با خوانندگان گرامی کلبه‌ی مجازی درویش به اشتراک نهاده است ...

ادامه نوشته

پدیده ی هشت پای آلمانی ، نشانه ی بیابان زایی است! - 4

    در سومین بخش از هشت پا نامه‌ی مهار بیابان‌زایی، این پرسش را طرح کردم که آیا ممکن است فردی که با دقتی کم‌نظیر می‌تواند ماجراهای 25 سال بعد از خود را شرح دهد، یک انسان معمولی باشد یا آن که بی شک فرازمینی است؟!

ادامه نوشته

وقتي كه ناصر كرمي، استحاله ‌ي خودش را نقض مي‌كند! نمي‌كند؟

   ناصر كرمي اين روزها كم مي‌نويسد و البته كم نوشتن در اين روزها عين خردمندي است؛ واقعيتي كه دايي‌جان ناپلئون وبلاگستان سبز هم آن را تأييد مي‌كند! نمي‌كند؟ كاش من هم مي‌توانستم مثل او خردمند باشم ... افسوس!

    بگذريم ...

ادامه نوشته

پدیده ی هشت پای آلمانی ، نشانه بیابان زایی است! - 2

    در نخستین بخش از این نوشتار تا آنجا آمدیم که دریافتیم شهرت پل، هشت‌پای ساکن در آکواریوم شهر اوبرهاوزن، به یکباره از شهرت مرد شماره یک در صحنه‌ی سیاست اسپانیا پیشی گرفته است؛ واقعیتی که درستی آن را موتور جستجوگر گوگل می‌تواند تأیید کند! نمی‌تواند؟
ادامه نوشته

وقتی که ارومیه خون می‌گرید!

    صبح روز دوشنبه – یازدهم مرداد ماه 1389 - به همراه همکارانم در کمیته محیط زیست و توسعه پایدار کشاورزی از دریاچه ارومیه و سواحل خاوری آن در استان آذربایجان شرقی بازدید کردم و به اتفاق دیگر بازدیدکنندگان، همراه با این نگین بی‌بدیل در سر گربه‌ای و دوست‌داشتنی وطن، خون گریستیم ...
ادامه نوشته

عقب‌نشینی نامحسوس سرخ‌ها در تیرماه!

    بررسی تازه‌ترین یافته‌های هواشناسی منتج از نقشه‌های خشکسالی کشور که توسط تیم سختکوش دکتر مرتضی خداقلی عزیز در پایگاه مدیریت خشکسالی استان اصفهان تهیه شده است، نشان می‌دهد که مساحت بخشی از کشور که دریافت ریزش‌های آسمانی آن کمتر از میانگین درازمدت بوده از 67 درصد به 63.2 درصد کاهش یافته است. واقعیتی که نشان می‌دهد، سبزها توانسته‌اند چیزی در حدود 3.8 درصد از اراضی اشغال شده توسط سرخ‌ها تا پایان خردادماه 1389 را در تیرماه، پس بگیرند. این در حالی است که همچنان مجموع بارندگی رخ داده در 10 ماه نخست سال آبی جاری، 8.1 میلی متر بیشتر از مدت مشابه آن در میانگین درازمدت بوده است. خبری که البته در ادامه خواهیم دید، بازخوردهای مثبتش چندان هم قابل اعتنا و امیدبخش نیست!
ادامه نوشته

جنگل‌های مریوان همچنان در آتش می‌سوزند! چرا؟


    در شانزدهمین روز از خرداد 1389 طی یادداشتی با عنوان: "در سال ۱۳۸۹ ؛ خطر ترسالی کمتر از خشکسالی نیست! " هشدار دادم که به دلیل بارندگی نسبتاً مطلوب در غرب کشور، گونه‌های علفی یکساله از رشد مطلوبی برخوردار شده‌اند که سبب شده پس از خشک شدن در اواخر خردادماه به بعد، آسیب‌پذیری مراتع و جنگل‌های غرب ایران را نسبت به رخداد آتش‌سوزی افزایش دهند ...
ادامه نوشته

هیچ درخت سوزنی برگی در جهان وجود ندارد که آلودگی تولید کند!

    استاد کامبیز بهرام سلطانی هم سرانجام نتوانست گوشه‌ی گود نشسته و در مورد مباحث مربوط به طرح خانم نرگس خاتون مجتهد نجفی، سکوت اختیار کند. در حقیقت پس از مهندس هاشم کنشلو، مهندس مصطفی خوشنویس و دکتر مرتضی شریفی، اینک این کامبیز بهرام‌سلطانی است که  به صورتی جدی و مستند به این بحث وارد شده و به دفاع از سوزنی‌برگان برخواسته و صراحتاً می‌گوید: « نه تنها هيچ سوزني‌برگي ايجاد آلودگي نمي‌كند، بلکه سوزنی‌برگان خود نخستین قربانی مظلوم آلودگی هوا هستند!» اینک ضمن توجه خوانندگان گرامی مهار بیابان‌زایی به دیدگاه‌های این بوم‌شناس شهیر و بین‌المللی ایران، از خداوند بزرگ می‌خواهم که در این شب عزیز از سر تقصیرات همه‌ی آنهایی که بی جهت پشت کاج ها و چنارها و ... صفحه گذاشتند، بگذرد!
ادامه نوشته

ماتادورهای اسپانیایی و نهنگ‌کش‌های دانمارکی را رها کنید! خودمان را بگیرید!!

    پیش‌تر از ماجرای نسل‌کشی حیوانات توسط مردمان چند کشور خیلی متمدن مانند کانادا، ژاپن، دانمارک و ... یاد کرده بودم. اخیراً هم که بابت شجاعت نمایندگان کاتالونیا در برابر ماتادورهای گاوکش مقادیری ابراز شادمانی نشان دادیم ...
ادامه نوشته

آيا آب تهران هنوز هم بهترين آب ايران است؟

    موج جديد بحران بر سر كيفيت آب تهران را شايد بتوان از ماجراي دعوت نخبگان و فعالان محيط زيست توسط شهردار تهران در بيست و دومين روز از تيرماه 1389 آغاز كرد. روزي كه محمّدباقر قاليباف متخصصان و فعالان محيط زيست را جمع كرده بود تا عملكرد كابينه‌ي او را در شهرداري تهران از منظر ملاحظات و آموزه‌هاي محيط زيستي نقد كنند. امّا يكي از حاضران به نام دكتر جلال‌الدين شايگان در مقام رييس شاخه‌ي محيط زيست فرهنگستان علوم ايران و استاد دانشگاه صنعتي شريف، سخناني گفت كه خواب از سر بسياري در جلسه و بيرون از آن ربود! ايشان كه خود متخصص پساب و فاضلاب‌هاي شهري و صنعتي هستند، به نتايج مجموعه آزمايش‌هايي اشاره كردند كه با نظارت مستقيم وي انجام گرفته و جملگي خبر از آلودگي خطرناك آب تهران مي‌دهد . شايگان گفت: نه تنها نيترات، بلكه شناسه‌ي ديگري به نام TOC يا همان Total organic carbon در آب تهران وجود دارد كه ميزان استاندارد آن در آب شرب بايد صفر باشد، در صورتي كه ميزان آن در خروجي تصفيه خانه‌ها و چاه‌هاي آب مورد بررسي در تهران بين 3 تا 14 ميلي گرم در ليتر اندازه‌گيري شده است كه بسيار خطرناك است. زيرا اين مواد، هنگامي كه با كلر موجود در آب شرب تركيب مي‌شوند، اغلب تركيبات كلره‌اي را مي‌آفرينند كه بسياري از آنها سرطان‌زا است ...
ادامه نوشته

نظري اجمالي بر مباني قانوني حفاظت از آلودگي هوا  - 4

    به منظور مقابله با آلودگي هواي تهران مجموعه اي از قوانين ، مقررات ، مصوبات و ضوابط وجود دارد كه در زير اجمالا"به برخي از آنها اشاره مي شود. هدف از طرح اين مقوله بيان اين واقعيت است كه برای حل بخشي از مسأله آلودگي هواي تهران و ديگر شهرهاي بزرگ كشور، دستگاه‌هاي اجرايي با نبود يا كمبود قوانين مواجه نيستند، بلکه در اينجا مشكل اصلي عدم اجراي دقيق قانون و كنار آمدن با مسائل موجود است ...
ادامه نوشته

برنامه هايي كه خارج از نظام ملي برنامه ريزي تهيه و تدوين گرديده اند - 3

    در این بخش به برنامه هاي شركت كنترل كيفيت هوا ، وابسته به شهرداري تهران و برنامه عزم ملي براي حفاظت از محيط زيست  تهيه شده توسط سازمان حفاظت محيط زيست اشاره می شود ...
ادامه نوشته

یک خبر خوش برای گاوها از کاتالونیای اسپانیا!

    همین سه روز پیش بود که با حیرت و افسوس از این رسم ناخوشایند و غیرقابل باور ماتادورها در اسپانیا گله کردم و با تأسف از تداوم چنین حرکت‌های خشونت‌طلبانه و گاوستیزانه‌ای در قلب اروپای متمدن ابراز ناامیدی و نارضایتی و شگفتی و افسوس کردم. پیش‌تر هم از دوستانم در مهار بیابان‌زایی خواسته بودم تا به این کمپین اینترنتی پیوسته و مراتب انزجار خویش را از سوزاندن شاخ گاو‌های زنده در اسپانیا اعلام دارند ...
ادامه نوشته

موضوع آلودگي هوا در نظام برنامه ريزي كشور - 2

    در برنامه عمراني پنجم كشور (1356- 1352) كه نخستين برنامه حفاظت محيط زيست كشور نيزدرآن مشاهده مي گردد، فصل نخست به موضوع آلودگي هوا اختصاص يافته است (سازمان حفاظت محيط زيست، برنامه حفاظت محيط زيست، در دوران برنامه عمراني پنجم كشور). در اين برنامه بعد از ذكر كلياتي درباره آلودگي هوا و اثرات آن بر انسان و ساير زيستمندان ، وضعيت آلودگي هواي شهر تهران به صورت كمي بيان و منابع آلاينده هوامعرفي گرديده اند. در نهايت نيز اهداف و نيازهاي نيروي انساني، مالي و تجهيزاتي برنامه اعلام شده اند.  طبق اين برنامه «هدف‌هاي تعيين شده جهت حفظ محيط زيست از لحاظ آلودگي هوا » به شرح زير هستند ...
ادامه نوشته

پیام قدردانی بهناز و علی از خوانندگان این خانه ی مجازی

    یکشنبه ی گذشته، بهناز محرم‌زاده و علی عظیمی - آن زوج اوج نشین -  به دفتر کارم در مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور آمدند تا مراتب سپاس‌شان را از خوانندگان عزیز و دریادل این تارنما اعلام کرده و بگویند که منتظر دیدارشان هستند ...

ادامه نوشته

آلودگی هوای پنج کلان شهر ایران ؛ پرونده ای که هنوز روی میز مانده است!

    به دنبال انتشار مجموعه گزارش‌هایی از نشست نخبگان و فعالان محیط زیست با شهردار تهران، نامه زیر را از سوی استاد کامبیز بهرام سلطانی دریافت کردم ...
ادامه نوشته

از قورباغه ی تنها در زریوار تا قورباغه‌های مست عشق در شورمست!


    خانم ناهید غفاری، یکی از خوانندگان گرامی مهار بیابان‌زایی تصویر این زوج عاشق را در کنار دریاچه شورمست برایم ارسال کرده و نوشته‌اند: این دو بر خلاف آن قورباغه‌ی بی‌نوا در کنار زباله‌های زریوار، انگار هنوز آرامش دارند ...
ادامه نوشته

از ماتادورهای اسپانیایی تا گاوبازهای خوزستانی … ما چقدر فقیریم؟!

    هميشه دلم مي‌گيرد وقتي خشونت باورنكردني مردم را در قلب اروپاي متمدن، آن هم در هزاره‌ي سوم مي‌بينم ...

    هميشه با خود مي‌گويم: چگونه آدم‌هايي حاضرند با سوزاندن شاخ گاو و يا فروكردن نيزه و شمشير در بدن اين حيوان و يا رها كردنش در ميان مردم هيجان‌زده به صورتي جانكاه و تدريجي شاهد قتل فجيع يكي از مفيدترين و بي‌آزارترين پستانداران روي زمين باشند؟

    و البته هرگز به جوابي قانع كننده نرسيدم ...

ادامه نوشته

دانایی فردی برای مهار طبیعت ستیزی ، کافی نیست! - 3

    در سومین بخش از مجموعه یادداشت‌هایی که به دلایل خطر مناقشات منطقه‌ای بر سر آب می‌پردازد، اشاره می شود بر تبعات ویران‌گر فراموشی اصل پروانه ... اصلی که نمودش را در همه جا می‌توان آشکارا ملاحظه کرد، به ویژه در سخن برخی از مدیران ارشد دولتی ...
ادامه نوشته

شناسه‌های فراموشی پروانه – 2

    در ادامه‌ی نوشتار پیشین باید تأکید شود که درست اندکی پیش از فروپاشی کامل اقتصاد آرژانتین و اعلام ورشکستگی رسمی دولت – به رغم حراج کم‌سابقه‌ی مواد خام خویش – یوهانس رائو، رئیس‌جمهور وقت آلمان، در نشست سالانه‌ی اعضای پیمان (کنوانسیون) مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل متحد(COP4)، اعلام کرد: « تنها در چهار سال میانی دهه‌ی ۹۰ (۹۷-۱۹۹۴)، جهانیان شاهد بروز ۳۰ جنگ و مناقشه بین کشورها، ناشی از تخریب محیط‌زیست بودند.» جنگ‌هایی که شناسه‌ی نادیده‌گرفتن هنجارهای بوم‌شناختی در آموزه‌های راهبردی کشورهای درگیر به شمار می‌آیند ...
ادامه نوشته

تشدید بیابان‌زایی ، خطر رؤیارویی بر سر آب را افزایش می‌دهد – 1

    تأکید بیش از حد بر مدیریت سازه‌ای، غره شدن بر توانایی‌های دانش مهندسی و عدم اعتنا به قوانین طبیعی در شمار مهم‌ترین دلایلی است که می‌توان برای افزایش ناپایداری کره‌ی زمین ذکر کرد. در این میان، شوربختانه باید بپذیریم که کشور عزیز ما نیز از این عقوبت مصون نبوده و دارای یکی از پرشتاب‌ترین روندهای پس‌رفت در حوزه محیط زیست در بین کشورهای جهان است. اما ایران در این مصیبت تنها نیست؛ مصیبتی که سبب شده تا حیات با شتابی دمادم افزاینده از طبیعت ایران عقب‌نشینی کند …

ادامه نوشته

آی زندگی! چهره ی رنگیت پیدا بود ...

      یه موقع‌هایی، یه عکس‌هایی، یه آدمایی را می‌تونه ببره تا اوج سرخوشی، تا منتهای کودکی، تا انتهای زندگی ...
      این عکس، اون بچه‌ها، آن دامنه‌های پرهیبت سنگی در کنار صنوبرهایی که هرگز با هم دشمن نیستند و البته آن بند رخت رنگی ... همه ی آن چیزی است که برای زندگی به آن نیاز داریم! نداریم؟
ادامه نوشته

مزیت زنبورنشینی شهری بر روستایی!

    دنیای شگفت انگیزی دارند زنبورها و آدم‌ها! ندارند؟ یکی را نگه می‌دارند و پرورش می‌دهند تا از شیرینی‌اش بهره برند و دیگری را برای این که روی شیرینی می‌پرد با روزنامه‌ای لوله شده می‌کشند و نابود می‌کنند! برای یکی کندو می‌سازند و جلوی کندویش قندآب می‌گذارند تا دور نپرد، امّا آشیان دومی را که دور می‌پرد و بر اثر پریدن از این گل به روی گل دیگر، گرده افشانی می‌کند، اگر نزدیک باشد ویران می‌کنند و ویران کردن لانه‌اش را بچه ها جشن می‌گیرند و بزرگترها هم تماشا می‌کنند و می‌خندند! چرا؟

ادامه نوشته

در آخرین روز تیر 89 ، دماوند سه مهمان ارزنده ی دیگر دارد!

    سه هموطن طبیعت‌گرا و ورزشکار، عزم‌شان را جزم کرده‌اند تا در واپسین پنج‌شنبه‌ی تیرماه 1389، به سوی چکاد دماوند اوج بگیرند تا پیام سال جهانی گونه گونی زیستی را به آسمان ایران نزدیک‌تر کنند ...
ادامه نوشته

لوله‌های گاز عسلویه را هم رها کنید ؛ دکتر مرتضی شریفی را بگیرید!

    دکتر مرتضی شریفی، یکی از پیشکسوتان بخش منابع طبیعی کشور است که خوشبختانه چندی است بر دنیای وبلاگستان هم منت نهاده و با سامان دادن یک درگاه مجازی، به بیان دیدگاه‌ها و تجربیات ارزنده خویش می‌پردازند. از آن جمله باید سلسله نوشتارهای ایشان را که به رد قاطعانه‌ی بنیان‌های علمی طرح خانم مجتهد نجفی پرداخت، اشاره کنم. همچنین وی اخیراً پرسش تأمل‌برانگیزی از سازمان حفاظت محیط زیست طرح کرده و خواستار شفافیت در دلایل چرایی جنایت دنا شده است؛ واقعیتی که نشان می‌دهد: ظاهراً این سازمان از طريق کميته ملي ارزيابي تحت نظرش، مجوز لازم برای قطع درختان دنا را به مجري پروژه گازرساني عسلویه داده بوده است!
ادامه نوشته

دکتر جلال ‌الدین شایگان: آب تهران ناسالم است!

    در ادامه‌ی چهار یادداشت گذشته که به روایت مهم‌ترین فرازهای گفتگوی رو در روی برخی از فعالان و نخبگان محیط زیست  با شهردار تهران پرداخته شد، اینک می‌خواهم سخنان دکتر جلال‌ الدین شایگان را انتشار دهم، استاد دانشگاه صنعتی شریف و رییس شاخه‌ی محیط زیست فرهنگستان علوم ایران؛ سخنانی که بخش‌هایی از آن بسیار بحث‌برانگیز و مهم ارزیابی شد ...

ادامه نوشته

تا الگوهای فشار تغییر نکند، در تهران کاری نمی‌توان انجام داد!

    در چهارمین بخش از گزارش کفتگوی 4 ساعته با شهردار تهران، به مهم‌ترین بخش از سخنان آقایان دکتر سید محمود شریعت و دکتر بهلول علیجانی می‌پردازم:
    دکتر سید محمود شریعت را شاید بتوان به همراه دکتر علی یخکشی در شمار پیشکسوت‌ترین افراد حاضر در این نشست دانست، فردی که سابقه‌ی آغاز به کارش در دانشگاه تهران به سال 1339 می‌رسد؛ زمانی که هنوز شهردار تهران به دنیا هم نیامده بود!
ادامه نوشته

نامه به الهه البرز برای نجات پلنگ دره!

    انگار دیگر از دست آدم‌زمینی‌ها کاری بر نمی‌آید ... انگار امید آدم زمینی‌ها از آدم‌زمینی‌ها بریده شده و حالا برای نجات باقیمانده‌ی جنگل‌های منحصر به فردمان در نوار ساحلی کاسپین (دریای مازندران) باید چشم به آسمان بدوزیم و از الهه‌ی البرز مدد جوییم تا او خود پاسخی شایسته به آن طبیعت‌ستیزان آزمندی که اینگونه یغما می‌برند آینده‌ی بوم و بر عزیزمان را، بدهد ...
ادامه نوشته